From Old Georgian ხერხი (xerxi), from Proto-Georgian-Zan *xarx-.
ხერხი • (xerxi) (plural ხერხები)
| Declension of ხერხი (see Georgian declension) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | archaic plural | |
| nominative | ხერხი (xerxi) | ხერხები (xerxebi) | ხერხნი (xerxni) |
| ergative | ხერხმა (xerxma) | ხერხებმა (xerxebma) | ხერხთ(ა) (xerxt(a)) |
| dative | ხერხს(ა) (xerxs(a)) | ხერხებს(ა) (xerxebs(a)) | ხერხთ(ა) (xerxt(a)) |
| genitive | ხერხის(ა) (xerxis(a)) | ხერხების(ა) (xerxebis(a)) | ხერხთ(ა) (xerxt(a)) |
| instrumental | ხერხით(ა) (xerxit(a)) | ხერხებით(ა) (xerxebit(a)) | |
| adverbial | ხერხად(ა) (xerxad(a)) | ხერხებად(ა) (xerxebad(a)) | |
| vocative | ხერხო (xerxo) | ხერხებო (xerxebo) | ხერხნო (xerxno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| Postpositional inflection of ხერხი (see Georgian postpositions) | ||
|---|---|---|
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
| -ზე (-ze, “on”) | ხერხზე (xerxze) | ხერხებზე (xerxebze) |
| -თან (-tan, “near”) | ხერხთან (xerxtan) | ხერხებთან (xerxebtan) |
| -ში (-ši, “in”) | ხერხში (xerxši) | ხერხებში (xerxebši) |
| -ვით (-vit, “like”) | ხერხივით (xerxivit) | ხერხებივით (xerxebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (-tvis, “for”) | ხერხისთვის (xerxistvis) | ხერხებისთვის (xerxebistvis) |
| -ებრ (-ebr, “like”) | ხერხისებრ (xerxisebr) | ხერხებისებრ (xerxebisebr) |
| -კენ (-ḳen, “towards”) | ხერხისკენ (xerxisḳen) | ხერხებისკენ (xerxebisḳen) |
| -გან (-gan, “from/of”) | ხერხისგან (xerxisgan) | ხერხებისგან (xerxebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (-dan, “from/since”) | ხერხიდან (xerxidan) | ხერხებიდან (xerxebidan) |
| -ურთ (-urt, “together with”) | ხერხითურთ (xerxiturt) | ხერხებითურთ (xerxebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (-mde, “up to”) | ხერხამდე (xerxamde) | ხერხებამდე (xerxebamde) |
Inherited from Middle Georgian ჴერჴი (qerqi). Cognate with Svan ლი-ჴჷრჴ-ე (li-qərq-e).
ხერხი • (xerxi) (plural ხერხები)
| Declension of ხერხი (see Georgian declension) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | archaic plural | |
| nominative | ხერხი (xerxi) | ხერხები (xerxebi) | ხერხნი (xerxni) |
| ergative | ხერხმა (xerxma) | ხერხებმა (xerxebma) | ხერხთ(ა) (xerxt(a)) |
| dative | ხერხს(ა) (xerxs(a)) | ხერხებს(ა) (xerxebs(a)) | ხერხთ(ა) (xerxt(a)) |
| genitive | ხერხის(ა) (xerxis(a)) | ხერხების(ა) (xerxebis(a)) | ხერხთ(ა) (xerxt(a)) |
| instrumental | ხერხით(ა) (xerxit(a)) | ხერხებით(ა) (xerxebit(a)) | |
| adverbial | ხერხად(ა) (xerxad(a)) | ხერხებად(ა) (xerxebad(a)) | |
| vocative | ხერხო (xerxo) | ხერხებო (xerxebo) | ხერხნო (xerxno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| Postpositional inflection of ხერხი (see Georgian postpositions) | ||
|---|---|---|
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
| -ზე (-ze, “on”) | ხერხზე (xerxze) | ხერხებზე (xerxebze) |
| -თან (-tan, “near”) | ხერხთან (xerxtan) | ხერხებთან (xerxebtan) |
| -ში (-ši, “in”) | ხერხში (xerxši) | ხერხებში (xerxebši) |
| -ვით (-vit, “like”) | ხერხივით (xerxivit) | ხერხებივით (xerxebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (-tvis, “for”) | ხერხისთვის (xerxistvis) | ხერხებისთვის (xerxebistvis) |
| -ებრ (-ebr, “like”) | ხერხისებრ (xerxisebr) | ხერხებისებრ (xerxebisebr) |
| -კენ (-ḳen, “towards”) | ხერხისკენ (xerxisḳen) | ხერხებისკენ (xerxebisḳen) |
| -გან (-gan, “from/of”) | ხერხისგან (xerxisgan) | ხერხებისგან (xerxebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (-dan, “from/since”) | ხერხიდან (xerxidan) | ხერხებიდან (xerxebidan) |
| -ურთ (-urt, “together with”) | ხერხითურთ (xerxiturt) | ხერხებითურთ (xerxebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (-mde, “up to”) | ხერხამდე (xerxamde) | ხერხებამდე (xerxebamde) |
By umlauting from earlier *ხარხ- (*xarx-), inherited from Proto-Georgian-Zan *xarx- (“a saw; to saw”), which is possibly an onomatopoeic formation; cognate with Mingrelian ხორხი (xorxi, “saw”) and Laz ო-ხორხ-უ (o-xorx-u, “to saw”).[1][2][3][4][5][6][7][8]
ხერხი • (xerxi)