cierpieć

• cirzpieć, cirpić, cirpieć

Inherited from Proto-Slavic *tьrpě̀ti. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ɕɛ(ː)rpjɛt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ɕɛrpjɛt͡ɕ/, /t͡ɕerpjɛt͡ɕ/

cierpieć impf

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) to suffer (to endure suffering)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page Ath 36:

     Genze cyrpal gest (passus est) za zbawyenye nasze

     [Jenże cirpiał jest (passus est) za zbawienie nasze]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 177b:

     Isbichcy ga na kryszu møky ne cirpal

     [Iżbychci ja na krzyżu męki nie cirpiał]

   • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 26, 4:

     A na zemyø pomnyecz bødø, ges to gdisz opvsczona bødze od nich, zlvbi syø gim w sobotach swich, cirzpyøøcz pvstinye prze nye (patiens solitudinem propter illos)

     [A na ziemię pomnieć będę, jeż to gdyż opuszczona będzie od nich, zlubi się jim w sobotach swych cirzpiąc pustynie prze nie (patiens solitudinem propter illos)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 102, 6:

     Czynye milosirdzye gospodzyn a szød wszem nasyle czyrpyønczym (iniuriam patientibus)

     [Czynię miłosirdzie Gospodzin a sąd wszem nasile cirpiącym (iniuriam patientibus)]

   • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XXIV, Grochów, West Pomeranian Voivodeship, Kcynia, page 68:

     Czirzpal fuerat expertus

     [Cirzpiał fuerat expertus]

2. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca, Greater Poland) to suffer (to bear; to endure patiently)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 54, 12:

     Bo bi me bil pocløl neprzyaczel moy, cyrzpalbich bil owszem (sustinuissem utique)

     [Bo by mie był poklął nieprzyjaciel moj, cirzpiałbych był owszem (sustinuissem utique)]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 91, 14:

     Ieszcze rozplodzø se w starosci oplwitey, a dobrze cirzpøczy bødø (bene patientes erunt)

     [Jeszcze rozpłodzą sie w starości opłwitej a dobrze cirzpiący będą (bene patientes erunt)]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page gl. 157a:

     Cyrpmy milosciue vbostvo paupertatem in paciencia sustineamus

     [Cirpmy miłościwe ubostwo paupertatem in paciencia sustineamus]

   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎, Krakow, Brodnia, page gl. 65:

     Lodzye zlamanye czirpyalem (naufragium feci)

     [Łodzie złamanie cirpiałem (naufragium feci)]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 527:

     Uczyniłam sie czarna i śniada, kako mogę cirpieć śmierci syna mego?

     [Uczyniłam sie czarna i śmiada; kako mogę cirpieć śmierć syna mego?]

   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 116:

     A nye mayaly rąkoyemszthwa, thych ma woyth, szlowye poszpolny poszel, szchowacz asz do szadu poloszonego odworzonych dny, asz ony muszą przyszyągy czyrpyecz y czynycz

     [A nie mająli rękojemstwa, ty[ch] ma wojt, słowie pospolny poseł, schować aż do sądu położonego otworzonych dni, aż oni muszą przysięgi cirpieć i czynić]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 11:

     Czirzpyąncz kogo trzy lyatha... nyekaką dzedzyną spokoynye a czycho dzirzeecz alybo poszescz (patiens aliquem... aliquam hereditatem... possidere)..., ode wszego prawa thego they tho dzyedzyni othpadlym szą czvcz yma

     [Cirzpiąc kogo trzy lata... niekaką dziedzinę spokojnie a cicho dzirżeć alibo posieść (patiens aliquem... aliquam hereditatem... possidere)..., ode wszego prawa [tego] tej to dziedziny otpadłym się czuć ima]

3. (attested in Masovia) to suffer (to be punished, to suffer a form of punishment, fee, etc.)
   • 1922 [1414], “Sądownictwo w sprawach kmiecych a ustalanie się stanów na Mazowszu pod koniec wieków średnich”, in Kazimierz Tymieniecki, editor, Prace Komisji Hisorycznej, volume 3, Masovia, page 165:

     Si invenient domini, abi ktora vyna bila in meis hominibus, tedy gotowem yą czirpecz

     [Si invenient domini, aby ktora wina była in meis hominibus, tedy gotowem ją cirpieć]

4. (attested in Lesser Poland) to wait, to miss
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 24, 5:

     Ty ies bog, zbawiczel moy, a czebe cirzpal iesm (te sustinui) wszistek dzen

     [Ty jeś Bog, zbawiciel moj, a ciebie cirzpiał jeśm (te sustinui) wszystek dzień]

• Polish: cierpieć
• Silesian: ciyrpieć

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “cierpieć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish cierpieć.

• IPA^(key): /ˈt͡ɕɛr.pjɛt͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛrpjɛt͡ɕ
• Syllabification: cier‧pieć

cierpieć impf

1. (intransitive) to suffer (to feel pain)

   Synonym: boleć

2. (transitive) to bear, to endure (to suffer patiently)

   Synonym: znosić

3. (transitive) to put up with, to tolerate

   Synonyms: tolerować, znosić

4. (intransitive) to suffer from (to have a particular disease or condition)

   Synonym: chorować

5. (transitive, stictly in the negative) to anhor, to detest, to hate, to resent (to not stand; to not tolerate)

   Synonyms: nie trawić, nie znosić

   Nie cierpię go. ― I can't stand him.

6. (reflexive with się, strictly in the negative) to anhor each other, to detest each other, to hate each other, to resent each other (to not stand each other; to not tolerate each other)

   Synonyms: nie trawić się, nie znosić się

• cierpieć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• nie cierpieć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• cierpieć in Polish dictionaries at PWN
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “cierpieć”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN