czyn

Inherited from Proto-Slavic *čȋnъ. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ʃʲʲi(ː)n/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ʃʲʲin/

czyn m inan

1. (attested in Greater Poland) deed, action; work
   • 1930 , “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 16, 7:

     Bila prziszla rzecz bosza... przecyw wszemu zlemu, gesz bil vczinyl przed bogem, abi gy gnyewal swimy czini

   • 1930 , “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 32, 30:

     We wszitkich czinyech swich, czso chcyal, sczøstnye czinyl

   • 1901 , Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 6:

     W czynyech in gestis

   • 1916 , Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎, Greater Poland, pages 13, 2:

     Skazeny są y zadzączy vdzyelany są w czynoch swoych

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 140:

     S takymy czyny nygdy nye przydzyesch kv dobremv konyczv

2. (hapax legomenon) way; manner
   • 1930 , “Jud”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 21, 14:

     A gynich rzeczi nye naleszly, gyszbi tym czinem gym oddaly

3. (attested in Lesser Poland, Greater Poland, Kuyavia) arm; weapon, armor
   • 1939 , Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki ‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego , pages 45, 9:

     Løczyszcze zetrze y zlame czin, a buclerze seszsze ognem

   • 1939 , Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki ‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego , pages 56, 6:

     Sinowe ludzsczi, zøby gich czin a strzali, a yøzik gich mecz ostri

   • 1874-1891 , Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XVI, page 339:

     O crasza czyny o decus armorum!

   • 1874-1891 , Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XXII, page 335:

     Ille sine pastore non valent se defendere et ratio, quod alia animalia habent a natura arma czin, *sbroyo, unde possent se defendere

   • 1874-1891 , Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XXV, page 155:

     W czyn y w sbroya ssa vbral militaribus insigniis armatus

   • 1907 , Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej‎, Żurawica, Świętokrzyskie Voivodeship, Krakow, page 406:

     Czyn id est arma

   • 1916 , Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎, Greater Poland, page 34 arg.:

     Ten psalm powyada, yze Xps duchownymy czyny zaszczycza y brony swoyę czerkew *szwyęto

   • 1916 , Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎, Greater Poland, pages 34, 2:

     Wezmy czyn y szczyt y wstayn na pomocz mnye

   • 1890 , Bolesław Erzepki, editor, Szczątki dawnej polszczyzny‎, Mogilno, page 182:

     Czyn vel zbroyąn arma

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 299:

     Przydzie-li mocniejszy niż on, a przemoże ji, wszytek czyn albo arnasz, w ktoremże on miał nadzieję, pobierze

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 595:

     O miły Jesucriście, widziałeś oczyma twego bóstwa w dworze królewskim władyki ubirając się w czyn, zażegając laterny, gotując broń, aby cie przyszli łapać

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, pages 626-627:

     O, mówi święty *Augustym, bo idźcie przed bog wojska rzycerzow i oprawienie czynów, je­ den głos tłuszczę rzewniwą, czynem straszliwą, przeswey broni zaraził, odpę­dził i porzucił

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 629:

     (Krystus) yednem glossem rzevnyvą tlusczą v okropnym czynye przeze wschey brony pobyl y przemogl

4. (attested in Lesser Poland) vestment, robe, gown
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page gl. 105a:

     Dostognoscz cyne y u odzenu vkasuge sø dignitas sancti Stanislay in eius ornatu apparet

     czynie i w odzieniu ukazuje się dignitas sancti Stanislay in eius ornatu apparet]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page gl. 105a:

     Przes cin byskupy... *nix gynsego ne mamy rosumecz gedno gego velebnoscz

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page gl. 156b:

     Qui in pontificali habitu, czyne, erat, alios nudos et inopes mendaces ostendit

5. (attested in Masovia) timber (roughly processed wood material, suitable for building materials and for processing into tools, carts, etc.)
   • 1950 , Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 228, Warsaw:

     Jako ia ne bral czynu samowtor na vosz

   • 1920 , Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume III, number 1615, Zakroczym:

     O kthori czin Micolai na mya zaloual, thego ia gemv nye pobral samowthor szilan

   • 1950 , Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1224, Warsaw:

     Jako my Maczyey rambil... w pusczy lomyenyskyey drzewa sosnove kv czynovi gwaltem

   • 1950 , Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1654, Warsaw:

     Jako my Stanislaw rambyl drwa sosnove kv czynv na pusczy mey

• Polish: czyn
• Silesian: czyn

• Boryś, Wiesław (2005) “czyn”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “czyn”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “czyn”, in Etymologiczny słownik języka polskiego (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “czyn”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “czyn”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego (in Polish), →ISBN
• K. Nitsch, editor (1955), “czyn”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 413
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “czyn”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “czyn”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish Wikipedia has an article on:

czyn

Wikipedia ^pl

Inherited from Old Polish czyn.

• IPA^(key): /ˈt͡ʂɘn/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɘn
• Syllabification: czyn

czyn m inan

1. (formal) act, deed

   Liczą się czyny, nie słowa. ― Deeds are more important than words.

• czyn in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• czyn in Polish dictionaries at PWN