Hello, you have come here looking for the meaning of the word
baczyć. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word
baczyć, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say
baczyć in singular and plural. Everything you need to know about the word
baczyć you have here. The definition of the word
baczyć will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition of
baczyć, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
Old Polish
Etymology
Back-formation of Proto-Slavic *obačiti. First attested in the 14th century.
Pronunciation
- IPA(key): (10th–15th CE) /baːt͡ʃʲɨt͡ɕ/
- IPA(key): (15th CE) /bɒt͡ʃʲɨt͡ɕ/
Verb
baczyć impf
- to see
Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 549:Poczną pytać: Azalim ja? Iże w tem pytaniu nie baczyli, czyja by ręka ostała w misie z Jezucristem- [Poczną pytać: "Azalim ja?", iże w tem pytaniu nie baczyli, czyja by ręka ostała w misie z Jezukrystem]
- to notice, to heed
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 65, 18:Przeto wisluszal bog y baczil iest glos prosby moiey (propterea exaudivit deus et attendit voci deprecationis meae)- [Przeto wysłuszał Bog i baczył jest głos prośby mojej (propterea exaudivit Deus et attendit voci deprecationis meae)]
- to consider, to ponder
Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 701:Też jeszcze mamy baczyć, wspominając trudną mękę, ktorą cirpiał miły Cristus u Annasza- [Też jeszcze mamy baczyć, wspominając trudną mękę, ktorą cirpiał miły Krystus u Annasza]
- to contemplate
1901 [Middle of the 15th century], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 426:Baczy zawsze møkø (propterea considera semper passionem filii mei)- [Baczy zawsze mękę (propterea considera semper passionem filii mei)]
- to examine
1886, Emil Kałużniacki, editor, Die polnische Recension der Magdeburger Urtheile und die einschlägigen deutschen, lateinischen und czechischen Sammlungen, page 197:Bacz dobrze ten ortel, czo gy lagyesz- [Bacz dobrze ten ortel, co ji łajesz]
- to remember
1853 [End of the 15th century], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, page 136:Baczczye przyklad, kosthirowye, nąpyschczye gy dzysz w zwey glowye- [Baczcie przykład, kostyrowie, napiszcie ji dziś w swej głowie!]
- to conclude, to draw a conclusion
1853 [End of the 15th century], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, page 140:Thu szthąd baczczye, yzecz thak dawno roszlewągya krew luczką marno- [Tu stąd baczcie, iżeć tak dawno rozlewają krew ludzką marno]
- to know, to be aware of
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 93, 8:Rozumeycze glupi w ludzoch a szaleni nekedi baczicze (stulti aliquando sapite)- [Rozumiejcie, głupi w ludzioch a szaleni niekiedy baczycie (stulti aliquando sapite)]
Derived terms
Descendants
References
- ^ Boryś, Wiesław (2005) “baczyć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- ^ Bańkowski, Andrzej (2000) “baczyć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish baczyć, a back-formation of Proto-Slavic *obačiti (perfective of Proto-Slavic *ačiti), reanalysed as *o-bačiti. Compare zobaczyć. Related to oko.
Pronunciation
Verb
baczyć impf
- (intransitive, literary) to heed, to pay attention to, to mind
- nie bacząc na cenę ― no matter the cost
- nie bacząc na koszty ― sparing no expense
- baczyć na groźbę ― to heed a threat
- baczyć na niebezpieczeństwo ― to recognize a danger
- baczyć na konsekwencje ― to be wary of the consequences
- baczyć na etykietę ― to mind one's manners
Conjugation
Conjugation of baczyć impf
|
baczyć
|
baczę
|
baczymy
|
baczysz
|
baczycie
|
baczy
|
baczą
|
baczy się
|
baczyłem, -(e)m baczył
|
baczyłam, -(e)m baczyła
|
baczyłom, -(e)m baczyło
|
baczyliśmy, -(e)śmy baczyli
|
baczyłyśmy, -(e)śmy baczyły
|
baczyłeś, -(e)ś baczył
|
baczyłaś, -(e)ś baczyła
|
baczyłoś, -(e)ś baczyło
|
baczyliście, -(e)ście baczyli
|
baczyłyście, -(e)ście baczyły
|
baczył
|
baczyła
|
baczyło
|
baczyli
|
baczyły
|
baczono
|
będę baczył, będę baczyć
|
będę baczyła, będę baczyć
|
będę baczyło, będę baczyć
|
będziemy baczyli, będziemy baczyć
|
będziemy baczyły, będziemy baczyć
|
będziesz baczył, będziesz baczyć
|
będziesz baczyła, będziesz baczyć
|
będziesz baczyło, będziesz baczyć
|
będziecie baczyli, będziecie baczyć
|
będziecie baczyły, będziecie baczyć
|
będzie baczył, będzie baczyć
|
będzie baczyła, będzie baczyć
|
będzie baczyło, będzie baczyć
|
będą baczyli, będą baczyć
|
będą baczyły, będą baczyć
|
będzie baczyć się
|
baczyłbym, bym baczył
|
baczyłabym, bym baczyła
|
baczyłobym, bym baczyło
|
baczylibyśmy, byśmy baczyli
|
baczyłybyśmy, byśmy baczyły
|
baczyłbyś, byś baczył
|
baczyłabyś, byś baczyła
|
baczyłobyś, byś baczyło
|
baczylibyście, byście baczyli
|
baczyłybyście, byście baczyły
|
baczyłby, by baczył
|
baczyłaby, by baczyła
|
baczyłoby, by baczyło
|
baczyliby, by baczyli
|
baczyłyby, by baczyły
|
baczono by
|
niech baczę
|
baczmy
|
bacz
|
baczcie
|
niech baczy
|
niech baczą
|
baczący
|
bacząca
|
baczące
|
baczący
|
baczące
|
bacząc
|
baczenie
|
Derived terms
Descendants
Further reading
- baczyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- baczyć in Polish dictionaries at PWN
- Brückner, Aleksander (1927) “baczyć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “baczyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Paweł Kupiszewski (17.02.2016) “BACZYĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “baczyć”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “baczyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “baczyć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 81
- baczyć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego