breyta

Icelandic

Pronunciation

IPA^(key): /ˈpreiːta/
Rhymes: -eiːta

Etymology 1

From Old Norse breyta, causative of brjóta (“to break”), from Proto-Germanic *breutaną, from Proto-Indo-European *bʰrewd-. Cognate with Old English ābrīetan (“to break”).^[1]^[2]

Noun

breyta f (genitive singular breytu, nominative plural breytur)

(mathematics) variable
Synonyms: breytistærð, breytileg stærð

Declension

Declension of breyta (feminine)

	singular		plural
	indefinite	definite	indefinite	definite
nominative	breyta	breytan	breytur	breyturnar
accusative	breytu	breytuna	breytur	breyturnar
dative	breytu	breytunni	breytum	breytunum
genitive	breytu	breytunnar	breyta, breytna	breytanna, breytnanna

Derived terms

aukabreyta (“parameter”)
ákvörðunarbreyta (“control variable, decision variable”)
Boole-breyta (“Boolean variable”)
breytulaus (“variable-free”)
breytuskipti (“change of variables”)
bundin breyta (“bound variable, dummy variable”)
fjölbreytuaðhvarf (“multiple regression”)
fjölbreytufervikagreining (“analysis of dispersion, dispersion analysis, multivariate analysis of variance”)
fjölbreytugreining (“multivariate analysis”)
flokkunarbreyta (“attribute, categorical variable”)
frjáls breyta (“free variable”)
frumbreyta (“argument, independent variable”)
fullyrðingabreyta (“propositional variable, sentential variable”)
fylgibreyta (“basic variable, concomitant variable, dependent variable”)
fylgnar breytur (“correlated variables”)
færibreyta (“parameter”)
grannfræðileg óbreyta (“topological invariant”)
háð breyta (“basic variable, dependent variable”)
heildunarbreyta (“integration variable”)
hlaupabreyta (“parameter”)
leppbreyta (“bound variable, dummy variable”)
margbreytuaðhvarf (“multiple regression”)
margliða með mörgum breytum (“multinomial, polynomial in several variables”)
málskipanarbreyta (“syntactic variable”)
miðsett slembibreyta (“centralized random variable, centred random variable”)
óbreyta (“invariant”)
óháð breyta (“argument, independent variable”)
raunbreyta (“real variable”)
rökbreyta (“logical variable”)
skýribreyta (“determining variable, predicated variable, regressor”)
skýringabreyta (“cause variable, explanatory variable”)
slakbreyta (“slack variable”)
slembibreyta (“aleatory variable, chance variable, random variable, stochastic variable, variate”)
snúningsóbreyta (“rotation invariant”)
stakbreyta (“individual variable, object variable”)
stikabreyting (“parameter change, reparametrization, transformation of parameter”)
stjórnbreyta (“control variable, decision variable”)
strjál breyta (“discrete variable”)
stýrð breyta (“controlled variable”)
stýribreyta (“control variable, decision variable”)
tegrunarbreyta (“integration variable”)
tímabreyta (“time parameter”)
tvinnbreyta (“complex variable”)
tvinnbreytistærð (“complex variable”)
töluóbreyta (“numerical invariant”)
umsagnarbreyta (“predicate variable”)
umsögn með mörgum breytum (“many-place predicate, multiplace predicate”)
yfirbreyta (“metavariable”)
yrðingabreyta (“propositional variable, sentential variable”)

Etymology 2

Verb

breyta (weak verb, third-person singular past indicative breytti, supine breytt)

to change, to modify, to alter
- Judges 2:19
  En er dómarinn andaðist, breyttu þeir að nýju verr en feður þeirra, með því að elta aðra guði til þess að þjóna þeim og falla fram fyrir þeim. Þeir létu eigi af gjörðum sínum né þrjóskubreytni sinni.
  But when the judge died, the people returned to ways even more corrupt than those of their ancestors, following other gods and serving and worshiping them. They refused to give up their evil practices and stubborn ways.
- Partý Jesús
  Jesús breytti vatni í vín,
  
  já, Jesús breytti vatni í vín
  
  hann má koma í partý til mín!
  Jesus turned water into wine,
  
  yes, he turned water into wine,
  
  he can come party with me!

Conjugation

breyta — active voice (germynd)

	Forms with appended personal pronoun
infinitive (nafnháttur)		að breyta
supine (sagnbót)		breytt
present participle (lýsingarháttur nútíðar)		breytandi
	indicative (framsöguháttur)			subjunctive (viðtengingarháttur)
present (nútíð)	ég breyti	við breytum	present (nútíð)	ég breyti	við breytum
	þú breytir	þið breytið		þú breytir	þið breytið
	hann, hún, það breytir	þeir, þær, þau breyta		hann, hún, það breyti	þeir, þær, þau breyti

past (þátíð)	ég breytti	við breyttum	past (þátíð)	ég breytti	við breyttum
	þú breyttir	þið breyttuð		þú breyttir	þið breyttuð
	hann, hún, það breytti	þeir, þær, þau breyttu		hann, hún, það breytti	þeir, þær, þau breyttu

imperative (boðháttur)	breyt (þú)	breytið (þið)
	breyttu	breytiði *
* Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred.

breytast — mediopassive voice (miðmynd)

	Forms with appended personal pronoun
infinitive (nafnháttur)		að breytast
supine (sagnbót)		breyst
present participle (lýsingarháttur nútíðar)		breytandist the mediopassive present participle is extremely rare and normally not used; it is never used attributively or predicatively, only for explicatory subclauses
	indicative (framsöguháttur)			subjunctive (viðtengingarháttur)
present (nútíð)	ég breytist	við breytumst	present (nútíð)	ég breytist	við breytumst
	þú breytist	þið breytist		þú breytist	þið breytist
	hann, hún, það breytist	þeir, þær, þau breytast		hann, hún, það breytist	þeir, þær, þau breytist

past (þátíð)	ég breyttist	við breyttumst	past (þátíð)	ég breyttist	við breyttumst
	þú breyttist	þið breyttust		þú breyttist	þið breyttust
	hann, hún, það breyttist	þeir, þær, þau breyttust		hann, hún, það breyttist	þeir, þær, þau breyttust

imperative (boðháttur)	breyst (þú)	breytist (þið)
	breystu	breytisti *
* Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred.

breyttur — past participle (lýsingarháttur þátíðar)

strong declension (sterk beyging)	singular (eintala)			plural (fleirtala)
strong declension (sterk beyging)	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall)	breyttur	breytt	breytt	breyttir	breyttar	breytt
accusative (þolfall)	breyttan	breytta	breytt	breytta	breyttar	breytt
dative (þágufall)	breyttum	breyttri	breyttu	breyttum	breyttum	breyttum
genitive (eignarfall)	breytts	breyttrar	breytts	breyttra	breyttra	breyttra

weak declension (veik beyging)	singular (eintala)			plural (fleirtala)
weak declension (veik beyging)	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)	masculine (karlkyn)	feminine (kvenkyn)	neuter (hvorugkyn)
nominative (nefnifall)	breytti	breytta	breytta	breyttu	breyttu	breyttu
accusative (þolfall)	breytta	breyttu	breytta	breyttu	breyttu	breyttu
dative (þágufall)	breytta	breyttu	breytta	breyttu	breyttu	breyttu
genitive (eignarfall)	breytta	breyttu	breytta	breyttu	breyttu	breyttu

Derived terms

breyta í (“to turn into, to change into”)
breyta til (“to make a change”)
breytast
stigbreyta (“to compare”)

References

^ Ásgeir Blöndal Magnússon (1989) “breyta”, in Íslensk orðsifjabók, Reykjavík: Árni Magnússon Institute for Icelandic Studies, →ISBN (Available at Málið.is under the “Eldri orðabækur” tab.)
^ de Vries, Jan (1977) Altnordisches etymologisches Wörterbuch [Old Norse Etymological Dictionary]‎ (in German), 2nd revised edition, Leiden: Brill, page 56

[1] Ásgeir Blöndal Magnússon (1989) “breyta”, in Íslensk orðsifjabók, Reykjavík: Árni Magnússon Institute for Icelandic Studies, →ISBN (Available at Málið.is under the “Eldri orðabækur” tab.)

[2] Vries, Jan (1977) Altnordisches etymologisches Wörterbuch [Old Norse Etymological Dictionary]‎ (in German), 2nd revised edition, Leiden: Brill, page 56

[1]

[2]

breyta

Icelandic

Pronunciation

Etymology 1

Noun

Declension

Derived terms

Etymology 2

Verb

Conjugation

Derived terms

References

Wikious

Boobota

Sagapedia