From Old Georgian ცხოვარი (cxovari), from Proto-Georgian-Zan *c₁xwar-, from Proto-Georgian-Zan *c₁xow- (whence also ცხოვრება (cxovreba), ცხოველი (cxoveli), სიცოცხლე (sicocxle), etc.). Cognate with Mingrelian შხური (šxuri) and Laz ჩხური (çxuri). Old Armenian ոչխար (očʻxar) is a Zan borrowing. Doublet of ოჩხარი (očxari), borrowed from Armenian.
ცხვარი • (cxvari) (plural ცხვრები)
Declension of ცხვარი (see Georgian declension) | |||
---|---|---|---|
singular | plural | archaic plural | |
nominative | ცხვარი (cxvari) | ცხვრები (cxvrebi) | ცხვარნი (cxvarni) |
ergative | ცხვარმა (cxvarma) | ცხვრებმა (cxvrebma) | ცხვართ(ა) (cxvart(a)) |
dative | ცხვარს(ა) (cxvars(a)) | ცხვრებს(ა) (cxvrebs(a)) | ცხვართ(ა) (cxvart(a)) |
genitive | ცხვრის(ა) (cxvris(a)) | ცხვრების(ა) (cxvrebis(a)) | ცხვართ(ა) (cxvart(a)) |
instrumental | ცხვრით(ა) (cxvrit(a)) | ცხვრებით(ა) (cxvrebit(a)) | |
adverbial | ცხვრად(ა) (cxvrad(a)) | ცხვრებად(ა) (cxvrebad(a)) | |
vocative | ცხვარო (cxvaro) | ცხვრებო (cxvrebo) | ცხვარნო (cxvarno) |
Notes: archaic plurals might not exist. |
Postpositional inflection of ცხვარი (see Georgian postpositions) | ||
---|---|---|
postpositions taking a dative case | singular | plural |
-ზე (-ze, “on”) | ცხვარზე (cxvarze) | ცხვრებზე (cxvrebze) |
-თან (-tan, “near”) | ცხვართან (cxvartan) | ცხვრებთან (cxvrebtan) |
-ში (-ši, “in”) | ცხვარში (cxvarši) | ცხვრებში (cxvrebši) |
-ვით (-vit, “like”) | ცხვარივით (cxvarivit) | ცხვრებივით (cxvrebivit) |
postpositions taking a genitive case | singular | plural |
-თვის (-tvis, “for”) | ცხვრისთვის (cxvristvis) | ცხვრებისთვის (cxvrebistvis) |
-ებრ (-ebr, “like”) | ცხვრისებრ (cxvrisebr) | ცხვრებისებრ (cxvrebisebr) |
-კენ (-ḳen, “towards”) | ცხვრისკენ (cxvrisḳen) | ცხვრებისკენ (cxvrebisḳen) |
-გან (-gan, “from/of”) | ცხვრისგან (cxvrisgan) | ცხვრებისგან (cxvrebisgan) |
postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
-დან (-dan, “from/since”) | ცხვრიდან (cxvridan) | ცხვრებიდან (cxvrebidan) |
-ურთ (-urt, “together with”) | ცხვრითურთ (cxvriturt) | ცხვრებითურთ (cxvrebiturt) |
postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
-მდე (-mde, “up to”) | ცხვრამდე (cxvramde) | ცხვრებამდე (cxvrebamde) |