From Old Armenian քաղաք (kʻałakʻ).
Audio (Eastern Armenian) | (file) |
քաղաք • (kʻaġakʻ)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | քաղաք (kʻaġakʻ) | քաղաքներ (kʻaġakʻner) | ||
dative | քաղաքի (kʻaġakʻi) | քաղաքների (kʻaġakʻneri) | ||
ablative | քաղաքից (kʻaġakʻicʻ) | քաղաքներից (kʻaġakʻnericʻ) | ||
instrumental | քաղաքով (kʻaġakʻov) | քաղաքներով (kʻaġakʻnerov) | ||
locative | քաղաքում (kʻaġakʻum) | քաղաքներում (kʻaġakʻnerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | քաղաքը/քաղաքն (kʻaġakʻə/kʻaġakʻn) | քաղաքները/քաղաքներն (kʻaġakʻnerə/kʻaġakʻnern) | ||
dative | քաղաքին (kʻaġakʻin) | քաղաքներին (kʻaġakʻnerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | քաղաքս (kʻaġakʻs) | քաղաքներս (kʻaġakʻners) | ||
dative | քաղաքիս (kʻaġakʻis) | քաղաքներիս (kʻaġakʻneris) | ||
ablative | քաղաքիցս (kʻaġakʻicʻs) | քաղաքներիցս (kʻaġakʻnericʻs) | ||
instrumental | քաղաքովս (kʻaġakʻovs) | քաղաքներովս (kʻaġakʻnerovs) | ||
locative | քաղաքումս (kʻaġakʻums) | քաղաքներումս (kʻaġakʻnerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | քաղաքդ (kʻaġakʻd) | քաղաքներդ (kʻaġakʻnerd) | ||
dative | քաղաքիդ (kʻaġakʻid) | քաղաքներիդ (kʻaġakʻnerid) | ||
ablative | քաղաքիցդ (kʻaġakʻicʻd) | քաղաքներիցդ (kʻaġakʻnericʻd) | ||
instrumental | քաղաքովդ (kʻaġakʻovd) | քաղաքներովդ (kʻaġakʻnerovd) | ||
locative | քաղաքումդ (kʻaġakʻumd) | քաղաքներումդ (kʻaġakʻnerumd) |
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | քաղաք (kʻaġakʻ) | քաղաքներ (kʻaġakʻner) | ||
dative | քաղաքի (kʻaġakʻi) | քաղաքներու (kʻaġakʻneru) | ||
ablative | քաղաքէ (kʻaġakʻē) | քաղաքներէ (kʻaġakʻnerē) | ||
instrumental | քաղաքով (kʻaġakʻov) | քաղաքներով (kʻaġakʻnerov) | ||
definite forms | ||||
nominative | քաղաքը/քաղաքն (kʻaġakʻə/kʻaġakʻn) | քաղաքները/քաղաքներն (kʻaġakʻnerə/kʻaġakʻnern) | ||
dative | քաղաքին (kʻaġakʻin) | քաղաքներուն (kʻaġakʻnerun) | ||
ablative | քաղաքէն (kʻaġakʻēn) | քաղաքներէն (kʻaġakʻnerēn) | ||
instrumental | քաղաքովը/քաղաքովն (kʻaġakʻovə/kʻaġakʻovn) | քաղաքներովը/քաղաքներովն (kʻaġakʻnerovə/kʻaġakʻnerovn) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | քաղաքս (kʻaġakʻs) | քաղաքներս (kʻaġakʻners) | ||
dative | քաղաքիս (kʻaġakʻis) | քաղաքներուս (kʻaġakʻnerus) | ||
ablative | քաղաքէս (kʻaġakʻēs) | քաղաքներէս (kʻaġakʻnerēs) | ||
instrumental | քաղաքովս (kʻaġakʻovs) | քաղաքներովս (kʻaġakʻnerovs) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | քաղաքդ (kʻaġakʻd) | քաղաքներդ (kʻaġakʻnerd) | ||
dative | քաղաքիդ (kʻaġakʻid) | քաղաքներուդ (kʻaġakʻnerud) | ||
ablative | քաղաքէդ (kʻaġakʻēd) | քաղաքներէդ (kʻaġakʻnerēd) | ||
instrumental | քաղաքովդ (kʻaġakʻovd) | քաղաքներովդ (kʻaġakʻnerovd) |
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | քաղաք (kʻaġakʻ) | քաղաքներ (kʻaġakʻner) | ||
dative | քաղքի (kʻaġkʻi) | քաղաքներու (kʻaġakʻneru) | ||
ablative | քաղքէ (kʻaġkʻē) | քաղաքներէ (kʻaġakʻnerē) | ||
instrumental | քաղքով (kʻaġkʻov) | քաղաքներով (kʻaġakʻnerov) | ||
definite forms | ||||
nominative | քաղաքը/քաղաքն (kʻaġakʻə/kʻaġakʻn) | քաղաքները/քաղաքներն (kʻaġakʻnerə/kʻaġakʻnern) | ||
dative | քաղքին (kʻaġkʻin) | քաղաքներուն (kʻaġakʻnerun) | ||
ablative | քաղքէն (kʻaġkʻēn) | քաղաքներէն (kʻaġakʻnerēn) | ||
instrumental | քաղքովը/քաղքովն (kʻaġkʻovə/kʻaġkʻovn) | քաղաքներովը/քաղաքներովն (kʻaġakʻnerovə/kʻaġakʻnerovn) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | քաղաքս (kʻaġakʻs) | քաղաքներս (kʻaġakʻners) | ||
dative | քաղքիս (kʻaġkʻis) | քաղաքներուս (kʻaġakʻnerus) | ||
ablative | քաղքէս (kʻaġkʻēs) | քաղաքներէս (kʻaġakʻnerēs) | ||
instrumental | քաղքովս (kʻaġkʻovs) | քաղաքներովս (kʻaġakʻnerovs) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | քաղաքդ (kʻaġakʻd) | քաղաքներդ (kʻaġakʻnerd) | ||
dative | քաղքիդ (kʻaġkʻid) | քաղաքներուդ (kʻaġakʻnerud) | ||
ablative | քաղքէդ (kʻaġkʻēd) | քաղաքներէդ (kʻaġakʻnerēd) | ||
instrumental | քաղքովդ (kʻaġkʻovd) | քաղաքներովդ (kʻaġakʻnerovd) |
Probably an Iranian borrowing. Compare Middle Persian (klʾk /*kalāk/, “name of a fortress in Khorasan (in Bundahishn)”), Mazanderani کلا (-kalā, “suffix forming names of inhabited places”), Persian کلات (kalât), کلاته (kalâte, “fortress, castle; market town”), Northern Kurdish kelek, Central Kurdish کەڵەک (kellek, “pile of stones, dry stone wall”), Northern Luri کٱل (kal, “castle, house, hill”). Bailey explains the Iranian words from Proto-Iranian *kata- which forms names for any "covered place": Avestan 𐬐𐬀𐬙𐬀 (kata, “habitation”), Persian کده (kade, “house”), Wakhi kut (“roof”), Pashto کلی (këlay, “village”) etc. with further cognates in Proto-Slavic *kotьcь (“cottage, pigsty”), Gothic 𐌷𐌴𐌸𐌾𐍉 (hēþjō, “chamber”), Sanskrit चतति (cátati, “to hide oneself”). He assumes a dialectal *t → l sound change in Western Iranian languages, as in Pashto. Klingenschmitt offers an alternative derivation of the Iranian terms from Proto-Indo-European *kelH- (“hill”), with the same semantic development as in Proto-Germanic *burgz (“fortification”) from *bʰerǵʰ- (“high”). Note also Hulaulá kalaki (“living room”).
Alternatively, the Armenian and Iranian may be independently borrowed from Semitic, namely from Akkadian 𒌷𒆗𒄷 (URUkal-ḫu /Kalḫu/), 𒌷𒆗𒄭 (URUkal-ḫi /Kalḫi/), 𒌷𒆗𒄩 (URUkal-ḫa)/𒌷𒆕𒄩 (URUkàl-ḫa /Kalḫa/), less frequently written 𒌷𒅗𒈛 (URUka-làḫ), the ancient city capital of Assyria on the Tigris, called Calah in the Bible. The city name is rendered as Ancient Greek Χαλαχ (Khalakh) in the Septuagint. Another possibility is Akkadian 𒇥 (TUL2 /kalakku/, “excavation, trench; pit; underground store, silo, cellar”), a loanword from Sumerian 𒇥 (kalak, “excavation, trench, store-cellar”).
It is often assumed Arabic قَلْعَة (qalʕa, “fortress, fort, castle”) is somehow connected. Further often connected with Classical Syriac ܟܪܟܐ (karəḵā, “walled city or town, fortress; enclosure”), Hebrew כרך (kəraḵ, “large city”).
Unconvincing native Proto-Indo-European etymologies have also been proposed.
քաղաք • (kʻałakʻ)
singular | plural | ||
---|---|---|---|
nominative | քաղաք (kʻałakʻ) | քաղաքք (kʻałakʻkʻ) | |
genitive | քաղաքի (kʻałakʻi) | քաղաքաց (kʻałakʻacʻ) | |
dative | քաղաքի (kʻałakʻi) | քաղաքաց (kʻałakʻacʻ) | |
accusative | քաղաք (kʻałakʻ) | քաղաքս (kʻałakʻs) | |
ablative | քաղաքէ (kʻałakʻē) | քաղաքաց (kʻałakʻacʻ) | |
instrumental | քաղաքաւ (kʻałakʻaw) | քաղաքաւք = քաղաքօք (kʻałakʻawkʻ = kʻałakʻōkʻ) | |
locative | քաղաքի (kʻałakʻi) | քաղաքս (kʻałakʻs) |