ประพฤติ

Thai

Alternative forms

Etymology

From Sanskrit प्रवृत्ति (pravṛtti, “conduct, behavior; act, action; news; source, origin; etc”). Cognate with Modern Khmer ប្រព្រឹត្ត (prɑprɨt).

Pronunciation

Verb

ประพฤติ • (bprà-prʉ́t) (abstract noun การประพฤติ or ความประพฤติ)

1. to conduct; to behave; to treat.
   • 2012, “บทนำเรื่อง”, in ประชุมสุภาษิตสอนหญิง‎, Bangkok: กรมศิลปากร, →ISBN, retrieved 2019-06-10:

     ผู้แต่งได้กล่าวถึงลักษณะของหญิงที่ประพฤติไม่ดีทั้งสามแบบ

     pûu-dtɛ̀ɛng dâai glàao tʉ̌ng lák-sà-nà kɔ̌ɔng yǐng tîi bprà-prʉ́t mâi dii táng sǎam bɛ̀ɛp

     The author had spoken of the characteristics of the three kinds of women that behave ill.

2. to conduct, to perform, to execute, to carry out; to follow, to observe.
   • 1877, หลวงพิพิธภัณวิจารณ์, “๓๖”, in ไคเภ็ก‎, Bangkok: ศิลปาบรรณาคาร, published 1970, retrieved 2019-06-09:

     ประพฤติการผิดธรรมเนียมกษัตริย์ มิได้ตั้งอยู่ในยุติธรรม

     bprà-prʉ́t gaan pìt tam-niiam gà-sàt · mí dâai dtâng yùu nai yút-dtì-tam

     committed the deeds against the regal customs failed to maintain in righteousness.

   • 1885, พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, “พระบรมราโชวาท ทรงพระราชนิพนธ์เมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๘”, in พระบรมราโชวาทพระราชทานพระราชโอรสในรัชกาลที่ ๕‎, Bangkok: โรงพิมพ์ไท ถนนรองเมือง, published 1923, retrieved 2019-06-09:

     ลูกบรรดาซึ่งจะให้ออกไปเรียนหนังสือในประเทศยุโรปจงประพฤติตามโอวาทที่จะกล่าวต่อไปนี้

     lûuk ban-daa sʉ̂ng jà hâi ɔ̀ɔk bpai riian-nǎng-sʉ̌ʉ nai bprà-têet yú-ròop jong bprà-prʉ́t dtaam oo-wâat tîi jà glàao dtɔ̀ɔ-bpai-níi

     All children who are to be sent out to study in European countries shall abide by the instructions hereinafter mentioned.

   • 2019 June 10 (last accessed), พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, “พระราชนิพนธ์คำนำ พระราชพิธีสิบสองเดือน”, in พระราชพิธีสิบสองเดือน‎, Bangkok: n.p.:

     ซึ่งเราได้ประพฤติเป็นประเพณีบ้านเมืองอยู่

     sʉ̂ng rao dâai bprà-prʉ́t bpen bprà-pee-nii bâan-mʉʉang yùu

     which we have been practicing as national convention.

   • 2012, “ภาคผนวก ๘ ทศพิธราชธรรม”, in ไตรภูมิกถาฉบับถอดความ‎, 2nd edition, Bangkok: กรมศิลปากรพิมพ์, →ISBN, retrieved 2019-06-10:

     ทศพิธราชธรรม แปลว่า...ธรรมที่พระเจ้าแผ่นดินพึงประพฤติ ๑๐ อย่าง

     tót-sà-pít-râat-chá-tam · bplɛɛ wâa ... tam tîi prá jâao-pɛ̀n-din pʉng bprà-prʉ́t · sìp · yàang

     Daśabidharājadharma denotes...the tenfold dharma which monarchs ought to observe.

Noun

ประพฤติ • (bprà-prʉ́t)

1. (archaic, elegant) news, information; source, origin, cause.
2. conduct, behavior; treatment; act, action, deed.

Derived terms