aczby

From acz +‎ -by. First attested in 1399.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ad͡ʒʲbɨ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ad͡ʒʲbɨ/

aczby

1. (attested in Greater Poland) introducing an unreal conditional; if
   • 1887, 1889 [1399], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 2842, Poznań:

     Aczbi mi tego przal, gotowem to vkaszacz

     [Aczby mi tego przał, gotowem to ukazać]

   • 1888 [1411], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎, Greater Poland, page 55:

     Marczin prziszedl... na Micolaya... y pirvey gemu dal dwe rane, aczbi czo Micolayg Marczinovi vczinil, to vczinil sza gego poczøntkem

     [Marcin przyszedł... na Mikołaja... i pirwej jemu dał dwie ranie, aczby co Mikołaj Marcinowi uczynił, to uczynił za jego początkiem]

2. (attested in Lesser Poland) though, although, even if, yet
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 22, 4:

     Bo aczbich chodzil posrzod czena smercy, ne bødø se bacz zla (nam, etsi ambulavero in medio umbrae mortis, non timebo mala), bo ti se mnø ies

     [Bo aczbych chodził pośrzod cienia śmierci, nie będę sie bać zła (nam, etsi ambulavero in medio umbrae mortis, non timebo mala), bo ty se mną je]

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “aczby”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN