नकुल

Hello, you have come here looking for the meaning of the word नकुल. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word नकुल, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say नकुल in singular and plural. Everything you need to know about the word नकुल you have here. The definition of the word नकुल will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofनकुल, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit नकुल (nakula). Doublet of नेवला (nevlā).

Pronunciation

  • (Delhi) IPA(key): /nə.kʊl/,

Proper noun

नकुल (nakulm (Urdu spelling نکل)

  1. a male given name, Nakul, from Sanskrit

Noun

नकुल (nakulm

  1. mongoose

Declension

Pali

Alternative forms

Noun

नकुल m

  1. Devanagari script form of nakula (mongoose)

Declension

Sanskrit

Alternative scripts

Etymology

Unknown. Pāṇini suggests (na, no) +‎ कुल (kula, family), but this is probably folk etymology.

Pronunciation

Adjective

नकुल (nakulá) stem

  1. of a particular colour (perhaps that of the ichneumon)

Declension

Masculine a-stem declension of नकुल (nakulá)
Singular Dual Plural
Nominative नकुलः
nakuláḥ
नकुलौ / नकुला¹
nakulaú / nakulā́¹
नकुलाः / नकुलासः¹
nakulā́ḥ / nakulā́saḥ¹
Vocative नकुल
nákula
नकुलौ / नकुला¹
nákulau / nákulā¹
नकुलाः / नकुलासः¹
nákulāḥ / nákulāsaḥ¹
Accusative नकुलम्
nakulám
नकुलौ / नकुला¹
nakulaú / nakulā́¹
नकुलान्
nakulā́n
Instrumental नकुलेन
nakuléna
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलैः / नकुलेभिः¹
nakulaíḥ / nakulébhiḥ¹
Dative नकुलाय
nakulā́ya
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलेभ्यः
nakulébhyaḥ
Ablative नकुलात्
nakulā́t
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलेभ्यः
nakulébhyaḥ
Genitive नकुलस्य
nakulásya
नकुलयोः
nakuláyoḥ
नकुलानाम्
nakulā́nām
Locative नकुले
nakulé
नकुलयोः
nakuláyoḥ
नकुलेषु
nakuléṣu
Notes
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of नकुला (nakulā́)
Singular Dual Plural
Nominative नकुला
nakulā́
नकुले
nakulé
नकुलाः
nakulā́ḥ
Vocative नकुले
nákule
नकुले
nákule
नकुलाः
nákulāḥ
Accusative नकुलाम्
nakulā́m
नकुले
nakulé
नकुलाः
nakulā́ḥ
Instrumental नकुलया / नकुला¹
nakuláyā / nakulā́¹
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलाभिः
nakulā́bhiḥ
Dative नकुलायै
nakulā́yai
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलाभ्यः
nakulā́bhyaḥ
Ablative नकुलायाः / नकुलायै²
nakulā́yāḥ / nakulā́yai²
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलाभ्यः
nakulā́bhyaḥ
Genitive नकुलायाः / नकुलायै²
nakulā́yāḥ / nakulā́yai²
नकुलयोः
nakuláyoḥ
नकुलानाम्
nakulā́nām
Locative नकुलायाम्
nakulā́yām
नकुलयोः
nakuláyoḥ
नकुलासु
nakulā́su
Notes
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of नकुल (nakulá)
Singular Dual Plural
Nominative नकुलम्
nakulám
नकुले
nakulé
नकुलानि / नकुला¹
nakulā́ni / nakulā́¹
Vocative नकुल
nákula
नकुले
nákule
नकुलानि / नकुला¹
nákulāni / nákulā¹
Accusative नकुलम्
nakulám
नकुले
nakulé
नकुलानि / नकुला¹
nakulā́ni / nakulā́¹
Instrumental नकुलेन
nakuléna
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलैः / नकुलेभिः¹
nakulaíḥ / nakulébhiḥ¹
Dative नकुलाय
nakulā́ya
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलेभ्यः
nakulébhyaḥ
Ablative नकुलात्
nakulā́t
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलेभ्यः
nakulébhyaḥ
Genitive नकुलस्य
nakulásya
नकुलयोः
nakuláyoḥ
नकुलानाम्
nakulā́nām
Locative नकुले
nakulé
नकुलयोः
nakuláyoḥ
नकुलेषु
nakuléṣu
Notes
  • ¹Vedic

Noun

नकुल (nakulá) stemm (feminine नकुली)

  1. Any of genus Urva (split from genus Herpestes) of Asian mongooses, predators of mice and of serpents from whose venom it protects itself by a medical plant called नाकुली (nākulī))
    • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 6.139.5:
      यथा नकुलो विछिद्य संदधात्यहिं पुनः।
      एवा कामस्य विछिन्नं सं धेहि वीर्यावति॥
      yathā nakulo vichidya saṃdadhātyahiṃ punaḥ.
      evā kāmasya vichinnaṃ saṃ dhehi vīryāvati.
      Like the mongoose who, having torn apart the snake, puts it back together,
      May you in such manner join the broken shards of longing into a bond of strength.
    • c. 800 CE – 950 CE, Nārāyaṇa, Hitopadeśa 4.24.74:
      मत्स्यान् आदायागम्य नकुलविवराद् आरभ्य सर्पविवरं यावत् पङ्क्तिक्रमेणैकैकशो मत्स्यान् विस्तीर्य धत्त ।
      matsyān ādāyāgamya nakulavivarād ārabhya sarpavivaraṃ yāvat paṅktikrameṇaikaikaśo matsyān vistīrya dhatta.
      After fetching some fish, you place them one by one in a line copiously, starting from the mongoose-den all the way to the snake-hole.
  2. a son
    • Lexicographers, Various Works
  3. a particular musical instrument
  4. an epithet of Shiva
    • Lexicographers, Various Works

Declension

Masculine a-stem declension of नकुल (nakulá)
Singular Dual Plural
Nominative नकुलः
nakuláḥ
नकुलौ / नकुला¹
nakulaú / nakulā́¹
नकुलाः / नकुलासः¹
nakulā́ḥ / nakulā́saḥ¹
Vocative नकुल
nákula
नकुलौ / नकुला¹
nákulau / nákulā¹
नकुलाः / नकुलासः¹
nákulāḥ / nákulāsaḥ¹
Accusative नकुलम्
nakulám
नकुलौ / नकुला¹
nakulaú / nakulā́¹
नकुलान्
nakulā́n
Instrumental नकुलेन
nakuléna
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलैः / नकुलेभिः¹
nakulaíḥ / nakulébhiḥ¹
Dative नकुलाय
nakulā́ya
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलेभ्यः
nakulébhyaḥ
Ablative नकुलात्
nakulā́t
नकुलाभ्याम्
nakulā́bhyām
नकुलेभ्यः
nakulébhyaḥ
Genitive नकुलस्य
nakulásya
नकुलयोः
nakuláyoḥ
नकुलानाम्
nakulā́nām
Locative नकुले
nakulé
नकुलयोः
nakuláyoḥ
नकुलेषु
nakuléṣu
Notes
  • ¹Vedic

Proper noun

नकुल (nakula) stemm

  1. (Hinduism) Nakula, son of Pandu and Madri, husband of Draupadi, and the father of Shatanika.
    Coordinate terms: युधिष्ठिर (yudhiṣṭhira), भीम (bhīma), अर्जुन (arjuna), नकुल (nakula), सहदेव (sahadeva)

Declension

Masculine a-stem declension of नकुल (nakula)
Singular Dual Plural
Nominative नकुलः
nakulaḥ
नकुलौ
nakulau
नकुलाः
nakulāḥ
Vocative नकुल
nakula
नकुलौ
nakulau
नकुलाः
nakulāḥ
Accusative नकुलम्
nakulam
नकुलौ
nakulau
नकुलान्
nakulān
Instrumental नकुलेन
nakulena
नकुलाभ्याम्
nakulābhyām
नकुलैः
nakulaiḥ
Dative नकुलाय
nakulāya
नकुलाभ्याम्
nakulābhyām
नकुलेभ्यः
nakulebhyaḥ
Ablative नकुलात्
nakulāt
नकुलाभ्याम्
nakulābhyām
नकुलेभ्यः
nakulebhyaḥ
Genitive नकुलस्य
nakulasya
नकुलयोः
nakulayoḥ
नकुलानाम्
nakulānām
Locative नकुले
nakule
नकुलयोः
nakulayoḥ
नकुलेषु
nakuleṣu

Descendants

References