From Proto-Indo-European *lipús, from the root *leyp- (“to stick, adhere, smear; fat, oil, sticky substance, adhesive”).[1] Synchronically from the Sanskrit root रिप् (rip).
The meanings “fraudulent, deceitful, treacherous, enemy” (etc.) developed figuratively from the earlier set of meanings “dirty spot, stain, filth” > “fault, impurity”; compare the related words रिप्र (riprá), रिप्त (riptá), रेपस् (répas).
रिपु • (ripú) stem, m
| Masculine u-stem declension of रिपु (ripú) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | रिपुः ripúḥ |
रिपू ripū́ |
रिपवः ripávaḥ |
| Vocative | रिपो rípo |
रिपू rípū |
रिपवः rípavaḥ |
| Accusative | रिपुम् ripúm |
रिपू ripū́ |
रिपून् ripū́n |
| Instrumental | रिपुणा / रिप्वा¹ ripúṇā / ripvā́¹ |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभिः ripúbhiḥ |
| Dative | रिपवे / रिप्वे¹ ripáve / ripvé¹ |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभ्यः ripúbhyaḥ |
| Ablative | रिपोः / रिप्वः¹ ripóḥ / ripváḥ¹ |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभ्यः ripúbhyaḥ |
| Genitive | रिपोः / रिप्वः¹ ripóḥ / ripváḥ¹ |
रिप्वोः ripvóḥ |
रिपूणाम् ripūṇā́m |
| Locative | रिपौ ripaú |
रिप्वोः ripvóḥ |
रिपुषु ripúṣu |
| Notes |
| ||
रिपु • (ripú) stem
| Masculine u-stem declension of रिपु (ripú) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | रिपुः ripúḥ |
रिपू ripū́ |
रिपवः ripávaḥ |
| Vocative | रिपो rípo |
रिपू rípū |
रिपवः rípavaḥ |
| Accusative | रिपुम् ripúm |
रिपू ripū́ |
रिपून् ripū́n |
| Instrumental | रिपुणा / रिप्वा¹ ripúṇā / ripvā́¹ |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभिः ripúbhiḥ |
| Dative | रिपवे / रिप्वे¹ ripáve / ripvé¹ |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभ्यः ripúbhyaḥ |
| Ablative | रिपोः / रिप्वः¹ ripóḥ / ripváḥ¹ |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभ्यः ripúbhyaḥ |
| Genitive | रिपोः / रिप्वः¹ ripóḥ / ripváḥ¹ |
रिप्वोः ripvóḥ |
रिपूणाम् ripūṇā́m |
| Locative | रिपौ ripaú |
रिप्वोः ripvóḥ |
रिपुषु ripúṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine u-stem declension of रिपु (ripú) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | रिपुः ripúḥ |
रिपू ripū́ |
रिपवः ripávaḥ |
| Vocative | रिपो rípo |
रिपू rípū |
रिपवः rípavaḥ |
| Accusative | रिपुम् ripúm |
रिपू ripū́ |
रिपूः ripū́ḥ |
| Instrumental | रिप्वा ripvā́ |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभिः ripúbhiḥ |
| Dative | रिपवे / रिप्वै¹ ripáve / ripvaí¹ |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभ्यः ripúbhyaḥ |
| Ablative | रिपोः / रिप्वाः¹ / रिप्वै² ripóḥ / ripvā́ḥ¹ / ripvaí² |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभ्यः ripúbhyaḥ |
| Genitive | रिपोः / रिप्वाः¹ / रिप्वै² ripóḥ / ripvā́ḥ¹ / ripvaí² |
रिप्वोः ripvóḥ |
रिपूणाम् ripūṇā́m |
| Locative | रिपौ / रिप्वाम्¹ ripaú / ripvā́m¹ |
रिप्वोः ripvóḥ |
रिपुषु ripúṣu |
| Notes |
| ||
| Neuter u-stem declension of रिपु (ripú) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | रिपु ripú |
रिपुणी ripúṇī |
रिपूणि / रिपु¹ / रिपू¹ ripū́ṇi / ripú¹ / ripū́¹ |
| Vocative | रिपु / रिपो rípu / rípo |
रिपुणी rípuṇī |
रिपूणि / रिपु¹ / रिपू¹ rípūṇi / rípu¹ / rípū¹ |
| Accusative | रिपु ripú |
रिपुणी ripúṇī |
रिपूणि / रिपु¹ / रिपू¹ ripū́ṇi / ripú¹ / ripū́¹ |
| Instrumental | रिपुणा / रिप्वा¹ ripúṇā / ripvā́¹ |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभिः ripúbhiḥ |
| Dative | रिपुणे / रिपवे¹ / रिप्वे¹ ripúṇe / ripáve¹ / ripvé¹ |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभ्यः ripúbhyaḥ |
| Ablative | रिपुणः / रिपोः¹ / रिप्वः¹ ripúṇaḥ / ripóḥ¹ / ripváḥ¹ |
रिपुभ्याम् ripúbhyām |
रिपुभ्यः ripúbhyaḥ |
| Genitive | रिपुणः / रिपोः¹ / रिप्वः¹ ripúṇaḥ / ripóḥ¹ / ripváḥ¹ |
रिपुणोः ripúṇoḥ |
रिपूणाम् ripūṇā́m |
| Locative | रिपुणि / रिपौ¹ ripúṇi / ripaú¹ |
रिपुणोः ripúṇoḥ |
रिपुषु ripúṣu |
| Notes |
| ||