चित्र

Hello, you have come here looking for the meaning of the word चित्र. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word चित्र, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say चित्र in singular and plural. Everything you need to know about the word चित्र you have here. The definition of the word चित्र will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofचित्र, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
See also: चतुर्, चैत्र, चतुर, and चूतर

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit चित्र (citrá).

Pronunciation

  • (Delhi) IPA(key): /t͡ʃɪt̪.ɾᵊ/
  • Audio:(file)

Noun

चित्र • (citra) m (Urdu spelling چتر)

  1. picture
    चित्र दीवार पे लटक रहा है।
    citra dīvār pe laṭak rahā hai.
    The picture is hanging on the wall.
  2. photograph
    Synonyms: तस्वीर (tasvīr), फ़ोटो (foṭo)
    इस चित्र को परिवर्द्धित करना पड़ेगा।
    is citra ko parivarddhit karnā paṛegā.
    This photograph has to be enlarged.
  3. painting
    यह चित्र मेरी आँखों गड़ गया।
    yah citra merī ā̃khõ gaṛ gayā.
    This painting attracted my eyes.
  4. figure, graphic

Declension

Declension of चित्र (masc cons-stem)
singular plural
direct चित्र
citra 		चित्र
citra
oblique चित्र
citra 		चित्रों
citrõ
vocative चित्र
citra 		चित्रो
citro

Derived terms

References

Konkani

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit चित्र (citra).

Pronunciation

Noun

चित्र • (citra) n (Latin script chitr, Kannada script ಚಿತ್ರ)

  1. picture, drawing

References

  • Angelus Francis Xavier Maffei (1883) An English-Konkani Dictionary: And A Konkani-English Dictionary‎, Mangalore: Basel Mission Press

Marathi

Marathi Wikipedia has an article on:
Wikipedia mr

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit चित्र (citra).

Pronunciation

  • IPA(key): /t͡ɕit̪.ɾə/
  • Hyphenation: चित्‧र, चि‧त्र
  • Rhymes: -ə

Noun

चित्र • (citra) n

  1. picture
  2. drawing
  3. painting
  4. photograph

Declension

Declension of चित्र (neut cons-stem)
direct
singular 		चित्र
citra
direct
plural 		चित्रे, चित्रं
citre, citra
singular
एकवचन 		plural
अनेकवचन
nominative
प्रथमा 		चित्र
citra 		चित्रे, चित्रं
citre, citra
oblique
सामान्यरूप 		चित्रा
citrā 		चित्रां-
citrān-
acc. / dative
द्वितीया / चतुर्थी 		चित्राला
citrālā 		चित्रांना
citrānnā
ergative चित्राने, चित्रानं
citrāne, citrāna 		चित्रांनी
citrānnī
instrumental चित्राशी
citrāśī 		चित्रांशी
citrānśī
locative
सप्तमी 		चित्रात
citrāt 		चित्रांत
citrāt
vocative
संबोधन 		चित्रा
citrā 		चित्रांनो
citrānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions.
There is no space between the stem and the postposition.
Locative Note: -त (-ta) is a postposition.
Genitive declension of चित्र (neut cons-stem)
masculine object
पुल्लिंगी कर्म 		feminine object
स्त्रीलिंगी कर्म 		neuter object
नपुसकलिंगी कर्म 		oblique
सामान्यरूप
singular
एकवचन 		plural
अनेकवचन 		singular
एकवचन 		plural
अनेकवचन 		singular*
एकवचन 		plural
अनेकवचन
singular subject
एकवचनी कर्ता 		चित्राचा
citrāċā 		चित्राचे
citrāċe 		चित्राची
citrācī 		चित्राच्या
citrācā 		चित्राचे, चित्राचं
citrāċe, citrāċa 		चित्राची
citrācī 		चित्राच्या
citrācā
plural subject
अनेकवचनी कर्ता 		चित्रांचा
citrānċā 		चित्रांचे
citrānċe 		चित्रांची
citrāñcī 		चित्रांच्या
citrāncā 		चित्रांचे, चित्रांचं
citrānċe, citrānċa 		चित्रांची
citrāñcī 		चित्रांच्या
citrāñcā
* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a).
Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

Derived terms

References

  • Berntsen, Maxine (1982–1983) “चित्र”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
  • Molesworth, James Thomas (1857) “चित्र”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press

Nepali

Etymology

Borrowed from Sanskrit चित्र (citrá).

Pronunciation

  • IPA(key):
  • Phonetic Devanagari: चित्र

Noun

चित्र • (citra)

  1. picture, drawing
  2. figure, design

Nihali

Noun

चित्र (citra)

  1. deer

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *čitrás (“bright, clear, conspicuous”). Cognate with Avestan 𐬗𐬌𐬚𐬭𐬀 (ciθra, “shining”), Middle Persian 𐭰𐭧𐭫𐭪𐭩 (čihrag, “face”) (whence Persian چهره (čehre) and Turkish çehre (“face”)); outside of Indo-Iranian, compare German heiter (“cheerful, (of weather) fair”).[1][2]

Pronunciation

Adjective

चित्र • (citrá) stem (root चित्)

  1. bright, conspicuous, visible, clear, loud, distinguished, excellent, brilliant
    • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.115.1:
      चि॒त्रं दे॒वाना॒मुद॑गा॒दनी॑कं॒ चक्षु॑र्मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्या॒ग्नेः।
      आप्रा॒ द्यावा॑पृथि॒वी अ॒न्तरि॑क्षं॒ सूर्य॑ आ॒त्मा जग॑तस्त॒स्थुष॑श्च॥
      citráṃ devā́nāmúdagādánīkaṃ cákṣurmitrásya váruṇasyāgnéḥ.
      ā́prā dyā́vāpṛthivī́ antárikṣaṃ sū́rya ātmā́ jágatastasthúṣaśca.
      The brilliant face of the gods has arisen, the eye of Mitra, Varuṇa, and Agni; he has filled heaven, earth, and the space between: the Sun is the life-breath of both the moving and the still.
  2. variegated, spotted, speckled, manifold, various
  3. extraordinary, strange, wonderful, surprising

Declension

Masculine a-stem declension of चित्र
singular dual plural
nominative चित्रः (citraḥ) चित्रौ (citrau)
चित्रा¹ (citrā¹) 		चित्राः (citrāḥ)
चित्रासः¹ (citrāsaḥ¹)
vocative चित्र (citra) चित्रौ (citrau)
चित्रा¹ (citrā¹) 		चित्राः (citrāḥ)
चित्रासः¹ (citrāsaḥ¹)
accusative चित्रम् (citram) चित्रौ (citrau)
चित्रा¹ (citrā¹) 		चित्रान् (citrān)
instrumental चित्रेण (citreṇa) चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्रैः (citraiḥ)
चित्रेभिः¹ (citrebhiḥ¹)
dative चित्राय (citrāya) चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्रेभ्यः (citrebhyaḥ)
ablative चित्रात् (citrāt) चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्रेभ्यः (citrebhyaḥ)
genitive चित्रस्य (citrasya) चित्रयोः (citrayoḥ) चित्राणाम् (citrāṇām)
locative चित्रे (citre) चित्रयोः (citrayoḥ) चित्रेषु (citreṣu)
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of चित्रा
singular dual plural
nominative चित्रा (citrā) चित्रे (citre) चित्राः (citrāḥ)
vocative चित्रे (citre) चित्रे (citre) चित्राः (citrāḥ)
accusative चित्राम् (citrām) चित्रे (citre) चित्राः (citrāḥ)
instrumental चित्रया (citrayā)
चित्रा¹ (citrā¹) 		चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्राभिः (citrābhiḥ)
dative चित्रायै (citrāyai) चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्राभ्यः (citrābhyaḥ)
ablative चित्रायाः (citrāyāḥ)
चित्रायै² (citrāyai²) 		चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्राभ्यः (citrābhyaḥ)
genitive चित्रायाः (citrāyāḥ)
चित्रायै² (citrāyai²) 		चित्रयोः (citrayoḥ) चित्राणाम् (citrāṇām)
locative चित्रायाम् (citrāyām) चित्रयोः (citrayoḥ) चित्रासु (citrāsu)
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of चित्र
singular dual plural
nominative चित्रम् (citram) चित्रे (citre) चित्राणि (citrāṇi)
चित्रा¹ (citrā¹)
vocative चित्र (citra) चित्रे (citre) चित्राणि (citrāṇi)
चित्रा¹ (citrā¹)
accusative चित्रम् (citram) चित्रे (citre) चित्राणि (citrāṇi)
चित्रा¹ (citrā¹)
instrumental चित्रेण (citreṇa) चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्रैः (citraiḥ)
चित्रेभिः¹ (citrebhiḥ¹)
dative चित्राय (citrāya) चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्रेभ्यः (citrebhyaḥ)
ablative चित्रात् (citrāt) चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्रेभ्यः (citrebhyaḥ)
genitive चित्रस्य (citrasya) चित्रयोः (citrayoḥ) चित्राणाम् (citrāṇām)
locative चित्रे (citre) चित्रयोः (citrayoḥ) चित्रेषु (citreṣu)
  • ¹Vedic

Noun

चित्र • (citrá) stem, n

  1. shiny object, jewel, ornament, picture

Declension

Neuter a-stem declension of चित्र
singular dual plural
nominative चित्रम् (citram) चित्रे (citre) चित्राणि (citrāṇi)
चित्रा¹ (citrā¹)
vocative चित्र (citra) चित्रे (citre) चित्राणि (citrāṇi)
चित्रा¹ (citrā¹)
accusative चित्रम् (citram) चित्रे (citre) चित्राणि (citrāṇi)
चित्रा¹ (citrā¹)
instrumental चित्रेण (citreṇa) चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्रैः (citraiḥ)
चित्रेभिः¹ (citrebhiḥ¹)
dative चित्राय (citrāya) चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्रेभ्यः (citrebhyaḥ)
ablative चित्रात् (citrāt) चित्राभ्याम् (citrābhyām) चित्रेभ्यः (citrebhyaḥ)
genitive चित्रस्य (citrasya) चित्रयोः (citrayoḥ) चित्राणाम् (citrāṇām)
locative चित्रे (citre) चित्रयोः (citrayoḥ) चित्रेषु (citreṣu)
  • ¹Vedic

Descendants

References

  1. ^ Mayrhofer, Manfred (1992) “citrá-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎ (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 542-3
  2. ^ Mayrhofer, Manfred (1992) “CET¹”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎ (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 548-9

Further reading

Wikious
Boobota
Sagapedia