Hello, you have come here looking for the meaning of the word
czyli. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word
czyli, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say
czyli in singular and plural. Everything you need to know about the word
czyli you have here. The definition of the word
czyli will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition of
czyli, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *či li. By surface analysis, univerbation of czy + li. First attested in the end of the 14th century.
Pronunciation
- IPA(key): (10th–15th CE) /t͡ʃʲɨlʲi/
- IPA(key): (15th CE) /t͡ʃʲɨlʲi/
Particle
czyli
- introduces a second alternative question; or
1930 [Fifteenth century], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 13, 19:Opatrzicze... lvd..., gestli silni, czili mdli, iestli mali, czili wyeliki (utrum fortis sit, an infirmus, si pauci numero, an plures)?- [Opatrzycie... lud..., jestli silny czyli mdły, jestli mały czyli wieliki (utrum fortis sit, an infirmus, si pauci numero, an plures)?]
Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 433:Będzieli kto chcieć wolą jego czynić, pozna, ta nauka jestli od boga, czyli ja sam od siebie czynię, iż mowię (utrum ex deo sit, an ego a me ipso loquar Jo 7, 17)- [Będzieli kto chcieć wolą jego czynić, pozna tę naukę, jestli od Boga, czyli sam od siebie czynię, iż mowię (utrum ex Deo sit, an ego a me ipso loquar Jo 7, 17)]
1896, Lucjan Malinowski, editor, Żywot świętego Błażeja. Zabytek języka polskiego z początku wieku XV,, page 322:Chcesz sye bogom naszym modlicz, czily nye chcesz?- [Chcesz sie bogom naszym modlić, czyli nie chcesz?]
- introduces a question sentence; whether
- Synonym: czy
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 13, 8:Ne iest strach boszi przed oczima gich. Czili ne poznaiø wszitcy (nonne cognoscent omnes), czso stroiø lichotø, gisz to szrø lud moy iaco karmø chleba?- [Nie jest strach boży przed oczyma jich. Czyli nie poznają wszytcy (nonne cognoscent omnes), cso stroją lichotę, jiż to żrą lud moj jako karmią chleba?]
Conjunction
czyli
- which is actually
1858 [c. 1408], “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, page 24:Gyesthly k themu... domu tha nyewyastha blysza, czyly […] dzyeczy, czyly czo prawo, a ktho gy ma wszyacz albo oszyescz?- [Jestli k temu... domu ta niewiasta blisza, czyli […] dzieci, czyli co prawo, a kto ji ma wziąć albo osieść?]
Descendants
References
- Boryś, Wiesław (2005) “czyli”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “czyli”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “czyli”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “czyli 1”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “czyli”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish czyli. By surface analysis, univerbation of czy + li.
Pronunciation
Particle
czyli
- clarifying or connective particle; in other words, i.e., or, that is to say
- Synonyms: a więc, eo ipso, inaczej, inaczej mówiąc, innymi słowy, jednym słowem, krótko mówiąc, mianowicie, przeto, słowem, tedy, to jest, toteż, to znaczy, tym samym, więc, w takim razie, w takim układzie, zatem, znaczy, znaczy się
- Kupiłem książkę o Mieszku I, czyli pierwszym królu Polski. ― I bought a book about Mieszko I, i.e. the first king of Poland.
- Poszedłem sam, czyli byłem samotny. ― I went alone, which means I was lonely.
- (obsolete) introduces a yes-no question sentence; whether
- Synonym: czy
Conjunction
czyli
- (obsolete) introduces a conditional; if
- Synonym: jeśli
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), czyli is one of the most used words in Polish, appearing 77 times in scientific texts, 11 times in news, 18 times in essays, 10 times in fiction, and 4 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 120 times, making it the 500th most common word in a corpus of 500,000 words.
References
- ^ Ida Kurcz (1990) “czyli”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 65
Further reading
- czyli in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- czyli in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “czyli”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “CZYLI”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.05.2010
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “czyli”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “czyli”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “czyli”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 410
- Bańkowski, Andrzej (2000) “czyli 2”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish czyli.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈt͡ʂɨli/
- Rhymes: -ɨli
- Syllabification: czy‧li
Particle
czyli
- clarifying or connective particle; in other words, i.e., or, that is to say
- Synonym: abo
- (archaic) or
- Synonym: abo
Further reading