բան

Hello, you have come here looking for the meaning of the word բան. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word բան, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say բան in singular and plural. Everything you need to know about the word բան you have here. The definition of the word բան will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofբան, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.

Armenian

Etymology

From Old Armenian բան (ban); see it for more. The main meaning of բան (ban) in Old Armenian was "word, speech, saying". The sense "thing", which is the only one surviving in modern Armenian, developed from the notion of speech → the subject of speech → the subject itself. Typologically compare Hebrew דבר (davar, word, speech; thing).

Pronunciation

Noun

բան (ban)

  1. thing
    մի բան անելmi ban anelto do something
    մի բան ուտելmi ban utelto eat something
    մի բան արա՛mi ban arádo something!
    ամեն բանamen baneverything
    ոչ մի բանočʻ mi bannothing
    բա՞ն ասիրba?n asirdid you say something?
    ինձ էս բանը դուր չի գալիսinj ēs banə dur čʻi galisI don't like this thing
  2. work, business
  3. (slang) penis

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative բան (ban) բաներ (baner)
dative բանի (bani) բաների (baneri)
ablative բանից (banicʻ) բաներից (banericʻ)
instrumental բանով (banov) բաներով (banerov)
locative բանում (banum) բաներում (banerum)
definite forms
nominative բանը/բանն (banə/bann) բաները/բաներն (banerə/banern)
dative բանին (banin) բաներին (banerin)
1st person possessive forms (my)
nominative բանս (bans) բաներս (baners)
dative բանիս (banis) բաներիս (baneris)
ablative բանիցս (banicʻs) բաներիցս (banericʻs)
instrumental բանովս (banovs) բաներովս (banerovs)
locative բանումս (banums) բաներումս (banerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative բանդ (band) բաներդ (banerd)
dative բանիդ (banid) բաներիդ (banerid)
ablative բանիցդ (banicʻd) բաներիցդ (banericʻd)
instrumental բանովդ (banovd) բաներովդ (banerovd)
locative բանումդ (banumd) բաներումդ (banerumd)

Synonyms

Derived terms

Old Armenian

Etymology

From Proto-Indo-European *bʰeh₂ni-, from *bʰeh₂- (to speak).[1][2][3]

Noun

բան (ban)

  1. speech, word, term, saying, dictate, expression, oration, discourse
    բան առ բանban aṙ banword for word
    միով բանիւmiov baniwin a word
    զբանիւք առնելzbaniwkʻ aṙnelto converse, to speak
    զբանիւք անկանելzbaniwkʻ ankanelto converse with, to hold a conversation
    ի բանս արկանել, ի բանի առնելi bans arkanel, i bani aṙnelto persuade, to convince, to gain
    ի բանս հրապուրանաց արկանել, ի բանս ելու առնելi bans hrapuranacʻ arkanel, i bans elu aṙnelto charm or to allure with one's words
    բան ել, կալաւban el, kalawit is said
    զոյգ ընդ բանիցսzoyg ənd banicʻsat these words
    ասել բան չարութեան զումեքէasel ban čʻarutʻean zumekʻēto speak ill of some one
    բանս բարեաց խօսել վասնbans bareacʻ xōsel vasnto speak well of some one
    բան տալban talto promise, to give one's word
    բան ի գործ առնելban i gorc aṙnelto begin to speak
    բան ինչ է ինձ առ քեզban inčʻ ē inj aṙ kʻezI have a word to say to you
    ըստ բանի ամենեցունəst bani amenecʻunaccording to everybody
    վասն քո բանիդvasn kʻo banidupon your word
    ըստ բանի քոəst bani kʻoaccording to what you have said
    մինչդեռ բանքն ի բերան նորա կայինminčʻdeṙ bankʻn i beran nora kayinhardly had he spoken
    ընդ բանիւ առնելənd baniw aṙnelto excommunicate
  2. commandment, order, injunction
  3. language, dialect, idiom
  4. opinion; reason, intellect, understanding, intelligence; counsel
    բանս ընդ իրեարս դնել, բան ունել ընդ ումեք, բան կապել առ ոքbans ənd irears dnel, ban unel ənd umekʻ, ban kapel aṙ okʻto understand, to be understood, to come to an understanding
    ըստ իմումս բանի, որպէս իմ բանս էəst imums bani, orpēs im bans ēaccording to me
    ոչ եւս ընդ բանս ինչ ածեալočʻ ews ənd bans inčʻ acealwithout any hesitation
  5. relation, ratio, correspondence
  6. (philosophy, Christianity) Word, Logos
    Ի սկզբանէ էր Բանն, եւ Բանն էր առ Աստուած, եւ Աստուած էր Բանն։I skzbanē ēr Bann, ew Bann ēr aṙ Astuac, ew Astuac ēr Bann.In the beginning was the Word, and the Word was with God, and the Word was God.
    • 6th century, Philo of Alexandria, I linelutʻeann xndrocʻ ew lucmancʻ 2.62:[4][5]
      Ամենաբարւոք եւ առանց ստութեան այս հրաման պատասխանոյ յա՟յ ելեալ է․ քանզի մահկանացու ոչինչ կերպարանիլ ի նմանութիւն առ վերնագոյնն եւ առ հայրն ամենեցուն կարէր, այլ առ երկրորդն ա՟ծ՝ որ է նորա բան։ Քանզի պարտ է բանականին մարդկան ոգւոյ՝ տիպ ա՟ծային բանին ձեւանալ․ վասն զի առաջին բանին՝ ա՟ծ վեհագոյն է, ամենաբանական բնութիւնն․ իսկ այն որ ի վեր քան զբանն է, ի լաւագունին եւ յառանձինն իմն անցեալ կայ ի տեսակի, զի՞նչ պարտ էր եղելոյ նման նորա բերել։ Բայց սակայն կամի եւ զայն ազդել, զի իրաւագոյն ա՟ծ վրէժ խնդրէ, զաստեացն եւ զճահաւորաց, վասն կրելոյ իմն այսմ առ նորա բանն զընտանութիւն․ որոյ է եւ մարդկային միտքն նմանութիւն եւ կերպարան։
      Amenabarwokʻ ew aṙancʻ stutʻean ays hraman patasxanoy ya.y eleal ē; kʻanzi mahkanacʻu očʻinčʻ kerparanil i nmanutʻiwn aṙ vernagoynn ew aṙ hayrn amenecʻun karēr, ayl aṙ erkrordn a.c, or ē nora ban. Kʻanzi part ē banakanin mardkan ogwoy, tip a.cayin banin jewanal; vasn zi aṙaǰin banin, a.c vehagoyn ē, amenabanakan bnutʻiwnn; isk ayn or i ver kʻan zbann ē, i lawagunin ew yaṙanjinn imn ancʻeal kay i tesaki, zi?nčʻ part ēr ełeloy nman nora berel. Baycʻ sakayn kami ew zayn azdel, zi irawagoyn a.c vrēž xndrē, zasteacʻn ew zčahaworacʻ, vasn kreloy imn aysm aṙ nora bann zəntanutʻiwn; oroy ē ew mardkayin mitkʻn nmanutʻiwn ew kerparan.
      • Translation by Ralph Marcus
        Most excellently and veraciously this oracle was given by God. For nothing mortal can be made in the likeness of the most high One and Father of the universe but (only) in that of the second God, who is His Logos. For it was right that the rational (part) of the human soul should be formed as an impression by the divine Logos, since the pre-Logos God is superior to every rational nature. But He who is above the Logos (and) exists in the best and in a special form—what thing that comes into being can rightfully bear His likeness? Moreover, Scripture wishes also to show that God most justly avenges the virtuous and decent men because they have a certain kinship with His Logos, of which the human mind is a likeness and image.
  7. thing
    զինչ է բանս այսzinčʻ ē bans ayswhat is this?
    բան վճարելban včarelto do some thing
    գիտես ընդ ում է բանդgites ənd um ē bandyou know well with whom you have to do
    բանք ինչ ոչ էին/ոչ գոյին նոցա ընդ ումեք ի մարդկանէbankʻ inčʻ očʻ ēin/očʻ goyin nocʻa ənd umekʻ i mardkanēthey have neither society nor commerce with other men
    բանք ինչ եմ իմ ընդ ումեքbankʻ inčʻ em im ənd umekʻI have a suspicion of someone; I have intrigues or connections with someone
    առանց բանի պոռնկութեանaṙancʻ bani poṙnkutʻeanexcept for cause of adultery
    ի բան տանել, արկանելi ban tanel, arkanelto employ, to serve oneself

Usage notes

As a suffix -բան (-ban) was used in calques from Ancient Greek to translate λόγος (lógos) in words like θεο-λόγος (theo-lógos) or θεο-λογία (theo-logía), which were rendered as աստուածաբան (astuacaban) and աստուածաբանութիւն (astuacabanutʻiwn), respectively.

Declension

Derived terms

Descendants

  • Armenian: բան (ban)
  • Old Georgian: ბანი (bani)

References

  1. ^ Ačaṙyan, Hračʻya (1940) Hayocʻ lezvi patmutʻyun [History of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, pages 40–41
  2. ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “բալ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
  3. ^ Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 165
  4. ^ Awgereancʻ, Mkrtičʻ (1826) Pʻiloni Ebrayecʻwoy mnacʻordkʻ i hays, or en Meknutʻiwn Cnndocʻ ew Elicʻ, Čaṙkʻ i Sampʻson, i Yovnan, ew yeris mankuns kam i hreštaks [Philonis Judaei paralipomena armena. Libri videlicet quatuor in Genesin, libri duo in Exodum, sermo unus de Sampsone, alter de Iona, tertius de tribus angelis Abraamo apparentibus], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, pages 146–147
  5. ^ Marcus, Ralph (1953) Philo: Supplement I: Questions and Answers on Genesis (The Loeb Classical Library), Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, pages 150–151

Further reading

  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “բան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, page 403b
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “բան”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “բան”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy