Marco#Latin Tullio#Latin Cicerone#Latin et#Latin Gaio#Latin Antonio#Latin consulibus#Latin, Lucius#Latin Sergius#Latin Catilina#Latin, nobilissimi#Latin generis#Latin vir#Latin sed#Latin ingenii#Latin pravissimi#Latin, contra#Latin rem#Latin publicam#Latin coniuravit#Latin. eum#Latin clari#Latin quidam#Latin sed#Latin improbi#Latin viri#Latin consecuti#Latin erant#Latin. Catilina#Latin a#Latin Cicerone#Latin ex#Latin urbe#Latin expulsus#Latin est#Latin. socii#Latin eius#Latin deprehensi#Latin sunt#Latin et#Latin in#Latin carcere#Latin strangulati#Latin sunt#Latin. ab#Latin Antonio#Latin, altero#Latin consule#Latin, Catilina#Latin ipse#Latin cum#Latin exercitu#Latin suo#Latin, proelio#Latin victus#Latin, interfectus#Latin est#Latin. Gaius#Latin Sallustius#Latin tradit#Latin multos#Latin etiam#Latin milites#Latin Romanos#Latin in#Latin eadem#Latin cruentissima#Latin pugna#Latin occisos#Latin esse#Latin, multos#Latin autem#Latin graviter#Latin vulneratos#Latin esse#Latin.
Claudius#Latin quinquagesimo#Latin anno#Latin aetatis#Latin suae#Latin cepit#Latin imperium#Latin quodam#Latin mirabili#Latin casu#Latin exclusus#Latin ab#Latin insidiatoribus#Latin Caligulae#Latin recesserat#Latin in#Latin diaetam#Latin cui#Latin nomen#Latin est#Latin Hermaeum#Latin paulo#Latin post#Latin exterritus#Latin rumore#Latin caedis#Latin prorepsit#Latin ad#Latin proximum#Latin solarium#Latin et#Latin se#Latin abdidit#Latin inter#Latin vela#Latin praetenta#Latin foribus#Latin miles#Latin discurrens#Latin animadvertit#Latin pedes#Latin eius#Latin eum#Latin adgnovit#Latin latentem#Latin extractum#Latin eum#Latin salutavit#Latin imperatorem#Latin hinc#Latin adduxit#Latin eum#Latin ad#Latin commilitones#Latin suos#Latin ab#Latin his#Latin delatus#Latin est#Latin in#Latin castra#Latin tristis#Latin et#Latin trepidus#Latin dum#Latin turba#Latin obvia#Latin eum#Latin miseratur#Latin quasi#Latin moriturum#Latin postero#Latin die#Latin Claudius#Latin factus#Latin est#Latin imperator#Latin
Brenno#Latin duce#Latin Galli#Latin, deletis#Latin legionibus#Latin Romanorum#Latin, apud#Latin Alliam#Latin flumen#Latin everterunt#Latin urbem#Latin Romam#Latin praeter#Latin Capitolium#Latin, pro#Latin quo#Latin acceperunt#Latin immensam#Latin pecuniam#Latin. tum#Latin Camillus#Latin, qui#Latin fuerat#Latin diu#Latin in#Latin exilio#Latin apud#Latin Ardeam#Latin propter#Latin Veientanam#Latin praedam#Latin divisam#Latin non#Latin aequo#Latin iure#Latin, absens#Latin est#Latin factus#Latin dictator#Latin; is#Latin secutus#Latin est#Latin Gallos#Latin iam#Latin abeuntes#Latin: quibus#Latin interemptis#Latin recepit#Latin omne#Latin aurum#Latin. quod#Latin appensum#Latin illic#Latin dedit#Latin nomen#Latin civitati#Latin: nam#Latin Pisaurum#Latin dicitur#Latin, quod#Latin aurum#Latin pensatum#Latin est#Latin illic#Latin. post#Latin hoc#Latin factum#Latin rediit#Latin in#Latin exilium#Latin, unde#Latin tamen#Latin reversus#Latin est#Latin rogatus#Latin.
imitemur#Latin nostros#Latin Brutos#Latin, Camillos#Latin, Decios#Latin, Curios#Latin, Fabricios#Latin, Scipiones#Latin, innumerabiles#Latin alios#Latin, qui#Latin stabiliverunt#Latin hanc#Latin rem#Latin publicam#Latin; quos#Latin equidem#Latin repono#Latin in#Latin deorum#Latin immortalium#Latin coetu#Latin ac#Latin numero#Latin. amemus#Latin patriam#Latin, pareamus#Latin senatui#Latin, consulamus#Latin bonis#Latin; neglegamus#Latin praesentes#Latin fructus#Latin, serviamus#Latin gloriae#Latin posteritatis#Latin; putemus#Latin id#Latin, quod#Latin est#Latin rectissimum#Latin, esse#Latin optimum#Latin; speremus#Latin quae#Latin volumus#Latin, sed#Latin feramus#Latin quod#Latin acciderit#Latin; denique#Latin arbitremur#Latin corpus#Latin fortium#Latin virorum#Latin magnorum#Latinque#Latin hominum#Latin esse#Latin mortale#Latin, vero#Latin animi#Latin motus#Latin et#Latin gloriam#Latin virtutis#Latin esse#Latin sempiternam#Latin.
aegrotabat#Latin Caecina#Latin Paetus#Latin, maritus#Latin Arriae#Latin, aegrotabat#Latin et#Latin filius#Latin. filius#Latin mortuus#Latin est#Latin. huic#Latin Arria#Latin funus#Latin ita#Latin paravit#Latin, ut#Latin ignoraretur#Latin a#Latin marito#Latin; quin#Latin immo#Latin cum#Latin illa#Latin cubiculum#Latin mariti#Latin intraverat#Latin, vivere#Latin filium#Latin simulabat#Latin, ac#Latin marito#Latin persaepe#Latin interroganti#Latin, quid#Latin ageret#Latin puer#Latin, respondebat#Latin: <<Bene#Latin quievit#Latin, libenter#Latin cibum#Latin sumpsit#Latin>>. deinde#Latin, cum#Latin lacrimae#Latin suae#Latin, diu#Latin cohibitae#Latin, vincerent#Latin prorumperent#Latinque#Latin, egrediebatur#Latin; tum#Latin se#Latin dolori#Latin dabat#Latin et#Latin paulo#Latin post#Latin siccis#Latin oculis#Latin redibat#Latin. Scribonianus#Latin arma#Latin in#Latin Illyrico#Latin contra#Latin Claudium#Latin moverat#Latin; fuerat#Latin Paetus#Latin in#Latin partibus#Latin eius#Latin et#Latin, occiso#Latin Scriboniano#Latin, Romam#Latin trahebatur#Latin. erat#Latin ascensurus#Latin navem#Latin; Arria#Latin milites#Latin orabat#Latin, ut#Latin simul#Latin imponeretur#Latin. non#Latin impetravit#Latin: conduxit#Latin piscatoriam#Latin naviculam#Latin ingentem#Latinque#Latin navem#Latin secuta#Latin est#Latin.
Aegrōtābat Caecina Paetus, marītus Arriae, aegrōtābat et fīlius. Fīlius mortuus est. Huic Arria fūnus ita parāvit, ut ignōrārētur ā marītō; quīn immō cum Illa cubiculum marītī intrāverat, vīvere fīlium simulābat, ac marītō persaepe interrogantī, quid ageret puer, respondēbat: "bene quiēvit, libenter cibum sumpsit". Deinde, cum lacrimae suae, diū cohibitae, vincerent prōrumperentque, ēgrediēbātur; tum sē dolōrī dabat et paulō post siccīs oculīs redībat. Scribōniānus arma in Īllyricō contrā Claudium mōverat; fuerat Paetus in partibus eius et occīsō Scribōniānō, Rōmam trahēbātur. Erat ascēnsūrus nāvem; Arria mīlitēs ōrābat, ut simul impōnerētur. Nōn impetrāvit: condūxit piscātōriam nāviculam ingentemque nāvem secūta est.
cum#Latin Publius#Latin Cornelius#Latin Nasica#Latin ad#Latin Ennium#Latin poetam#Latin venisset#Latin ei#Latinque#Latin ab#Latin ostio#Latin quaerenti#Latin Ennium#Latin ancilla#Latin dixisset#Latin eum#Latin domi#Latin non#Latin esse#Latin, Nasica#Latin sensit#Latin illam#Latin domini#Latin iussu#Latin id#Latin dixisse#Latin et#Latin illum#Latin intus#Latin esse#Latin. accipe#Latin nunc#Latin quid#Latin postea#Latin Nasica#Latin fecerit#Latin. paucis#Latin post#Latin diebus#Latin cum#Latin Ennius#Latin ad#Latin Nasicam#Latin venisset#Latin et#Latin eum#Latin a#Latin ianua#Latin quaereret#Latin, exclamavit#Latin Nasica#Latin se#Latin domi#Latin non#Latin esse#Latin, etsi#Latin domi#Latin erat#Latin Ennius#Latin indignatus#Latin quod#Latin Nasica#Latin tam#Latin aperte#Latin mentiebatur#Latin: «quid#Latin?» inquit#Latin «ego#Latin non#Latin cognosco#Latin vocem#Latin tuam#Latin?» vis#Latinne#Latin scire#Latin quid#Latin Nasica#Latin responderit#Latin? «homo#Latin es#Latin impudens#Latin. ego#Latin cum#Latin te#Latin quaererem#Latin, ancillae#Latin tuae#Latin credidi#Latin te#Latin domi#Latin non#Latin esse#Latin; tu#Latin mihi#Latin ipsi#Latin non#Latin credis#Latin?»
Cum Pūblius Cornēlius Nasīca ad Ennium poētam vēnisset eīque ab ōstiō quaerentī Ennium ancilla dīxisset eum domī nōn esse, Nasīca sēnsit illam dominī iussū id dīxisse et illum intus esse. Accipe nunc quid posteā Nasīca fēcerit. Paucīs post diēbus cum Ennius ad Nasīcam vēnisset et eum ā iānuā quaereret, exclāmāvit Nasīca sē domī nōn esse etsī domī erat. Ennius indignātus quod Nasīca tam apertē mentiēbātur: «quid?» inquit «Egō nōn cognōscō vōcem tuam?» Vīsne scīre quid Nasīca responderit? «Homō es impudēns. Egō cum tē quaererem ancillae tuae crēdidī tē domī nōn esse; tū mihī ipsī nōn crēdis?»
Cato#Latin attulit#Latin quodam#Latin die#Latin in#Latin curiam#Latin ficum#Latin praecocem#Latin ex#Latin Carthagine#Latin ostendens#Latin-que#Latin patribus#Latin inquit#Latin: «interrogo#Latin vos#Latin quando#Latin hanc#Latin ficum#Latin decerptam#Latin esse#Latin putetis#Latin ex#Latin arbore#Latin». cum#Latin omnes#Latin recentem#Latin esse#Latin dixissent#Latin, inquit#Latin: «atqui#Latin ante#Latin tertium#Latin diem#Latin scitote#Latin decerptam#Latin esse#Latin Carthagine#Latin. tam#Latin prope#Latin a#Latin muris#Latin habemus#Latin hostem#Latin! itaque#Latin cavete#Latin periculum#Latin, tutamini#Latin patriam#Latin. opibus#Latin urbis#Latin nolite#Latin confidere#Latin. fiduciam#Latin, quae#Latin nimia#Latin vobis#Latin est#Latin, deponite#Latin. neminem#Latin credideritis#Latin patriae#Latin consulturum#Latin esse#Latin, nisi#Latin vos#Latin ipsi#Latin patriae#Latin consulueritis#Latin. mementote#Latin rem#Latin publicam#Latin in#Latin extremo#Latin discrimine#Latin quondam#Latin fuisse#Latin!» statim#Latin-que#Latin sumptum#Latin est#Latin punicum#Latin bellum#Latin tertium#Latin, quo#Latin Carthago#Latin deleta#Latin est#Latin.
Catō attulit quōdam diē in cūriam fīcum praecocem ex Carthāgine ostendēnsque patribus inquit: «Interrogō vōs quandō hanc fīcum dēcerptam esse putētis ex arbore». Cum omnēs recentem esse dīxissent, inquit: «Atquī ante tertium diem scītōte dēcerptam esse Carthāgine. Tam prope ā mūrīs habēmus hostem! Itaque cavēte perīculum, tūtāminī patriam. Opibus urbis nōlīte cōnfīdere. Fīdūciam, quae nimia vōbīs est, dēpōnite. Nēminem crēdiderītis patriae cōnsultūrum esse, nisi vōs ipsī cōnsuluerītis. Mementōte rem pūblicam in extrēmō discrīmine quondam fuisse!» Statimque sūmptum est Pūnicum Bellum Tertium, quō Carthāgō dēlēta est.
C#Latin. Plinius#Latin Marcellino#Latin suo#Latin salutem#Latin. tristissimus#Latin haec#Latin tibi#Latin scribo#Latin: Fundani#Latin nostri#Latin filia#Latin minor#Latin mortua#Latin est#Latin. ea#Latin puella#Latin nihil#Latin umquam#Latin festivius#Latin, nihil#Latin amabilius#Latin nec#Latin longiore#Latin vita#Latin dignius#Latin vidi#Latin. nondum#Latin annos#Latin XIII#Latin impleverat#Latin, et#Latin iam#Latin illi#Latin anilis#Latin prudentia#Latin, matronalis#Latin gravitas#Latin erat#Latin et#Latin tamen#Latin suavitas#Latin puellaris#Latin. ut#Latin illa#Latin patris#Latin cervicibus#Latin inhaerebat#Latin! ut#Latin nos#Latin amicos#Latin paternos#Latin et#Latin amanter#Latin et#Latin modeste#Latin complectebatur#Latin! ut#Latin nutrices#Latin, ut#Latin paedagogos#Latin, ut#Latin praeceptores#Latin diligebat#Latin! quam#Latin studiose#Latin, quam#Latin intellegenter#Latin lectitabat#Latin! ut#Latin parce#Latin ludebat#Latin! qua#Latin illa#Latin patientia#Latin, qua#Latin etiam#Latin constantia#Latin novissimam#Latin valetudinem#Latin tulit#Latin!
C. Plīnius Mārcellīnō suō salūtem. Trīstissimus haec tibi scrībō. Fundānī nostrī fīlia minor mortua est. Eā puellā nihil umquam fēstīvius, nihil amābilius nec longiōre vītā dignius vīdī. Nōndum annōs XIII implēverat, et iam illī anīlis prūdentia, mātrōnālis gravitās erat et tamen suāvitās puellāris. Ut illa patris cervīcibus inhaerēbat! Ut nōs amīcōs paternōs et amanter et modestē complectēbātur! Ut nūtrīcēs, ut paedagōgōs, ut praeceptōrēs dīligēbat! Quam studiōsē, quam intellegenter lēctitābat! Ut parcē lūdēbat! Quā illa patientiā, quā etiam cōnstantiā novissimam valētūdinem tulit.
cum#Latin Accius#Latin ex#Latin urbe#Latin Roma#Latin Tarentum#Latin venisset#Latin, ubi#Latin Pacuvius#Latin grandi#Latin iam#Latin aetate#Latin recesserat#Latin, devertit#Latin ad#Latin eum#Latin. Accius#Latin, qui#Latin multo#Latin minor#Latin natu#Latin erat#Latin, tragoediam#Latin suam#Latin, cui#Latin «Atreus#Latin» nomen#Latin est#Latin, ei#Latin desideranti#Latin legit#Latin. tum#Latin Pacuvius#Latin dixit#Latin sonora#Latin quidem#Latin esse#Latin et#Latin grandia#Latin quae#Latin scripsisset#Latin, sed#Latin videri#Latin tamen#Latin ea#Latin sibi#Latin duriora#Latin et#Latin acerbiora#Latin. «ita#Latin est#Latin» inquit#Latin Accius#Latin «ut#Latin dicis#Latin; neque#Latin id#Latin me#Latin sane#Latin paenitet#Latin; meliora#Latin enim#Latin fore#Latin spero#Latin, quae#Latin deinceps#Latin scribam#Latin. Nam#Latin quod#Latin in#Latin pomis#Latin est#Latin, idem#Latin esse#Latin aiunt#Latin in#Latin ingeniis#Latin: quae#Latin dura#Latin et#Latin acerba#Latin nascuntur#Latin, post#Latin fiunt#Latin mitia#Latin et#Latin iucunda#Latin; sed#Latin quae#Latin gignuntur#Latin statim#Latin vieta#Latin et#Latin mollia#Latin, non#Latin matura#Latin mox#Latin fiunt#Latin sed#Latin putria#Latin».
Cum Accius ex urbe Rōmā Tarentum vēnisset, ubi Pācuvius grandī iam aetāte recesserat, dēvertit ad eum. Accius, quī multō minor nātū erat, tragoediam suam, quī «Atreus» nōmen est, eī dēsīderantī legit. Tum Pācuvius dīxit sonōra quidem esse et grandia quae scrīpsisset, sed vidērī tamen ea sibi dūriōra et acerbiōra. «Ita est» inquit Accius «ut dīcis; neque id mē sānē paenitet; meliōra enim fore spērō quae deinceps scrībam. Nam quod in pōmīs est, īdem esse āiunt in ingeniīs: quae dūra et acerba nāscuntur, post fīunt mītia et iūcunda; sed quae gignuntur statim viēta et mollia, nōn mātūra mox fīunt sed putria».
Aesopi#Latin nostri#Latin Licinus#Latin servus#Latin tibi#Latin notus#Latin Roma#Latin Athenas#Latin fugit#Latin. Is#Latin Athenis#Latin apud#Latin Patronem#Latin Epicureum#Latin paucos#Latin menses#Latin pro#Latin libero#Latin fuit#Latin, inde#Latin in#Latin Asiam#Latin abiit#Latin. postea#Latin Plato#Latin quidam#Latin Sardianus#Latin, cum#Latin eum#Latin fugitivum#Latin esse#Latin ex#Latin Aesopi#Latin litteris#Latin cognovisset#Latin, hominem#Latin comprehendit#Latin et#Latin in#Latin custodiam#Latin Ephesi#Latin tradidit#Latin. tu#Latin hominem#Latin investiga#Latin, quaeso#Latin, summa#Latinque#Latin diligentia#Latin vel#Latin Romam#Latin mitte#Latin vel#Latin Epheso#Latin rediens#Latin tecum#Latin deduc#Latin. noli#Latin spectare#Latin quanti#Latin homo#Latin sit#Latin. parvi#Latin enim#Latin preti#Latin est#Latin, qui#Latin tam#Latin nihili#Latin est#Latin. sed#Latin, propter#Latin servi#Latin scelus#Latin et#Latin audaciam#Latin, tanto#Latin dolore#Latin Aesopus#Latin est#Latin adfectus#Latin, ut#Latin nihil#Latin ei#Latin gratius#Latin possit#Latin esse#Latin quam#Latin recuperatio#Latin fugitivi#Latin.
Aesōpī nostrī Licinus servus tibi nōtus Rōmā Athēnās fūgit. Is Athēnīs apud Patrōnem Epicureum paucōs mēnsēs prō līberō fuit, inde in Asiam abiit. Posteā Platō quīdam Sardiānus cum eum fugitīvum esse ex Aesōpī litterīs cognōvisset, hominem comprehendit et in custōdiam Ephesī trādidit. Tū hominem investīgā, quaesō, summāque dīligentiā vel Rōmam mitte vel Ephesō rediēns tēcum dēdūc. Nōlī spectāre quantī homō sit. Parvī enim pretī est, quī tam nihilī est. Sed, propter servī scelus et audāciam, tantō dolōre Aesōpus est adfectus ut nihil eī grātius possit esse quam recuperātiō fugitīvī.
cum#Latin Octavianus#Latin post#Latin victoriam#Latin Actiacam#Latin Romam#Latin rediret#Latin, homo#Latin quidam#Latin ei#Latin occurrit#Latin corvum#Latin tenens#Latin; eum#Latin instituerat#Latin haec#Latin dicere#Latin: «Ave#Latin, Caesar#Latin, victor#Latin imperator#Latin». Caesaris#Latin multum#Latin interfuit#Latin corvum#Latin emere#Latin; itaque#Latin viginti#Latin milibus#Latin sestertium#Latin eum#Latin emit#Latin. id#Latin exemplum#Latin sutorem#Latin quendam#Latin incitavit#Latin, ut#Latin corvum#Latin doceret#Latin parem#Latin salutationem#Latin. Diu#Latin operam#Latin frustra#Latin impendebat#Latin; quotienscumque#Latin avis#Latin non#Latin respondebat#Latin, sutor#Latin dicere#Latin solebat#Latin «oleum#Latin et#Latin operam#Latin perdidi#Latin». Tandem#Latin corvus#Latin salutationem#Latin didicit#Latin et#Latin sutor#Latin, cupidus#Latin pecuniae#Latin, eum#Latin Caesari#Latin attulit#Latin. audita#Latin salutatione#Latin Caesar#Latin dixit#Latin: «domi#Latin satis#Latin salutationum#Latin talium#Latin audio#Latin». tum#Latin venit#Latin corvo#Latin in#Latin mentem#Latin verborum#Latin domini#Latin sui#Latin: «oleum#Latin et#Latin operam#Latin perdidi#Latin». Ad#Latin haec#Latin verba#Latin Augustus#Latin risit#Latin emit#Latinque#Latin avem#Latin tanti#Latin, quanti#Latin nullam#Latin adhuc#Latin emerat#Latin.
Cum Octāviānus post victōriam Actiacam Rōmam redīret, homō quīdam eī occurrit corvum tenēns; eum īnstituerat haec dīcere: «Ave Caesar, victor, imperātor». Caesaris multum interfuit corvum emere; itaque vīgintī mīlibus sēstertium eum ēmit. Id exemplum sūtōrem quendam incitāvit, ut corvum docēret parem salūtātiōnem . Diū operam frūstrā impendēbat; quotiēnscumque avis nōn respondēbat, sūtor dīcere solēbat: «Oleum et operam perdidī». Tandem corvus salūtātiōnem didicit et sūtor, cupidus pecūniae, eum Caesari attulit. Audītā salūtātiōne Caesar dīxit: «Domī satis salūtātiōnum tālium audiō». Tum vēnit corvō in mentem verbōrum dominī suī: «Oleum et operam perdidī». Ad haec verba Augustus rīsit ēmitque avem tantī, quantī nūllam adhūc ēmerat.
hic#Latin vero#Latin, iudices#Latin, et#Latin fuit#Latin in#Latin Asia#Latin et#Latin viro#Latin fortissimo#Latin, patri#Latin suo#Latin, magno#Latin adiumento#Latin in#Latin periculis#Latin, solacio#Latin in#Latin laboribus#Latin, gratulationi#Latin in#Latin victoria#Latin fuit#Latin. et#Latin si#Latin habet#Latin Asia#Latin suspicionem#Latin quandam#Latin luxuriae#Latin, Murenam#Latin laudare#Latin debemus#Latin, quod#Latin Asiam#Latin vidit#Latin sed#Latin in#Latin Asia#Latin continenter#Latin vixit#Latin. quam#Latin ob#Latin rem#Latin accusatores#Latin non#Latin Asiae#Latin nomen#Latin Murenae#Latin obiecerunt#Latin, ex#Latin qua#Latin laus#Latin familiae#Latin, memoria#Latin generi#Latin, honos#Latin et#Latin gloria#Latin nomini#Latin constituta#Latin est#Latin, sed#Latin aliquod#Latin flagitium#Latin ac#Latin dedecus#Latin aut#Latin in#Latin Asia#Latin susceptum#Latin aut#Latin ex#Latin Asia#Latin deportatum#Latin. meruisse#Latin vero#Latin stipendia#Latin in#Latin eo#Latin bello#Latin virtutis#Latin fuit#Latin; patre#Latin imperatore#Latin libentissime#Latin meruisse#Latin pietatis#Latin fuit#Latin; finem#Latin stipendiorum#Latin patris#Latin victoriam#Latin ac#Latin triumphum#Latin fuisse#Latin felicitatis#Latin fuit#Latin.
Hic vērō, iūdicēs, et fuit in Asiā et virō fortissimō, patrī suō, magnō adiumentō in perīculīs, sōlāciō in labōribus, grātulātiōnī in victōriā fuit. Et sī habet Asia suspīciōnem quandam lūxuriae, Mūrēnam laudāre dēbēmus, quod Asiam vīdit sed in Asiā continenter vīxit. Quam ob rem accūsātōrēs nōn Asiae nōmen Mūrēnae obiēcērunt, ex quā laus familiae, memoria generī, honōs et glōria nōminī cōnstitūta est, sed aliquod flāgitium ac dēdecus aut in Asiā susceptum aut ex Asiā dēportātum. Meruisse vērō stīpendia in eō bellō virtūtis fuit; patre imperātōre libentissimē meruisse pietātis fuit; fīnem stīpendiōrum patris victōriam ac triumphum fuisse fēlīcitātis fuit.
bello#Latin Latino#Latin T#Latin. Manlius#Latin consul#Latin nobili#Latin genere#Latin natus#Latin exercitui#Latin Romanorum#Latin praefuit#Latin. Is#Latin cum#Latin aliquando#Latin castris#Latin abiret#Latin, edixit#Latin ut#Latin omnes#Latin pugna#Latin abstinerent#Latin. sed#Latin paulo#Latin post#Latin filius#Latin eius#Latin castra#Latin hostium#Latin praeterequitavit#Latin et#Latin a#Latin duce#Latin hostium#Latin his#Latin verbis#Latin proelio#Latin lacessitus#Latin est#Latin: «congrediamur#Latin, ut#Latin singularis#Latin proelii#Latin eventu#Latin cernatur#Latin, quanto#Latin miles#Latin Latinus#Latin Romano#Latin virtute#Latin antecellat#Latin». tum#Latin adulescens#Latin, viribus#Latin suis#Latin confisus#Latin et#Latin cupiditate#Latin pugnandi#Latin permotus#Latin, iniussu#Latin consulis#Latin in#Latin certamen#Latin ruit#Latin; et#Latin fortior#Latin hoste#Latin, hasta#Latin eum#Latin transfixit#Latin et#Latin armis#Latin spoliavit#Latin. statim#Latin hostes#Latin fuga#Latin salutem#Latin petiverunt#Latin. sed#Latin consul#Latin, cum#Latin in#Latin castra#Latin revertisset#Latin, adulescentem#Latin, cuius#Latin opera#Latin hostes#Latin fugati#Latin erant#Latin, morte#Latin multavit#Latin.
Bellō Latīnō Titus Mānlius cōnsul nōbilī genere nātus exercituī Rōmānōrum praefuit. Is cum aliquandō castrīs abīret, ēdīxit ut omnēs pugnā abstinērent. Sed paulō post fīlius eius castra hostium praeterequitāvit et ā duce hostium hīs verbīs proeliō lacessītus est: "Congrediāmur, ut singulāris proeliī ēventū cernātur, quantō mīles Latīnus Rōmānō virtūte antecellat". Tum adulēscēns, vīribus suīs cōnfīsus et cupidāte pugnandī permōtus, iniussū cōnsulis in certāmen ruit; et fortior hoste, hastā eum trānsfīxit et armīs spoliāvit. Statim hostēs fugā salūtem petīvērunt. Sed cōnsul, cum in castra revertisset, adulēscenten, cuius opera hostēs fugātī erant, morte multāvit.
pleni#Latin omnes#Latin sunt#Latin libri#Latin, plenae#Latin sapientium#Latin voces#Latin, plena#Latin exemplorum#Latin vetustas#Latin; quae#Latin iacerent#Latin in#Latin tenebris#Latin omnia#Latin, nisi#Latin litterarum#Latin lumen#Latin accederet#Latin. Quam#Latin multas#Latin imagines#Latin fortissimorum#Latin virorum#Latin - non#Latin solum#Latin ad#Latin intuendum#Latin, verum#Latin etiam#Latin ad#Latin imitandum#Latin - scriptores#Latin et#Latin Graeci#Latin et#Latin Latini#Latin nobis#Latin reliquerunt#Latin! quas#Latin ego#Latin, cupidus#Latin bene#Latin gerendi#Latin et#Latin administrandi#Latin rem#Latin publicam#Latin, semper#Latin mihi#Latin proponebam#Latin. colendo#Latin et#Latin cogitando#Latin homines#Latin excellentes#Latin animum#Latin et#Latin mentem#Latin meam#Latin conformable#Latin. Sic#Latin enim#Latin - laudem#Latin et#Latin honestatem#Latin solum#Latin expetendo#Latin, omnes#Latin cruciatus#Latin corporis#Latin et#Latin omnia#Latin pericula#Latin mortis#Latin parvi#Latin esse#Latin ducendo#Latin - me#Latin pro#Latin salute#Latin vestra#Latin in#Latin tot#Latin ac#Latin tantas#Latin dimicationes#Latin obicere#Latin potui#Latin.
Plēnī omnēs sunt librī, plēnae sapientium vōcēs, plēna exemplōrum vetustās; quae iacērent in tenebrīs omnia, nisi litterārum lūmen accēderet. Quam multās imāginēs fortissimōrum virōrum - nōn sōlum ad intuendum vērum etiam ad imitandum - scrīptōrēs et Graecī et Latīnī nōbīs relīquērunt! Quās egō, cupidus bene gerendī et administrandī rem pūblicam, semper mihi prōpōnēbam. Colendō et cōgitandō hominēs excellentēs animum et mentem meam cōnfōrmābam. Sīc enim - laudem et honestātem sōlum expetendō, omnēs cruciātus corporis et omnia perīcula mortis parvī esse dūcendō - mē prō salūte vestra in tot ac tantās dīmicātiōnēs obicere potuī.
omnia#Latin sunt#Latin excitanda#Latin tibi#Latin uni#Latin, C#Latin. Caesar#Latin, quae#Latin iacere#Latin sentis#Latin perculsa#Latin atque#Latin prostrata#Latin impetu#Latin belli#Latin ipsius#Latin, quod#Latin necesse#Latin fuit#Latin: constituenda#Latin iudicia#Latin, revocanda#Latin fides#Latin, comprimendae#Latin libidines#Latin, propaganda#Latin suboles#Latin; omnia#Latin quae#Latin dilapsa#Latin iam#Latin diffluxerunt#Latin, severis#Latin legibus#Latin vincienda#Latin sunt#Latin. In#Latin tanto#Latin civili#Latin bello#Latin, in#Latin tanto#Latin ardore#Latin animorum#Latin et#Latin armorum#Latin, quassata#Latin res#Latin publica#Latin multa#Latin perdidit#Latin et#Latin ornamenta#Latin dignitatis#Latin et#Latin praesidia#Latin stabilitatis#Latin suae#Latin; multa#Latinque#Latin uterque#Latin dux#Latin fecit#Latin armatus#Latin, quae#Latin idem#Latin togatus#Latin fieri#Latin prohibuisset#Latin. quare#Latin subveniendum#Latin reipublicae#Latin est#Latin et#Latin omnia#Latin nunc#Latin belli#Latin vulnera#Latin tibi#Latin sananda#Latin sunt#Latin, quibus#Latin praeter#Latin te#Latin mederi#Latin nemo#Latin potest#Latin.
Omnia sunt excitanda tibi ūnī, C. Caesar, quae iacere sentīs perculsa atque prōstrāta impetū bellī ipsīus, quod necesse fuit: cōnstituenda iūdicia, revocanda fidēs, comprimendae libīdinēs, prōpāganda subolēs; omnia quae dīlāpsa iam difflūxērunt, sevērīs lēgibus vincienda sunt. In tantō cīvīlī bellō, in tantō ardōre animōrum et armōrum, quassāta rēs pūblica multa perdidit et ōrnāmenta dignitātis et praesidia stabilitātis suae; multaquae uterque dux fēcit armātus, quae īdem togātus fierī prohibuisset. Quārē subveniendum reīpūblicae est et omnia nunc bellī tibi sānanda sunt, quibus praeter tē medērī nēmō potest.
cum#Latin Africanus#Latin in#Latin Literno#Latin esset#Latin, complures#Latin praedonum#Latin duces#Latin forte#Latin salutatum#Latin ad#Latin eum#Latin venerunt#Latin. tum#Latin Scipio#Latin, cum#Latin se#Latin ipsum#Latin captum#Latin venisse#Latin eos#Latin existimasset#Latin, praesidium#Latin domesticorum#Latin in#Latin tecto#Latin conlocavit#Latin. quod#Latin ut#Latin praedones#Latin animadverterunt#Latin, abiectis#Latin armis#Latin ianuae#Latin appropinquaverunt#Latin et#Latin clara#Latin voce#Latin Scipioni#Latin nuntiaverunt#Latin (incredibile#Latin auditu#Latin!) virtutem#Latin eius#Latin admiratum#Latin se#Latin venisse#Latin. haec#Latin postquam#Latin domestici#Latin Scipioni#Latin rettulerunt#Latin, is#Latin fores#Latin reserari#Latin eosque#Latin intromitti#Latin iussit#Latin. praedones#Latin postes#Latin ianuae#Latin tamquam#Latin sanctum#Latin templum#Latin venerati#Latin sunt#Latin et#Latin cupide#Latin Scipionis#Latin dextram#Latin osculati#Latin sunt#Latin. cum#Latin ante#Latin vestibulum#Latin dona#Latin posuissent#Latin, quae#Latin homines#Latin deis#Latin immortalibus#Latin consecrare#Latin solent#Latin, domum#Latin reverterunt#Latin.
Cum Āfricānus in Līternō esset, complūrēs praedōnum ducēs forte salūtātum ad eum vēnērunt. Tum Scīpiō, cum sē ipsum captum vēnisse eōs exīstimāsset, praesidium domesticōrum in tēctō conlocāvit. Quod ut praedōnēs animadvertērunt, abiectīs armīs iānuae appropinquāvērunt et clarā voce Scīpiōnī nūntiāvērunt (incrēdibile audītū!) virtūtem eius admīrātum sē vēnisse. Haec postquam domesticī Scīpiōnī rettulērunt, is forēs reserārī eōsque intrōmittī iussit. Praedōnēs postēs iānuae tamquam sānctum templum venerātī sunt et cupidē Scīpiōnis dextram ōsculātī sunt. Cum ante vestibulum dōna posuissent, quae hominēs deīs immortālibus cōnsecrāre solent, domum revertērunt.
unum#Latin fuisse#Latin Homero#Latin servum#Latin, tres#Latin Platoni#Latin, nullum#Latin Zenoni#Latin tradunt#Latin. nemo#Latin vero#Latin eos#Latin miseretur#Latin, quod#Latin infeliciter#Latin vixerint#Latin. Menenius#Latin Agrippa#Latin, qui#Latin inter#Latin patres#Latin ac#Latin plebem#Latin publicae#Latin gratiae#Latin sequester#Latin fuit#Latin, aere#Latin collato#Latin funeratus#Latin est#Latin. Atilius#Latin Regulus#Latin, cum#Latin Poenos#Latin in#Latin Africa#Latin funderet#Latin, ad#Latin senatum#Latin scripsit#Latin mercenarium#Latin suum#Latin discessisse#Latin et#Latin ab#Latin eo#Latin desertum#Latin esse#Latin rus#Latin; id#Latin senatui#Latin publice#Latin curari#Latin placuit#Latin, quoniam#Latin Regulus#Latin aberat#Latin. Scipionis#Latin filiae#Latin ex#Latin aerario#Latin dotem#Latin acceperunt#Latin, quia#Latin nihil#Latin illis#Latin reliquerat#Latin pater#Latin. aequum#Latin mehercule#Latin erat#Latin populum#Latin Romanum#Latin tributum#Latin Scipioni#Latin conferre#Latin, cum#Latin a#Latin Carthagine#Latin semper#Latin tributum#Latin ipse#Latin exigeret#Latin. O#Latin felices#Latin viros#Latin puellarum#Latin, quibus#Latin populus#Latin Romanus#Latin loco#Latin soceri#Latin fuit#Latin!
Ūnum fuisse Homērō servum, trēs Platōnī, nūllum Zēnōni tradunt. Nēmō vērō eōs miserētur, quod īnfēlīciter vīxerint. Menēnius Agrippa, quī inter patrēs ac plēbem pūblicae grātiae sequester fuit, aere collātō fūnerātus est. Atīlius Rēgulus, cum Poenōs in Āfricā funderet, ad senātum scrīpsit mercēnārium suum discessisse et ab eō dēsertu esse rūs; id senātuī pūblicē cūrārī placuit, quoniam Rēgulus aberat. Scīpiōnis fīliae ex aerāriō dōtem accēpērunt, quia nihil illīs relīquerat pater. Aequum mehercule erat populum Rōmānum tribūtum Scīpiōnī cōnferre, cum ā Carthāgine tribūtum ipse exigeret. Ō fēlīcēs virōs puellārum, quibus populus Rōmānus locō socerī fuit!
Manius#Latin Curius#Latin Dentatus#Latin maxima#Latin frugalitate#Latin utebatur#Latin, quo#Latin facilius#Latin divitias#Latin contemnere#Latin posset#Latin. die#Latin quodam#Latin Samnitium#Latin legati#Latin ad#Latin eum#Latin venerunt#Latin. Ille#Latin se#Latin in#Latin scamno#Latin assidentem#Latin apud#Latin focum#Latin et#Latin ex#Latin ligneo#Latin catillo#Latin cenantem#Latin eis#Latin spectandum#Latin praebuit#Latin. Samnitium#Latin divitias#Latin contempsit#Latin et#Latin Samnites#Latin paupertatem#Latin eius#Latin mirati#Latin sunt#Latin. Nam#Latin cum#Latin ad#Latin eum#Latin magnum#Latin pondus#Latin auri#Latin publice#Latin missum#Latin attulissent#Latin, ut#Latin eo#Latin uteretur#Latin, vultum#Latin risu#Latin solvit#Latin et#Latin protinus#Latin dixit#Latin: «supervacaneae#Latin, ne#Latin dicam#Latin ineptae#Latin, legationis#Latin ministri#Latin, narrate#Latin Samnitibus#Latin Manium#Latin Curium#Latin malle#Latin locupletibus#Latin imperare#Latin quam#Latin ipsum#Latin fieri#Latin locupletem#Latin; et#Latin mementote#Latin me#Latin nec#Latin acie#Latin vinci#Latin nec#Latin pecunia#Latin corrumpi#Latin posse#Latin».
Mānius Curius Dentātus maximā frūgālitāte ūtēbātur, quō facilius dīvitiās contemnere posset. Diē quōdam Samnitium lēgātī ad eum vēnērunt. Ille sē in scamnō assidentem apud focum et ex ligneō catīllō cēnantem eīs spectandum praebuit. Samnitium dīvitiās contempsit et Samnitēs paupertātem eius mīrātī sunt. Nam, cum ad eum magnum pondus aurī pūblicē missum attulissent, ut eō ūterētur, vultum rīsū solvit et prōtinus dīxit: «Supervacāneae, nē dīcam ineptae, lēgātiōnis ministrī, nārrāte Samnitibus Mānium Curium mālle locuplētibus imperāre quam ipsum fīerī locuplētem; et mementōte mē nec aciē vincī nec pecūniā corrumpī posse».
In#Latin eum#Latin locum#Latin res#Latin deducta#Latin est#Latin, ut#Latin, nisi#Latin qui#Latin deus#Latin vel#Latin casus#Latin aliqui#Latin subvenerit#Latin, salvi#Latin esse#Latin nequeamus#Latin. Equidem#Latin, ut#Latin veni#Latin ad#Latin urbem#Latin, non#Latin destiti#Latin omnia#Latin et#Latin sentire#Latin et#Latin dicere#Latin et#Latin facere#Latin, quae#Latin ad#Latin concordiam#Latin pertinerent#Latin; sed#Latin tantus#Latin furor#Latin omnes#Latin invaserat#Latin, ut#Latin pugnare#Latin cuperent#Latin, etsi#Latin ego#Latin clamabam#Latin nihil#Latin esse#Latin bello#Latin civili#Latin miserius#Latin. omnia#Latin sunt#Latin misera#Latin in#Latin bellis#Latin civilibus#Latin, sed#Latin nihil#Latin miserius#Latin quam#Latin ipsa#Latin victoria#Latin: ea#Latin victores#Latin ferociores#Latin impotentiores#Latinque#Latin reddit#Latin, ut#Latin, etiamsi#Latin natura#Latin tales#Latin non#Latin sint#Latin, necessitate#Latin esse#Latin cogantur#Latin. bellorum#Latin enim#Latin civilium#Latin exitus#Latin tales#Latin sunt#Latin semper#Latin, ut#Latin non#Latin solum#Latin ea#Latin fiant#Latin, quae#Latin velit#Latin victor#Latin, sed#Latin etiam#Latin ut#Latin victor#Latin obsequatur#Latin iis#Latin, quorum#Latin auxilio#Latin victoria#Latin parta#Latin sit#Latin.
In eum locum rēs dēducta est, ut, nisi quī deus vel cāsus aliquī subvēnerit, salvī esse nequeāmus. Equidem, ut vēnī ad urbem, nōn dēstitī omnia et sentīre et dīcere et facere, quae ad concordiam pertinērent; sed tantus fūror omnēs invāserat, ut pugnāre cuperent, etsī egō clāmābam nihil esse bellō cīvīlī miserius. Omnia sunt misera in bellīs cīvīlibus, sed nihil miserius quam ipsa victōria: ea victōrēs ferōciōres impotentiōresque reddit, ut, etiamsī nātūrā tālēs nōn sint, necessitāte esse cōgantur. Βellōrum enim cīvīlium exitūs tālēs sunt semper, ut nōn sōlum ea fīant, quae velit victor, sed etiam ut victor obsequātur iīs, quōrum auxiliō victōria parta sit.
Caecilia#Latin, uxor#Latin Metelli#Latin, dum#Latin more#Latin prisco#Latin omen#Latin nuptiale#Latin petit#Latin filiae#Latin sororis#Latin, ipsa#Latin fecit#Latin omen#Latin. Nam#Latin in#Latin sacello#Latin quodam#Latin nocte#Latin cum#Latin sororis#Latin filia#Latin persedebat#Latin expectabat#Latinque#Latin dum#Latin aliqua#Latin vox#Latin congruens#Latin proposito#Latin audiretur#Latin. Tandem#Latin puella#Latin, longa#Latin mora#Latin standi#Latin fessa#Latin, rogavit#Latin materteram#Latin, ut#Latin sibi#Latin paulisper#Latin loco#Latin cederet#Latin. tum#Latin Caecilia#Latin puellae#Latin dixit#Latin: «ego#Latin libenter#Latin tibi#Latin mea#Latin sede#Latin cedo#Latin». hoc#Latin dictum#Latin paulo#Latin post#Latin res#Latin ipsa#Latin confirmavit#Latin. Nam#Latin mortua#Latin est#Latin Caecilia#Latin, quam#Latin Metellus#Latin, dum#Latin vixit#Latin, multum#Latin amavit#Latin; postea#Latin is#Latin puellam#Latin in#Latin matrimonium#Latin duxit#Latin.
Caecilia, uxor Metellī, dum mōre prīscō ōmen nūptiāle petit fīliae sorōris, ipsa fēcit ōmen. Nam in sacellō quōdam noctem cum sorōris fīliā persedēbat expectābatque dum aliqua vōx congruēns prōpositō audīrētur. Tandem puella, longā morā standī fessa, rogāvit māterteram, ut sibi paulīsper locō cēderet. Tum Caecilia pualle dīxit: «Egō libenter tibi meā sēde cēdō». Hoc dictum paulō post rēs cōnfirmāvit. Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vīxit, multum amāvit; posteā is puellam in mātrimōnium dūxit.
sapientem#Latin nec#Latin paupertas#Latin nec#Latin dolor#Latin prohibet#Latin, nec#Latin eae#Latin res#Latin, quae#Latin imperitos#Latin avertunt#Latin et#Latin praecipites#Latin agunt#Latin. Tu#Latin illum#Latin premi#Latin putas#Latin malis#Latin? utitur#Latin! Non#Latin ex#Latin ebore#Latin tantum#Latin Phidias#Latin sciebat#Latin facere#Latin simulacra#Latin; ex#Latin aere#Latin quoque#Latin faciebat#Latin. Si#Latin marmor#Latin illi#Latin obtulisses#Latin, si#Latin viliorem#Latin materiam#Latin, fecisset#Latin tale#Latin, quale#Latin ex#Latin illa#Latin fieri#Latin optimum#Latin posset#Latin. eodem#Latin modo#Latin sapiens#Latin virtutem#Latin, si#Latin licebit#Latin, in#Latin divitiis#Latin explicabit#Latin, si#Latin minus#Latin, in#Latin paupertate#Latin; si#Latin poterit#Latin, in#Latin patria#Latin, si#Latin minus#Latin, in#Latin exilio#Latin; si#Latin poterit#Latin, imperator#Latin, si#Latin minus#Latin, miles#Latin; si#Latin poterit#Latin, integer#Latin, si#Latin minus#Latin, debilis#Latin. quamcumque#Latin fortunam#Latin acceperit#Latin, aliquid#Latin ex#Latin illa#Latin memorabile#Latin efficiet#Latin.
Sapientem nec paupertās nec dolor prohibet, nec eae rēs, quae imperītōs āvertuntet et praecipitēs agunt. Tū illum premī putās malīs? Ūtitur! Nōn ex ebore tantum Phīdias sciēbat facere simulācra ex aere quoque faciēbat. Sī marmor illī obtulissēs, sī vīliōrem māteriam, fēcisset tāle, quāle ex illā fierī optimum posset. Eōdem modō sapiēns virtūtem, sī licēbit, in dīvitiīs explicābit, sī minus in paupertāte; sī poterit, in patriā, sī minus, in exiliō; sī poterit, imperātor, sī minus, mīles; sī poterit, integer, sī minus, dēbilis. Quāmcumquē fortūnam accēperit, aliquid ex illā memorābile efficiet.
Sulla#Latin, occupata#Latin urbe#Latin, senatum#Latin armatus#Latin coegerat#Latin ut#Latin C#Latin. Marius#Latin quam#Latin celerrime#Latin hostis#Latin iudicaretur#Latin. cuius#Latin voluntati#Latin nemo#Latin obviam#Latin ire#Latin audebat#Latin; solus#Latin Quintus#Latin Mucius#Latin Scaevola#Latin augur#Latin de#Latin hac#Latin re#Latin interrogatus#Latin sententiam#Latin dicere#Latin noluit#Latin. Quin#Latin etiam#Latin cum#Latin Sulla#Latin minitans#Latin ei#Latin instaret#Latin, dixit#Latin is#Latin Sullae:#Latin «licet#Latin mihi#Latin ostendas#Latin agmina#Latin militum#Latin, quibus#Latin curiam#Latin circumsedisti#Latin; licet#Latin mortem#Latin miniteris#Latin, numquam#Latin tamen#Latin ego#Latin hostem#Latin iudicabo#Latin Marium#Latin. etsi#Latin senex#Latin et#Latin corpore#Latin infirmo#Latin sum#Latin, semper#Latin tamen#Latin meminero#Latin urbem#Latin Romam#Latin et#Latin Italiam#Latin a#Latin Mario#Latin conservatam#Latin esse#Latin».
Sulla, occupātā urbe, senātum armātus coēgerat ut Gāius Marius quam celerrimē hostis iūdicārētur. Cuius voluntātī nēmō obviam īre audēbat; sōlus Quīntus Mūcius Scaevola augur dē hāc rē interrogātus sententiam dīcere nōluit. Quīn etiam cum Sulla minitāns eī īnstāret, dīxit is Sullae: «Licet mihi ostendās agmina mīlitum, quibus cūriam circumsēdistī; licet mortem minitēris, numquam tamen egō hostem iūdicābō Marium. Etsī senex et corpore īnfirmō sum, semper tamen meminerō urbem Rōmam et Ītaliam ā Mariō cōnservātam esse».
Curius#Latin et#Latin Fabricius#Latin, antiquissimi#Latin viri#Latin, et#Latin his#Latin antiquiores#Latin Horatii#Latin plane#Latin ac#Latin dilucide#Latin cum#Latin suis#Latin locuti#Latin sunt#Latin; non#Latin Sicanorum#Latin aut#Latin Pelasgorum#Latin, qui#Latin primi#Latin coluisse#Latin Italiam#Latin dicuntur#Latin, sed#Latin aetatis#Latin suae#Latin verbis#Latin utebantur#Latin. Tu#Latin autem#Latin, proinde#Latin quasi#Latin cum#Latin matre#Latin Evandri#Latin nunc#Latin loquaris#Latin, sermone#Latin abhinc#Latin multis#Latin annis#Latin iam#Latin obsoleto#Latin uteris#Latin, quod#Latin neminem#Latin scire#Latin atque#Latin intellegere#Latin vis#Latin, quae#Latin dicas#Latin. Quin#Latin, homo#Latin inepte#Latin, taces#Latin, ut#Latin consequaris#Latin, quod#Latin vis#Latin? sed#Latin antiquitatem#Latin tibi#Latin placere#Latin dicis#Latin, quod#Latin honesta#Latin et#Latin bona#Latin et#Latin modesta#Latin sit#Latin. Sic#Latin ergo#Latin vive#Latin, ut#Latin viri#Latin antiqui#Latin, sed#Latin sic#Latin loquere#Latin, ut#Latin viri#Latin aetatis#Latin nostrae#Latin; atque#Latin id#Latin quod#Latin a#Latin C#Latin. Caesare#Latin scriptum#Latin est#Latin, habe#Latin semper#Latin in#Latin memoria#Latin et#Latin in#Latin pectore#Latin: «tamquam#Latin scopulum#Latin, sic#Latin fugias#Latin verbum#Latin insolens#Latin atque#Latin inauditum#Latin».
Curius et Fābricius antīquissimī virī, et hīs antīquiōrēs Horātiī plānē ac dīlūcide cum suīs locūtī sunt; nōn Sicānōrum aut Pelasgōrum, quī prīmī coluisse Ītaliam dīcuntur sed aetātis suae verbīs ūtēbantur. Tū autem, proinde quasi cum matre Evandrī loquāris, sermōne abhinc multīs annīs iam obsolētō ūteris quod nēminem scīre atque intellegere vīs quae dīcās. Quīn, hōmō inepte, tacēs, ut cōnsequāris quod vīs? Sed antīquitātem tibi placēre dīcis, quod honesta et bona et modesta sit. Sīc ergō vīive, ut virī antīquī, sed sīc loquere, ut virī aetātis nostrae; atque id quod ā C. Caesare scrīptum est, habē semper in memoriā et in pectore: «tamquam scopulum, sīc fugiās verbum īnsolēns inaudītum».
nonnulli#Latin sunt#Latin in#Latin hoc#Latin ordine#Latin, qui#Latin aut#Latin ea#Latin, quae#Latin imminent#Latin, non#Latin videant#Latin, aut#Latin ea#Latin, quae#Latin vident#Latin, dissimulent#Latin: qui#Latin spem#Latin Catilinae#Latin mollibus#Latin sententiis#Latin aluerunt#Latin coniurationem#Latinque#Latin nascentem#Latin non#Latin credendo#Latin confirmaverunt#Latin; quorum#Latin auctoritatem#Latin secuti#Latin multi#Latin, non#Latin solum#Latin improbi#Latin verum#Latin etiam#Latin imperiti#Latin, si#Latin in#Latin hunc#Latin animadvertissem#Latin, crudeliter#Latin et#Latin regie#Latin id#Latin factum#Latin esse#Latin dicerent#Latin. nunc#Latin intellego#Latin, si#Latin iste#Latin in#Latin Manliana#Latin castra#Latin pervenerit#Latin, quo#Latin intendit#Latin, neminem#Latin tam#Latin stultum#Latin fore#Latin, qui#Latin non#Latin videat#Latin coniurationem#Latin esse#Latin factam#Latin, neminem#Latin tam#Latin improbum#Latin, qui#Latin non#Latin fateatur#Latin.
Nōnnūllī sunt in hōc ōrdine quī aut ea, quae imminent, nōn videant, aut ea, quae vident, dissimulent: quī spem Catilīnae mollibus sententiīs aluērunt coniūrātiōnemque nāscentem nōn crēdendō cōnfirmāvērunt; quōrum auctōritātem secūtī multī, nōn sōlum improbī vērum etiam imperītī, sī in hunc animadvertissem, crūdēliter et rēgiē id factum esse dīcerent. Nunc intellegō, sī iste in Mānliāna castra pervēnerit, quō intendit, nēminem tam stultum fore, quī nōn videat coniūrātiōnem esse factam, nēminem tam improbum, quī nōn fateātur.
num#Latin ad#Latin hostem#Latin veni#Latin et#Latin captiva#Latin in#Latin castris#Latin tuis#Latin sum#Latin? In#Latin hoc#Latin me#Latin longa#Latin vita#Latin et#Latin infelix#Latin senecta#Latin traxit#Latin, ut#Latin primum#Latin exsulem#Latin deinde#Latin hostem#Latin te#Latin viderem#Latin? qui#Latin potuisti#Latin populari#Latin hanc#Latin terram#Latin, quae#Latin te#Latin genuit#Latin at#Latinque#Latin aluit#Latin? non#Latin tibi#Latin ingredienti#Latin fines#Latin patriae#Latin ira#Latin cecidit#Latin? quamvis#Latin infesto#Latin et#Latin minaci#Latin animo#Latin perveneras#Latin, cur#Latin, cum#Latin in#Latin conspectu#Latin Roma#Latin fuit#Latin, tibi#Latin non#Latin succurrit#Latin: «intra#Latin illa#Latin moenia#Latin domus#Latin ac#Latin penates#Latin mei#Latin sunt#Latin, mater#Latin coniunx#Latin liberi#Latinque#Latin»? ergo#Latin ego#Latin nisi#Latin peperissem#Latin, Roma#Latin non#Latin oppugnaretur#Latin; nisi#Latin filium#Latin haberem#Latin, libera#Latin in#Latin libera#Latin patria#Latin mortua#Latin essem#Latin. ego#Latin nihil#Latin iam#Latin pati#Latin possum#Latin nec#Latin diu#Latin miserrima#Latin futura#Latin sum#Latin: at#Latin contra#Latin hos#Latin, si#Latin pergis#Latin, aut#Latin immatura#Latin mors#Latin aut#Latin longa#Latin servitus#Latin manet#Latin.
Num ad hostem vēnī et captīva in castrīs tuīs sum? In hōc mē longa vīta et īnfēlīx senecta trāxit, ut prīmum exsulem deinde hostem tē vidērem? Quī potuistī populārī hanc terram, quae tē genuit atque aluit? Nōn tibi ingredientī fīnēs patriae īra cecidit? Quamvīs īnfestō et minācī animō pervēnerās, cūr, cum in cōnspectū Rōma fuit, tibi nōn succurrit: «intrā illa moenia domus ac penātēs meī sunt, māter, coniūnx līberīque»? Ergō egō nisi peperissem, Rōma nōn oppugnārētur; nisi fīlium habērem, lībera in līberā patriā mortua essem. Egō nihil iam patī possum nec diū misserrima futūra sum: at contrā hōs, sī pergis, aut immātūra mors aut longa servitūs manet.
haec#Latin est#Latin tyrannorum#Latin vita#Latin, in#Latin qua#Latin nulla#Latin fides#Latin, nulla#Latin caritas#Latin, nulla#Latin fiducia#Latin benevolentiae#Latin stabilis#Latin esse#Latin potest#Latin: tyrannis#Latin omnia#Latin semper#Latin suspecta#Latin at#Latinque#Latin sollicita#Latin sunt#Latin; nullus#Latin locus#Latin amicitiae#Latin eis#Latin est#Latin. nescio#Latin enim#Latin quis#Latin possit#Latin diligere#Latin eum#Latin, quem#Latin metuat#Latin, aut#Latin eum#Latin, a#Latin quo#Latin se#Latin metui#Latin putet#Latin. coluntur#Latin tamen#Latin simulatione#Latin dumtaxat#Latin ad#Latin tempus#Latin. quodsi#Latin forte#Latin, ut#Latin fit#Latin plerumque#Latin, ceciderunt#Latin, tum#Latin intellegitur#Latin, quam#Latin fuerint#Latin inopes#Latin amicorum#Latin. hoc#Latin est#Latin quod#Latin Tarquinium#Latin dixisse#Latin ferunt#Latin exulantem#Latin: «tum#Latin intellexi#Latin, quos#Latin fidos#Latin amicos#Latin habuissem#Latin, quos#Latin infidos#Latin, cum#Latin iam#Latin neutris#Latin gratiam#Latin referre#Latin poteram#Latin».
Haec est tyrannōrum vīta in quā nūlla fidēs, nūlla cāritās, nūlla fīdūcia benevolentiae stabilis esse potest: tyrannīs omnia semper suspecta atque sollicita sunt; nūllus locus amīcitiae eīs est. Nesciō enim quis possit dīligere eum, quem metuat, aut eum, ā quō sē metuī putet. Coluntur tamen simulātiōne dumtaxat ad tempus. Quodsī forte, ut fit plērumque, cecidērunt, tum intellegitur, quam fuerint inopēs amīcōrum. Hoc est quod Tarquinium dīxisse ferunt exulantem: «Tum intellēxī, quōs fīdōs amīcōs habuissem, quōs infīdōs, cum iam neutrīs grātiam referre poteram».
Caesar#Latin ex#Latin captivis#Latin cognoscit#Latin quae#Latin apud#Latin Ciceronem#Latin gerantur#Latin quanto#Latinque#Latin in#Latin periculo#Latin res#Latin sit#Latin. tum#Latin cuidam#Latin ex#Latin equitibus#Latin Gallis#Latin persuadet#Latin ut#Latin ad#Latin Ciceronem#Latin epistulam#Latin deferat#Latin. curat#Latin et#Latin providet#Latin ne#Latin, intercepta#Latin epistula#Latin, nostra#Latin consilia#Latin ab#Latin hostibus#Latin cognoscantur#Latin. quam#Latin ob#Latin rem#Latin epistulam#Latin conscriptam#Latin Graecis#Latin litteris#Latin mittit#Latin. legatum#Latin monet#Latin ut#Latin, si#Latin adire#Latin non#Latin possit#Latin, epistulam#Latin ad#Latin amentum#Latin tragulae#Latin adliget#Latin et#Latin intra#Latin castra#Latin abiciat#Latin. In#Latin litteris#Latin scribit#Latin se#Latin cum#Latin legionibus#Latin celeriter#Latin adfore#Latin. Gallus#Latin, periculum#Latin veritus#Latin, constituit#Latin ut#Latin tragulam#Latin mitteret#Latin. haec#Latin casu#Latin ad#Latin turrim#Latin adhaesit#Latin et#Latin tertio#Latin post#Latin die#Latin a#Latin quodam#Latin milite#Latin conspicitur#Latin et#Latin ad#Latin Ciceronem#Latin defertur#Latin. Ille#Latin epistulam#Latin perlegit#Latin milites#Latinque#Latin adhortatur#Latin ut#Latin salutem#Latin sperent#Latin.
Caesar ex captīvīs cognōscit quae apud Cicerōnem gerantur quantoque in perīculō rēs sit. Tum cuidam ex equitibus Gallīs persuādet ut ad Cicerōnem epistulam dēferat. Cūrat et prōvidet nē,interceptā epistulā, nostra cōnsilia ab hostibus cognōscantur. Quam ob rem epistulam cōnscrīptam Graecīs litterīs mittit. Lēgātum monet ut, sī adīre nōn possit, epistulam ad āmentum trāgulae adliget et intrā castra abiciat. In litterīs scrībit sē cum legiōnibus celeriter adfore. Gallus, perīculum veritus, cōnstituit ut trāgulam mitteret. Haec cāsū ad turrim adhaesit et tertiō post diē ā quōdam mīlite cōnspicitur et ad Cicerōnem dēfertur. Ille epistulam perlegit mīlitesque adhortātur ut salūtem spērent.
philosophi#Latin mundum#Latin censent#Latin regi#Latin numine#Latin deorum#Latin; eum#Latin esse#Latin putant#Latin quasi#Latin communem#Latin urbem#Latin et#Latin civitatem#Latin hominum#Latin et#Latin deorum#Latin, et#Latin unum#Latin quemque#Latin nostrum#Latin eius#Latin mundi#Latin esse#Latin partem#Latin; ex#Latin quo#Latin illud#Latin natura#Latin consequitur#Latin, ut#Latin communem#Latin utilitatem#Latin nostrae#Latin anteponamus#Latin. ut#Latin enim#Latin leges#Latin omnium#Latin salutem#Latin singulorum#Latin saluti#Latin anteponunt#Latin, sic#Latin vir#Latin bonus#Latin et#Latin sapiens#Latin et#Latin legibus#Latin parens#Latin consulit#Latin utilitati#Latin omnium#Latin plus#Latin quam#Latin unius#Latin alicuius#Latin aut#Latin suae#Latin. nec#Latin magis#Latin vituperandus#Latin est#Latin proditor#Latin patriae#Latin quam#Latin proditor#Latin communis#Latin utilitatis#Latin, aut#Latin communis#Latin salutis#Latin desertor#Latin propter#Latin suam#Latin utilitatem#Latin et#Latin salutem#Latin. ex#Latin quo#Latin fit#Latin, ut#Latin laudandus#Latin is#Latin sit#Latin, qui#Latin pro#Latin re#Latin publica#Latin cadat#Latin, quod#Latin decet#Latin cariorem#Latin nobis#Latin esse#Latin patriam#Latin quam#Latin nosmet#Latin ipsos#Latin.
Philosophī mundum cēnsent regī nūmine deōrum; eum esse putant quasi commūnem urbem et cīvitātem hominum et deōrum, et ūnum quemque nostrum eius mundī esse partem; ex quō illud nātūrā cōnsequitur, ut commūnem ūtilitātem nostrae antepōnāmus. Ut enim lēgēs omnium salūtem singulōrum salūtī antepōnunt, sīc vir bonus et sapiens et lēgibus parens cōnsulit ūtilitātī omnium plūs quam ūnīus alicuius aut suae. Nec magis vituperandus est prōditōr patriae quam prōditōr commūnis ūtilitātis, aut commūnis salūtis dēsertor propter suam ūtilitātem et salūtem. Ex quō fit, ut laudandus is sit, quī prō rē pūblicā cadat, quod decet cāriōrem nōbīs esse patriam quam nōsmet ipsōs.
Iulia#Latin, Augusti#Latin filia#Latin, mature#Latin habere#Latin coeperat#Latin canos#Latin, quos#Latin legere#Latin secrete#Latin solebat#Latin. hac#Latin re#Latin audita#Latin Augustus#Latin voluit#Latin filiam#Latin deterrere#Latin quominus#Latin id#Latin faceret#Latin. Eo#Latin consilio#Latin aliquando#Latin repente#Latin intervenit#Latin oppressit#Latinque#Latin ornatrices#Latin. etsi#Latin super#Latin vestem#Latin earum#Latin deprehendit#Latin canos#Latin, tamen#Latin Augustus#Latin dissimulavit#Latin eos#Latin vidisse#Latin et#Latin aliis#Latin sermonibus#Latin tempus#Latin extraxit#Latin, donec#Latin induxit#Latin mentionem#Latin aetatis#Latin. tum#Latin interrogavit#Latin filiam#Latin, utrum#Latin post#Latin aliquot#Latin annos#Latin cana#Latin esse#Latin mallet#Latin an#Latin calva#Latin. cum#Latin illa#Latin respondisset#Latin «ego#Latin, pater#Latin, cana#Latin esse#Latin malo#Latin», mendacium#Latin illi#Latin pater#Latin obiecit#Latin: «non#Latin dubito#Latin quin#Latin calva#Latin esse#Latin nolis#Latin. quid#Latin ergo#Latin non#Latin times#Latin ne#Latin istae#Latin te#Latin calvam#Latin faciant#Latin?»
Iūlia, Augustī fīlia, mātūrē habēre coeperat cānōs, quōs legere sēcrētē solēbat. hāc rē audītā Augustus voluit fīliam dēterrēre quōminus id faceret. Eō cōnsiliō aliquandō repente intervēnit oppressitque ōrnātrīcēs. Etsī super vestem eārum dēprhendit cānōs, tamen Augustus dissimulāvit eōs vīdisse et aliīs sermōnibus tempus extrāxit dōnec indūxit mentiōnem aetātis. Tum interrogāvit fīliam, utrum aliquot annōs cāna esse māllet an calva. Cum illa respondisset «Egō, pater, cāna esse mālō», mendācium illī pater obiēcit: «Nōn dubitō quin calva esse nōlīs. Quid ergō nōn timēs nē istae tē calvam faciant?»
cerva#Latin alba#Latin eximiae#Latin pulchritudinis#Latin Sertorio#Latin a#Latin Lusitano#Latin quodam#Latin dono#Latin data#Latin erat#Latin. Sertorius#Latin omnibus#Latin persuasit#Latin cervam#Latin, instinctam#Latin numine#Latin Dianae#Latin, conloqui#Latin secum#Latin et#Latin docere#Latin, quae#Latin utilia#Latin factu#Latin essent#Latin. Si#Latin quid#Latin durius#Latin ei#Latin videbatur#Latin, quod#Latin imperandum#Latin militibus#Latin esset#Latin, a#Latin cerva#Latin sese#Latin monitum#Latin esse#Latin praedicabat#Latin. Ea#Latin cerva#Latin quodam#Latin die#Latin fugit#Latin et#Latin perisse#Latin credita#Latin est#Latin. cum#Latin aliquis#Latin Sertorio#Latin nuntiavisset#Latin cervam#Latin inventam#Latin esse#Latin, Sertorius#Latin eum#Latin iussit#Latin tacere#Latin; praeterea#Latin praecepit#Latin ut#Latin eam#Latin postero#Latin die#Latin repente#Latin in#Latin eum#Latin locum#Latin emitteret#Latin, in#Latin quo#Latin ipse#Latin cum#Latin amicis#Latin futurus#Latin esset#Latin. postridie#Latin eius#Latin diei#Latin Sertorius#Latin, admissis#Latin amicis#Latin in#Latin cubiculum#Latin suum#Latin, dixit#Latin eis#Latin visum#Latin in#Latin somno#Latin sibi#Latin esse#Latin cervam#Latin, quae#Latin perisset#Latin, ad#Latin se#Latin reverti#Latin. cum#Latin cerva#Latin, emissa#Latin a#Latin servo#Latin, in#Latin cubiculum#Latin Sertorii#Latin introrupisset#Latin, admiratio#Latin magna#Latin orta#Latin est#Latin.
Cerva alba eximiae pulchritūdinis Sertōriō ā Lūsitānō quōdam dōnō data erat. Sertōrius omnibus persuāsit cervam, īnstīnctam nūmine Diānae, conloquī sēcum et docēre, quae ūtilia factū essent. Sī quid dūrius eī vidēbātur, quod imperandum mīlitibus esset, ā cervā sēsē monitum esse praedicābat. Ea cerva quōdam diē fūgit et perīsse crēdita est. Cum aliquis Sertōriō nūntiāvisset cervam inventam esse, Sertōrius eum iussit tacēre; praetereā praecēpit ut eam posterō diē repente in eum locum ēmitteret, in quō ipse cum amīcīs futūrus esset. Postrīdiē eius diēī Sertōrius admissīs amīcīs in cubiculum suum, dīxit eīs vīsum in somnō sibi esse cervam, quae perīsset, ad sē revertī. Cum cerva, ēmissa ā servō, in cubiculum Sertōriī intrōrūpisset, admīrātiō magna orta est.
Porcia#Latin, Bruti#Latin uxor#Latin, cum#Latin viri#Latin sui#Latin consilium#Latin de#Latin interficiendo#Latin Caesare#Latin cognovisset#Latin, cultellum#Latin tonsorium#Latin quasi#Latin unguium#Latin resecandorum#Latin causa#Latin poposcit#Latin eo#Latinque#Latin velut#Latin forte#Latin elapso#Latin se#Latin vulneravit#Latin. clamore#Latin deinde#Latin ancillarum#Latin in#Latin cubiculum#Latin vocatus#Latin Brutus#Latin ad#Latin eam#Latin obiurgandam#Latin venit#Latin, quod#Latin tonsoris#Latin praeripuisset#Latin officium#Latin. Cui#Latin secreto#Latin Porcia#Latin «non#Latin est#Latin hoc#Latin» inquit#Latin «temerarium#Latin factum#Latin meum#Latin, sed#Latin certissimum#Latin indicium#Latin amoris#Latin mei#Latin erga#Latin te#Latin tale#Latin consilium#Latin molientem#Latin: experiri#Latin enim#Latin volui#Latin, quam#Latin aequo#Latin animo#Latin me#Latin ferro#Latin essem#Latin interemptura#Latin, si#Latin tibi#Latin consilium#Latin non#Latin ex#Latin sententia#Latin cessisset#Latin».
Porcia, Brūtī uxor, cum virī suī cōnsilium dē interficiendō Caesare cognōvisset, cultellum tōnsōrium quasi unguium resecandōrum causā poposcit eōque velut forte ēlāpsō sē vulnerāvit. Clāmōre deinde ancillārum in cubiculum vocātus Brūtus ad eam obiūrgandam vēnit quod tōnsōris praeripuisset officium. Cui sēcrētō Porcia «Nōn est hoc» inquit «temerārium factum meum, sed certissimum indicium amōris meī ergā tē tāle cōnsilium mōlientem: experīrī enim voluī, quam aequō animō mē ferrō essem interēmptūra, sī tibi cōnsilium nōn ex sententiā cessisset».
cum#Latin Servius#Latin Sulpicius#Latin Galba#Latin et#Latin Aurelius#Latin Cotta#Latin consules#Latin in#Latin senatu#Latin contenderent#Latin uter#Latin adversus#Latin Viriathum#Latin in#Latin Hispaniam#Latin mitteretur#Latin, magna#Latin inter#Latin patres#Latin conscriptos#Latin dissensio#Latin erat#Latin, aliis#Latin pro#Latin Galba#Latin et#Latin aliis#Latin pro#Latin Cotta#Latin dicentibus#Latin; solus#Latin P#Latin. Scipio#Latin Aemilianus#Latin cum#Latin toto#Latin senatu#Latin dissensit#Latin: «neutrum#Latin» inquit#Latin «mihi#Latin mitti#Latin placet#Latin, quia#Latin alter#Latin nihil#Latin habet#Latin, alteri#Latin nihil#Latin est#Latin satis#Latin». nam#Latin Scipio#Latin Aemilianus#Latin aeque#Latin malam#Latin imperii#Latin magistram#Latin iudicabat#Latin inopiam#Latin atque#Latin avaritiam#Latin. qua#Latin sententia#Latin graviter#Latin et#Latin sine#Latin ulla#Latin malevolentia#Latin dicta#Latin Scipio#Latin obtinuit#Latin, ut#Latin neuter#Latin in#Latin provinciam#Latin mitteretur#Latin.
Cum Servius Sulpicius Galba et Aurēlius Cotta cōnsulēs in senātū contenderent uter adversus Viriāthum in Hispāniam mitterētur, magna inter patrēs cōnscrīptōs dissēnsiō erat, aliīs prō Galbā et aliīs prō Cottā dīcentibus; sōlus P. Scīpiō Aemiliānus cum tōtō senātū dissēnsit: «Neutrum» inquit «mihi mittī placet, quia alter nihil habet, alterī nihil est satis». Nam Scīpiō Aemiliānus aequē malam imperiī magistram iūdicābat inopiam atque avāritiam. Quā sententiā graviter et sine ūllā malevolentiā dictā Scīpiō obtinuit, ut neuter in provinciam mitterētur.