ईश्वर
Hello, you have come here looking for the meaning of the word ईश्वर. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word ईश्वर, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say ईश्वर in singular and plural. Everything you need to know about the word ईश्वर you have here. The definition of the word ईश्वर will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofईश्वर, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit ईश्वर (īśvara).
Pronunciation
Noun
ईश्वर • (īśvar) m (Urdu spelling ایشور)
- (Hinduism) God, Ishvara
- Synonyms: see Thesaurus:भगवान
- हम प्रतिदिन ईश्वर से प्रार्थना करते हैं।
- ham pratidin īśvar se prārthanā karte ha͠i.
- We pray to God every day.
- lord, master
- (dated or literary) husband
- a title to address the god Shiva
Declension
Declension of ईश्वर (masc cons-stem)
Further reading
- Bahri, Hardev (1989) “ईश्वर”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
Nepali
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit ईश्वर (īśvara).
Pronunciation
Noun
ईश्वर • (īśwar)
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- ঈশ্বৰ (Assamese script)
- ᬈᬰ᭄ᬯᬭ (Balinese script)
- ঈশ্বর (Bengali script)
- 𑰃𑰫𑰿𑰪𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀈𑀰𑁆𑀯𑀭 (Brahmi script)
- ဤၐွရ (Burmese script)
- ઈશ્વર (Gujarati script)
- ਈਸ਼੍ਵਰ (Gurmukhi script)
- 𑌈𑌶𑍍𑌵𑌰 (Grantha script)
- ꦇꦯ꧀ꦮꦫ (Javanese script)
- 𑂆𑂬𑂹𑂫𑂩 (Kaithi script)
- ಈಶ್ವರ (Kannada script)
- ឦឝ្វរ (Khmer script)
- ອີຨ຺ວຣ (Lao script)
- ഈശ്വര (Malayalam script)
- ᡳᡳᡧᠣᠸᠠᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘃𑘫𑘿𑘪𑘨 (Modi script)
- ᠢᠢᠱᢦᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦣𑧋𑧠𑧊𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐃𑐱𑑂𑐰𑐬 (Newa script)
- ଈଶ୍ଵର (Odia script)
- ꢅꢯ꣄ꢮꢬ (Saurashtra script)
- 𑆆𑆯𑇀𑆮𑆫 (Sharada script)
- 𑖃𑖫𑖿𑖪𑖨 (Siddham script)
- ඊශ්වර (Sinhalese script)
- 𑩐𑩑𑩛𑩿 𑪙𑩾𑩼 (Soyombo script)
- 𑚃𑚧𑚶𑚦𑚤 (Takri script)
- ஈஶ்வர (Tamil script)
- ఈశ్వర (Telugu script)
- อีศฺวร (Thai script)
- ཨཱི་ཤྭ་ར (Tibetan script)
- 𑒄𑒬𑓂𑒫𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨁𑨊𑨮𑩇𑨭𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology
From the root ईश् (īś).
Pronunciation
Adjective
ईश्वर • (īśvará) stem
Declension
| Masculine a-stem declension of ईश्वर (īśvará) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ईश्वरः īśvaráḥ |
ईश्वरौ / ईश्वरा¹ īśvaraú / īśvarā́¹ |
ईश्वराः / ईश्वरासः¹ īśvarā́ḥ / īśvarā́saḥ¹ |
| Vocative | ईश्वर ī́śvara |
ईश्वरौ / ईश्वरा¹ ī́śvarau / ī́śvarā¹ |
ईश्वराः / ईश्वरासः¹ ī́śvarāḥ / ī́śvarāsaḥ¹ |
| Accusative | ईश्वरम् īśvarám |
ईश्वरौ / ईश्वरा¹ īśvaraú / īśvarā́¹ |
ईश्वरान् īśvarā́n |
| Instrumental | ईश्वरेण īśvaréṇa |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वरैः / ईश्वरेभिः¹ īśvaraíḥ / īśvarébhiḥ¹ |
| Dative | ईश्वराय īśvarā́ya |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वरेभ्यः īśvarébhyaḥ |
| Ablative | ईश्वरात् īśvarā́t |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वरेभ्यः īśvarébhyaḥ |
| Genitive | ईश्वरस्य īśvarásya |
ईश्वरयोः īśvaráyoḥ |
ईश्वराणाम् īśvarā́ṇām |
| Locative | ईश्वरे īśvaré |
ईश्वरयोः īśvaráyoḥ |
ईश्वरेषु īśvaréṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of ईश्वरा (īśvarā́) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ईश्वरा īśvarā́ |
ईश्वरे īśvaré |
ईश्वराः īśvarā́ḥ |
| Vocative | ईश्वरे ī́śvare |
ईश्वरे ī́śvare |
ईश्वराः ī́śvarāḥ |
| Accusative | ईश्वराम् īśvarā́m |
ईश्वरे īśvaré |
ईश्वराः īśvarā́ḥ |
| Instrumental | ईश्वरया / ईश्वरा¹ īśvaráyā / īśvarā́¹ |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वराभिः īśvarā́bhiḥ |
| Dative | ईश्वरायै īśvarā́yai |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वराभ्यः īśvarā́bhyaḥ |
| Ablative | ईश्वरायाः / ईश्वरायै² īśvarā́yāḥ / īśvarā́yai² |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वराभ्यः īśvarā́bhyaḥ |
| Genitive | ईश्वरायाः / ईश्वरायै² īśvarā́yāḥ / īśvarā́yai² |
ईश्वरयोः īśvaráyoḥ |
ईश्वराणाम् īśvarā́ṇām |
| Locative | ईश्वरायाम् īśvarā́yām |
ईश्वरयोः īśvaráyoḥ |
ईश्वरासु īśvarā́su |
| Notes |
| ||
| Feminine ī-stem declension of ईश्वरी (īśvarī́) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ईश्वरी īśvarī́ |
ईश्वर्यौ / ईश्वरी¹ īśvaryaù / īśvarī́¹ |
ईश्वर्यः / ईश्वरीः¹ īśvaryàḥ / īśvarī́ḥ¹ |
| Vocative | ईश्वरि ī́śvari |
ईश्वर्यौ / ईश्वरी¹ ī́śvaryau / ī́śvarī¹ |
ईश्वर्यः / ईश्वरीः¹ ī́śvaryaḥ / ī́śvarīḥ¹ |
| Accusative | ईश्वरीम् īśvarī́m |
ईश्वर्यौ / ईश्वरी¹ īśvaryaù / īśvarī́¹ |
ईश्वरीः īśvarī́ḥ |
| Instrumental | ईश्वर्या īśvaryā́ |
ईश्वरीभ्याम् īśvarī́bhyām |
ईश्वरीभिः īśvarī́bhiḥ |
| Dative | ईश्वर्यै īśvaryaí |
ईश्वरीभ्याम् īśvarī́bhyām |
ईश्वरीभ्यः īśvarī́bhyaḥ |
| Ablative | ईश्वर्याः / ईश्वर्यै² īśvaryā́ḥ / īśvaryaí² |
ईश्वरीभ्याम् īśvarī́bhyām |
ईश्वरीभ्यः īśvarī́bhyaḥ |
| Genitive | ईश्वर्याः / ईश्वर्यै² īśvaryā́ḥ / īśvaryaí² |
ईश्वर्योः īśvaryóḥ |
ईश्वरीणाम् īśvarī́ṇām |
| Locative | ईश्वर्याम् īśvaryā́m |
ईश्वर्योः īśvaryóḥ |
ईश्वरीषु īśvarī́ṣu |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of ईश्वर (īśvará) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ईश्वरम् īśvarám |
ईश्वरे īśvaré |
ईश्वराणि / ईश्वरा¹ īśvarā́ṇi / īśvarā́¹ |
| Vocative | ईश्वर ī́śvara |
ईश्वरे ī́śvare |
ईश्वराणि / ईश्वरा¹ ī́śvarāṇi / ī́śvarā¹ |
| Accusative | ईश्वरम् īśvarám |
ईश्वरे īśvaré |
ईश्वराणि / ईश्वरा¹ īśvarā́ṇi / īśvarā́¹ |
| Instrumental | ईश्वरेण īśvaréṇa |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वरैः / ईश्वरेभिः¹ īśvaraíḥ / īśvarébhiḥ¹ |
| Dative | ईश्वराय īśvarā́ya |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वरेभ्यः īśvarébhyaḥ |
| Ablative | ईश्वरात् īśvarā́t |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वरेभ्यः īśvarébhyaḥ |
| Genitive | ईश्वरस्य īśvarásya |
ईश्वरयोः īśvaráyoḥ |
ईश्वराणाम् īśvarā́ṇām |
| Locative | ईश्वरे īśvaré |
ईश्वरयोः īśvaráyoḥ |
ईश्वरेषु īśvaréṣu |
| Notes |
| ||
Noun
ईश्वर • (īśvará) stem, m
Declension
| Masculine a-stem declension of ईश्वर (īśvará) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ईश्वरः īśvaráḥ |
ईश्वरौ / ईश्वरा¹ īśvaraú / īśvarā́¹ |
ईश्वराः / ईश्वरासः¹ īśvarā́ḥ / īśvarā́saḥ¹ |
| Vocative | ईश्वर ī́śvara |
ईश्वरौ / ईश्वरा¹ ī́śvarau / ī́śvarā¹ |
ईश्वराः / ईश्वरासः¹ ī́śvarāḥ / ī́śvarāsaḥ¹ |
| Accusative | ईश्वरम् īśvarám |
ईश्वरौ / ईश्वरा¹ īśvaraú / īśvarā́¹ |
ईश्वरान् īśvarā́n |
| Instrumental | ईश्वरेण īśvaréṇa |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वरैः / ईश्वरेभिः¹ īśvaraíḥ / īśvarébhiḥ¹ |
| Dative | ईश्वराय īśvarā́ya |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वरेभ्यः īśvarébhyaḥ |
| Ablative | ईश्वरात् īśvarā́t |
ईश्वराभ्याम् īśvarā́bhyām |
ईश्वरेभ्यः īśvarébhyaḥ |
| Genitive | ईश्वरस्य īśvarásya |
ईश्वरयोः īśvaráyoḥ |
ईश्वराणाम् īśvarā́ṇām |
| Locative | ईश्वरे īśvaré |
ईश्वरयोः īśvaráyoḥ |
ईश्वरेषु īśvaréṣu |
| Notes |
| ||
Derived terms
Descendants
Descendants
- Bengali: ঈশ্বর (iśśor)
- Prakrit: 𑀇𑀲𑁆𑀲𑀭 (issara)
- Punjabi: ਈੱਸਰ੍ (īssar)
- → Gujarati: ઈશ્વર (īśvar)
- → Hindi: ईश्वर (īśvar)
- → Kannada: ಈಶ್ವರ (īśvara)
- → Khmer: ឦស្វរៈ (ʼeisvâréaʼ)
- → Lao: ອີສວນ (ʼī sūan)
- → Malayalam: ഈശ്വരൻ (īśvaraṉ)
- Nepali: ईश्वर (īśwar)
- → Old Javanese: īśwara, śwara
- → Balinese: ᬰ᭄ᬯᬭ (suara)
- → Punjabi:
- Sinhalese: ඊශ්වර (īśwara)
- → Tamil: ஈசுவரன் (īcuvaraṉ), ஈசன் (īcaṉ)
- → Telugu: ఈశ్వరి (īśvari), ఈశ్వరుడు (īśvaruḍu)
- → Thai: อิศวร (ì-sǔuan), พระอิศวร
- Urdu: ایشور (iśvar)