The following comparative word list of Ulukwumi (Olukumi) dialects (Ugbodu and Ukwu-Nzu dialects) is from Oluwadoro & Abiola (2016), who also include comparisons from Standard Yoruba and Ikale (a Yoruboid language variety).[1]
No. | Gloss | Olukumi (Ugbodu) | Olukumi (Ukwu-Nzu) | Standard Yoruba | Ìkálè |
---|---|---|---|---|---|
1 | all | gede | gede | g͡bog͡bo/ dede | dede |
2 | and | a`ti | àti/ múmá | àti | ati |
3 | animal | ɛrã | ɛrã | ɛrã | ɛrã |
4 | ashes | eruru | eruru | Érú | erı̇́rú |
5 | at | nı̇́ | nī́ | nī́ | nı̇́ |
6 | back | ɛ̀jī̀ | ɛ̀jī̀ | ɛ̀jī̀/ ɛ̀hī̀ | ɛ̀jī̀ |
7 | bad | búkú/ búrú | éhã́ | Burú | burú |
8 | bark | g͡bó | g͡bó | g͡bó | gbó |
9 | because | túrú | túrú/ kójã̀ | nı̇́torı̇́ | torı̇́ |
10 | belly | inú | inɔ | ı̇́kũ̀/ inṹ | ukù |
11 | big | lı̇́lá | ólála | ńlá/ tóbi | lı̇́lá |
12 | bird | ɛjɛ | ɛjɛ | ɛjɛ | ɛjɛ |
13 | bite | ar̃irã | arirã | bùdʒɛ/ gédʒɛ | gédʒɛ |
14 | black | dúdṹ | dúdṹ | Dúdú | dı̇́dũ̂ |
15 | blood | ɛ̀zɛ̀ | ɛ̀zɛ̀ | ɛ̀dʒɛ̀ | ɛ̀dʒɛ̀ |
16 | blow | fɛ́ | fɛ́ | fɛ́ | fɛ́ |
17 | bone | ugugū | ogũgũ | egũgũ | egigũ |
18 | breathe | mī́ | mī́ | mī́ | mi̍ |
19 | burn | zó | zó | dʒó/sū | dʒó |
20 | child | ɔma | oma | ɔmɔ̃ | ɔma |
21 | cloud | òkè | orùkù | ı̇̀kũ̀kũ̀/ ojú-ɔ̀rũ | òfúrufú |
22 | cold | tutũ̀/ ojì | òjı̇̀ | tútù/ amodi | Tutù |
23 | come | wá | wá | Wá | Wá |
24 | count | kà | Kà | Kà | Kà |
25 | cut (v.) | bù | bù | Gé | Gé |
26 | day | izó | izɔ́ | ɔdʒɔ́ | ɔdʒɔ̀ |
27 | die | kú | kú | Kú | kú |
28 | dig | sɔ | sɔ̀ | wà/g͡bɛ´ | gwɔ̀ |
29 | dirty | k͡pi̇k͡pù | ók͡pò | Léèrı̇́/ lɛ́g͡bi | dɔ |
30 | dog | azá | aza | adʒá | kı̇́tà |
31 | drink | mū | mɔ | mū | mɔ |
32 | dry | g͡bɛ | g͡bɛ | g͡bɛ | gbɛ |
33 | dull (blunt) | g͡bĩ | g͡bĩ | Kú | gbɔ̃ |
34 | dust | ebùbɛ | èbùbɛ | Eruku | gbɔ̃ |
35 | ear | etı̇́ | etĩ́ | Etı̇́ | Etı̇́ |
36 | earth | alɛ̀ | ajé/ ilɛ̀ | ajé/ ilɛ̀ | ı̇́lɛ̀ |
37 | eat | zɛ | zɛ | dʒɛ | dʒɛ |
38 | egg | eɲɛ̃ | ɛɲɛ̃ | ɛjĩ | eɲɛ̃ |
39 | eye | ozu | ozu | odʒú | odʒú |
40 | fall (v.) | sú | sú | subú/wó | subú |
41 | far | ʃı̇́ | ʃı̇́ | dʒĩ̀nã̀ | dʒĩ̀nã̀ |
42 | fat/grease | ɔrà | ɔ̀rà | ɔ̀rá | ekpo |
43 | father | bà | ba | Bàbá | iba |
44 | fear (v.) | ɛ̀rù | ɛ̀rù | ɛ̀rù | bɛ̀rũ̀ |
45 | feather | ɛ̀jɛ̀ | ɛ̀jɛ | ı̇̀jɛ̀ | ı̇̀jɛ́ |
46 | few | kàı̇̀k͡pàı̇̀ | èjeje | dı̇́ɛ̀ | dı̇́è |
47 | fight | zà | zà | dʒà | dʒà |
48 | fire | unã́ | unã | inã́ | una |
49 | fish | ɛza | ɛza | ɛdʒa | ɛdʒa |
50 | five | ɛ̀rṹ | ɛ̀rṹ | àrṹ | mɛ̀rṹ |
51 | float | sé | sé | Léfò | fó |
52 | flow | gbɔ̃́ | gbɔ̃́ | ʃã̀ | ʃã̀ |
53 | flower | ı̇̀furu | obóbò | Òdòdó | òdòdó |
54 | fly (v.) | fò | fò | Fò | fò |
55 | fog | èrı̇̀rı̇̀ | èrı̇̀rı̇̀ | ikuku | kuru/ kùru |
56 | foot | ɔ̀hɛ̀/ ɔ̀tálɔhɛ̀ | ɔ̀hɛ̀/ ɔ̀tálɔhɛ̀ | àtɛ́lɛsɛ | ɛhɛ̀ |
57 | four | ɛ́rɛ̃́ | ɛ́rɛ̃́ | ɛ̀rĩ | mɛ́rĩ |
58 | freeze | ɔ̀k͡puk͡pũ | óni | Dı̇̀ | dı̇̀ |
59 | fruit | eho | eho | Èso | èho |
60 | give | wṹ | wṹ | fṹ | mṹ |
61 | good | àdʒè/ óhã | óhã | Dára | hã̀ |
62 | grass | erùmũ̀ | irũ̀mũ̀ | Korı̇́ko | korı̇́ko |
63 | green | dı̇́dṹewé | orùkù/ èèri | àwɔèwé | |
64 | guts | ı̇̀fũ | ı̇̀fũ | ı̇̀fũ | ı̇̀fũ |
65 | hair | irã | irɔ | irũ | irɔ̃ |
66 | hand | ɔ́wɔ́ | ɔwɔ́ | ɔwɔ́ | ɔwɔ́ |
67 | he | ɔmɔkũ̀rĩ | okũ̀rɛ | òũ | òũ |
68 | head | orı̇́ | orı̇́ | Orı̇́ | orı̇́ɣọ |
69 | hear | g͡bó | g͡bɔ́ | g͡biɔ́ | gbɔ́ |
70 | heart | ɛ̀dɔ̀ | ɛ̀dɔ̀ | ɔkõ̀ | ɔka |
71 | heavy | wı̇́wó | ı̇́wó | Wúwo | wı̇́wo |
72 | here | iwe | iwe | ibı̇́ | ibé |
73 | hit | nã | lù | gbá/lù | gbá |
74 | hold/take | mṹ | mṹ | mṹ | dɔ̃́nı̇́ |
75 | how | kótı̇́ | kótirı̇́ | Báwo | kı̇́motirı̇́ |
76 | hunt | òkòɛ́ | ı̇́lagbó | dɛ/ dɔdɛ | dɛ |
77 | husband | ɔkɔ | ɔkɔ | ɔkɔ | ɔkɔ |
78 | I | èmi | èmi | Èmi | èmi |
79 | knee | orókṹ | oróku | orṹkṹ | oróku |
80 | if | idà | ı̇́dà | Bı̇́ | bója |
81 | in | inú | inú | nı̇́/ni̇́nú | nı̇́nɔ̃́ |
82 | kill | k͡pa | k͡pa | k͡pa | kpa |
83 | know | mà | mà | mõ̀ | mà |
84 | lake | omi ùk͡pàbɔ̀ | ag͡buzo | adágṹ | ɛri |
85 | laugh | rĩ́rĩ́ | rĩ́ | rɛ́rĩ́ | rɛ̃́ |
86 | leaf | ewé | ewé | Ewé | ewé |
87 | left (side) | òsĩ̀ | òʃĩ̀ | Òsı̇̀ | òhı̇̀ |
88 | leg | ɔhɛ̃̀ | ɔhɛ̀ | ɛsɛ̀ | ɛhɛ̀ |
89 | lie (recline) | dı̇̀dṹ | dùbú | Dùbú | hũ̀ |
90 | live | dó | dó | g͡bé | gbé |
91 | liver | ùdù | akúru | ɛ̀dɔ̀-ki | ɛ̀dɔ̀ |
92 | long | g͡bá | g͡bá | gũ̀ | go |
93 | louse | enà orı̇́ | inã́ | inã́-orı̇́ | inã́ |
94 | man/male | ɔkũ̀rɛ̃ | ɔkũ̀rɛ̃ | ɔkũ̀rĩ | ɔkõ̀rĩ |
95 | many | jeje | jéje | k͡puk͡pɔ̀ | yéje |
96 | meat/flesh | ɛrã | ɛrã | ɛrã | ɛrã |
97 | mother | je | ije | ìjá | ije |
98 | mountain | okè | ɛdòkè | òkè gíga | òkè |
99 | mouth | ɛrũ | ɛrũ | ɛnũ | ɛrũ |
100 | name | orúkɔ | orúkɔ | orúkɔ | orúkɔ |
101 | narrow | fíŕĩ́/ fíŕĩ́ | èwè | Tóóró | fı̇́rı̇́ |
102 | near | wẽ́ | wɛ̃́ | sṹmɔ̃́ | hɔ̃́mɔ̃́ |
103 | neck | ɔ̀rɔ̃̀ | ɔrɔ̃̀ | ɔ̀rũ | ɔrɔ̃̀ |
104 | new | titũ | titɔ̃ | tũtũ | titɔ̃ |
105 | night | okukũ̀ | òrũ | alɛ́ | òrũ |
106 | nose | imú | imɔ | imṹ | imɔ̃́ |
107 | not | eè | fiefie/è | kɔ/kı̇̀ | éè |
108 | old | g͡bo | g͡bó | g͡bó | gbó |
109 | one | okã | okã | okã | okã |
110 | other | wɔbò | òmurɛ̃̀ | òmı̇́rã̀ | inɛ́ |
112 | play | iré | iré | Ere | iré |
113 | pull | fà | fà | Fà | fà |
114 | push | tĩ̀ | tı̇̀ | tı̇̀/bı̇̀ | ti |
115 | rain | ezĩ/òzò | ezĩ | òdʒò | òdʒò |
116 | red | k͡pík͡pá | k͡pı̇́k͡pã́ | k͡puk͡pa/k͡pã | kpikpa |
117 | right (correct) | jà | súʃı̇́ | tɔ́/dára | tɔ̃́ |
118 | right (side) | ɔ̀tõ | òtṍ | ɔ̀tũ | òtṍ |
119 | river | omi ègbɔ̃́ | omi | Odò | |
120 | road | ɔ̀nã̀ | ɔ̀ñã̀ | ɔ̀nã | ɔ̀nã̀ |
121 | root | irĩ̀ | irĩ̀ | g͡bòǹg͡bò | egbògbò |
122 | rope | uri | irĩ | okũ̀ | ùri |
123 | rotten | kɛ̀ | kè | badʒɛ́/rà | |
124 | rub | g͡bò | g͡bò | ra/k͡pa | kpa |
125 | salt | owũ | owũ | ijɔ̀ | oũ |
126 | sand | erùk͡pɛ̀ | erùk͡pɛ | ijɛ̀k͡pɛ̀/jãrĩ̀ | ijɛ̀k͡pɛ̀/ |
127 | say | fɔ̀ | fɔ̀ | sɔ/wı̇́ | fɔ̀ |
128 | scratch | kà | jã́ | hɔ | jã́ |
129 | sea | omilòkũ | òʃimı̇̀ | òkũ | òkũ |
130 | see | rı̇́ | rı̇́ | Rı̇́ | rı̇́ |
131 | seed | ı̇́hóro | íhóro | irúgbĩ̀ | ehó |
132 | sew | sɛ́ | sɛ́ | rã | |
133 | sharp | mṹ | mṹ | mṹ | mṹ |
134 | short | kéré | k͡púdɛ̃́ | Kúkúrú | kúrú |
135 | sing | kɔrĩ | kɔrĩ | kɔrĩ | kɔ |
136 | sit | zùka | zòka | dʒókò | dʒókó |
137 | skin | ara | èk͡pik͡para | awɔ ara/èk͡po | |
138 | sky | òkè | òkè | odʒuɔ̂rũ/ɔ̀rũ | òfurufu |
139 | sleep | orũ | orũ | orũ | hũ̀ |
140 | small | kéré | kéré | kékeré | kéré |
141 | smell (v.) | rũ̀ | rũ̀ | rũ̀ | rũ̀ |
142 | smoke | eɣgiɣɔ̀ | èɣɔ̀ | èfı̐́ | èfı̇́fı̇́ |
143 | smooth | rı̇́rı̇̀ja | orı̇̀ɛ̃ | dã́/tɛ́dʒú | dʒɔ̀lò |
144 | snake | ezɔ̀ | ezò | edʒò | edʒò |
145 | moon | ojifɛ̀ | ojĩfɛ | òsùk͡pà | òsùkpá |
146 | some | ı̇̀bı̇̀bɔ̀ | ibibɔ̀ | dı̇́ɛ̀ | ibɔ̀bɔ̀ |
147 | spit | itɔ́ | itɔ́ | tutɔ́ | itɔ̃́ |
148 | split | k͡pĩ́/ja | k͡pĩ́/ja | k͡pĩ́ | kpɛ̃́ |
149 | squeeze | mári | mári | fṹk͡pò | |
150 | stab/pierce | gṹ | gṹ | gṹ | gú |
151 | stand | dı̇́ró | dı̇́ró | dúró/nã̀ró | dı̇́ró |
152 | star | k͡pák͡pan̂dù | k͡pák͡pan̂duu | ı̇̀ràwɔ̀ | ı̇̂ràwɔ̀ |
153 | stick | édó | ɛ̀sĩk͡pɛ̀ | igi | |
154 | stone | òkúta/òkò | òkúta | Òkúta | òkúta |
155 | straight | oja | ojà | g͡bɔɔrɔ | tı̇́tɔ́ |
156 | suck | jã̀/fã | jã̀ | mũ | jã̀ |
157 | sun | òrũ̀rũ̀ | òrũ̀ | òrũ̀ | ı̇̀rũ̀ |
158 | swell | fı̇́fùhɛ̀ | wú | Wı̇́wú | wú |
159 | swim | gwu | gwú | lúwɛ̀/wɛ̀ | gwɛ̀ |
160 | tail | ùrù | ùrù | ı̇̀rù | ı̇̀rũ̀ |
161 | that | ɛɲɛ̀ | ɛɲɛ̃̀ | ı̇̀jɛ̃ | ı̇̀rũ̀ |
162 | there | iwɛ̀ | ɔ̀wṹ | ibɛ̀jɛ̃ | ibɛ̀ |
163 | they | àwɔ̃ | àwɔ̃ | àwɔ̃ | àɲɔ̃ |
164 | thick | rirɔ̃ | lála | nĩk͡pɔ̃/ki | |
165 | thin | rù | tɛ́rɛ́/rù | tı̃́rı̃́/ru | |
166 | think | rò | rò | ronṹ/rò | ronṹ |
167 | this | èjı̇́ | èjı̇́ | Èjı̇́ | ɛ̀jı̇́ |
168 | thou | ı̇̀wɔ | ùwɔ | ı̇̀wɔ/o | ùwɔ |
169 | three | ɛ̀ta | ɛ̀ta | ɛ̀ta | ɛ̀ta |
170 | throw | hɔ̀ | hɔ | dʒù/so | dʒù |
171 | tie | dĩ̀ | dĩ̀ | dĩ̀ | dĩ̀ |
172 | tongue | úwã́ | uwṍ | ahɔ̃́/awṍ | úwã́ |
173 | tooth | ej̃́i | ejĩ | ej̃́i/ehĩ́ ́ | ej̇́i |
174 | tree | idʒĩ | idʒĩ | Igi | èdʒĩ |
175 | turn | jı̇́ | jı̇́ | jı̇́ | bı̇̀ |
176 | two | èzĩ̀ | èzı̇̀ | èdʒı̇̀ | èdʒı̇̀ |
177 | vomit | bı̇̀ | bı̇̀ | Bı̇̀ | bı̇̀ |
178 | walk | rɛ̃̀ | rɛ̃̀ | rĩ̀ | rɛ̃̀ |
179 | warm | g͡bónã́ | g͡bónã́ | lɔ́wɔrɔ́/ g͡bónã̊# | lɔ́ |
180 | wash | fɔ̀ | fɔ̀ | fɔ̀ | fɔ̀ |
181 | water | omi | omi | Omi | omi |
182 | we | awa | awa | A`wa | àwa |
183 | wet | tutũ̀ | rɛ | Tutù | tutù |
184 | what | kɛ́nɛ/kó | kó | kı̇́nı̃ | kı̇́ɛ̀ |
185 | when | ùkò | kógo | nı̇́g͡bawo/nı̇́g͡bati | kı̇́ùgbo |
186 | where | ı̇̀jà | kı̇́jorè | Ibo | kúbo |
187 | white | fı̇́fũ | fufu | fũfũ | fı̇́fũ |
188 | who | ho | jóòre | tanĩ | nɛ̃́ |
189 | wide | wı̇́wè | owè | Gbòòrò | fɛ̀ |
190 | wife | aja | aja | aja/ı̇̀jàwó | aja |
191 | wind | ɛfuùrù | ɛ̀fùrù | afɛ́fɛ́ | afɛ́fɛ́ |
192 | wing | aka | akã | ı̇̀jɛ́ak͡pá | ijɛ́ |
193 | wipe | g͡bò | fı̇́tʃa | nũ̀ | nɔ̃̀ |
194 | with | owũ | hũ | k͡pɛ̀lú/òhũ | kpɛ̀lú |
195 | window | opó | opó | Opó | opó |
196 | woods | idʒĩ | idʒĩ | Igi | igi |
197 | worn | òk͡pò | ók͡pò | arã̀ | gbó |
198 | ye | ı̇̀wɔ | uwɔ | ı̇̀wɔ/ɛ́ | àɲa |
199 | year | ɔdṹ | ɔdṹ | ɔdṹ | ɔdṍ |
200 | breast | ɔjã̀ | ɔjã̀ | ɔjã̀ | ɛjã̀ |