մաճ
Hello, you have come here looking for the meaning of the word մաճ. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word մաճ, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say մաճ in singular and plural. Everything you need to know about the word մաճ you have here. The definition of the word մաճ will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofմաճ, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
Մաճ (4)
Armenian
Alternative forms
Etymology
Inherited from Old Armenian մաճ (mač).
Pronunciation
- (Eastern Armenian) IPA(key): /mɑt͡ʃ/,
- (Western Armenian) IPA(key): /mɑd͡ʒ/,
Noun
մաճ • (mač)
Declension
| i-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | մաճ (mač) | մաճեր (mačer) | ||
| dative | մաճի (mači) | մաճերի (mačeri) | ||
| ablative | մաճից (mačicʻ) | մաճերից (mačericʻ) | ||
| instrumental | մաճով (mačov) | մաճերով (mačerov) | ||
| locative | մաճում (mačum) | մաճերում (mačerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | մաճը/մաճն (mačə/mačn) | մաճերը/մաճերն (mačerə/mačern) | ||
| dative | մաճին (mačin) | մաճերին (mačerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | մաճս (mačs) | մաճերս (mačers) | ||
| dative | մաճիս (mačis) | մաճերիս (mačeris) | ||
| ablative | մաճիցս (mačicʻs) | մաճերիցս (mačericʻs) | ||
| instrumental | մաճովս (mačovs) | մաճերովս (mačerovs) | ||
| locative | մաճումս (mačums) | մաճերումս (mačerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | մաճդ (mačd) | մաճերդ (mačerd) | ||
| dative | մաճիդ (mačid) | մաճերիդ (mačerid) | ||
| ablative | մաճիցդ (mačicʻd) | մաճերիցդ (mačericʻd) | ||
| instrumental | մաճովդ (mačovd) | մաճերովդ (mačerovd) | ||
| locative | մաճումդ (mačumd) | մաճերումդ (mačerumd) | ||
| i-type, inanimate (Western Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | մաճ (mač) | մաճեր (mačer) | ||
| dative | մաճի (mači) | մաճերու (mačeru) | ||
| ablative | մաճէ (mačē) | մաճերէ (mačerē) | ||
| instrumental | մաճով (mačov) | մաճերով (mačerov) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | մաճը/մաճն (mačə/mačn) | մաճերը/մաճերն (mačerə/mačern) | ||
| dative | մաճին (mačin) | մաճերուն (mačerun) | ||
| ablative | մաճէն (mačēn) | մաճերէն (mačerēn) | ||
| instrumental | մաճովը/մաճովն (mačovə/mačovn) | մաճերովը/մաճերովն (mačerovə/mačerovn) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | մաճս (mačs) | մաճերս (mačers) | ||
| dative | մաճիս (mačis) | մաճերուս (mačerus) | ||
| ablative | մաճէս (mačēs) | մաճերէս (mačerēs) | ||
| instrumental | մաճովս (mačovs) | մաճերովս (mačerovs) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | մաճդ (mačd) | մաճերդ (mačerd) | ||
| dative | մաճիդ (mačid) | մաճերուդ (mačerud) | ||
| ablative | մաճէդ (mačēd) | մաճերէդ (mačerēd) | ||
| instrumental | մաճովդ (mačovd) | մաճերովդ (mačerovd) | ||
Derived terms
Descendants
- → Azerbaijani: mac
- → Georgian: მაჭი (mač̣i), მანჭი (manč̣i), მანჭო (manč̣o)
- → Northern Kurdish: maç’, manc
- → Turkish: mac, maç
References
- Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “մաճ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 241ab
- Dankoff, Robert (1995) Armenian Loanwords in Turkish (Turcologica; 21), Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, § 483, page 102
Old Armenian
Etymology
Borrowed from Middle Iranian *māč, attested in a prefixed form as Persian آماج (âmâj, “plough”).[1][2][3][4]
Noun
մաճ • (mač)
- stilt, the handle of a plough
- (by extension) plough, plowshare
- 5th century, Bible, Book of Judges 3.31:[5]
- Եւ յետ նորա յարեա՛ւ Սամեգար որդի Անաթայ․ և եհա՛ր յայլազգեացն վեց հարիւր այր մաճով արօրոյ, և ա՛ռ յաւարի արջառ եւ ոչխար բազում յոյժ, թո՛ղ զորթս արջառոց։ Եւ փրկեա՛ց նա զԻսրայէլ:
- Ew yet nora yareáw Samegar ordi Anatʻay; ew ehár yaylazgeacʻn vecʻ hariwr ayr mačov arōroy, ew áṙ yawari arǰaṙ ew očʻxar bazum yoyž, tʻół zortʻs arǰaṙocʻ. Ew pʻrkeácʻ na zIsrayēl:
- Translation by New English Translation of the Septuagint
- And after him arose Samegar son of Dinach, and he struck down the allophyles, fully six hundred men, with a bull’s ploughshare. And indeed he too delivered Israel.
- Եւ յետ նորա յարեա՛ւ Սամեգար որդի Անաթայ․ և եհա՛ր յայլազգեացն վեց հարիւր այր մաճով արօրոյ, և ա՛ռ յաւարի արջառ եւ ոչխար բազում յոյժ, թո՛ղ զորթս արջառոց։ Եւ փրկեա՛ց նա զԻսրայէլ:
- 5th century, Bible, Luke 9.62:[6]
- Ասէ ցնա Յս՟․ ո՛չ ոք արկանէ ձեռն զմաճով (var. զմահճաւք)՝ և հայիցի յետս․ եթէ յաջողեալ իցէ արքայութեան Այ՟։
- Asē cʻna Ys.; óčʻ okʻ arkanē jeṙn zmačov (var. zmahčawkʻ), ew hayicʻi yets; etʻē yaǰołeal icʻē arkʻayutʻean Ay..
- Translation by King James Bible
- And Jesus said unto him, No man, having put his hand to the plough, and looking back, is fit for the kingdom of God.
- Ասէ ցնա Յս՟․ ո՛չ ոք արկանէ ձեռն զմաճով (var. զմահճաւք)՝ և հայիցի յետս․ եթէ յաջողեալ իցէ արքայութեան Այ՟։
Usage notes
- In Judges, translates Ancient Greek ἀροτρόποδι (arotrópodi). In Luke, translates Ancient Greek ἄροτρον (árotron).
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | մաճ (mač) | մաճք (mačkʻ) | |
| genitive | մաճոյ (mačoy) | մաճոց (mačocʻ) | |
| dative | մաճոյ (mačoy) | մաճոց (mačocʻ) | |
| accusative | մաճ (mač) | մաճս (mačs) | |
| ablative | մաճոյ (mačoy) | մաճոց (mačocʻ) | |
| instrumental | մաճով (mačov) | մաճովք (mačovkʻ) | |
| locative | մաճ (mač) | մաճս (mačs) | |
| an i-type instrumental singular մաճիւ (mačiw) and post-classically an i-a-type instrumental singular մաճաւ (mačaw) are also attested | |||
Derived terms
- մաճակալ (mačakal)
- մաճակալութիւն (mačakalutʻiwn)
Descendants
- Armenian: մաճ (mač)
References
- ^ Lagarde, Paul de (1877) Armenische Studien (in German), Göttingen: Dieterich, § 1413, page 98
- ^ Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 191
- ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “մաճ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 241ab
- ^ Bailey, H. W. (1979) “masarīka”, in Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University press, page 326ab
- ^ Zōhrapean, Yovhannēs, editor (1805), Astuacašunčʻ matean Hin ew Nor Ktakaranacʻ [Bible: Scriptures of the Old and New Testaments], volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 477
- ^ Künzle, Beda O. (1984) Das altarmenische Evangelium / L'Evangile arménien ancien, volume I: Edition zweier altarmenischer Handschriften / Edition de deux manuscrits arméniens anciens, Bern, Frankfurt am Main and New York: Peter Lang, page 169a
Further reading
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “մաճ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 200b
- Künzle, Beda O. (1984) “mač”, in Das altarmenische Evangelium / L'Evangile arménien ancien, volume II: Lexikon / Lexique, Bern, Frankfurt am Main and New York: Peter Lang, page 438b
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “մաճ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy