daleki

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *dalekъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /dalʲɛkiː/
• IPA^(key): (15^th CE) /dalʲɛki/

Adjective

daleki (comparative dalszy, derived adverb daleko)

1. far, distant
   • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎, page 2a:

     A tedy... tho bilo... tako othpouedzano, isczy... mili Xt s dalekichcy stron on prydzecz

     [A tedy... to było... tako otpowiedziano, iżci... Kryst miły, z dalekichci stron on przydzieć]

2. long
   • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎, page gl. 61b:

     Daleka droga hoc spacium

     [Daleka droga hoc spacium]

3. (in the comparative, of time) further, longer
   • 1930 [Fifteenth century], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 6, 5:

     Gdysz zabrzni zwyøk trøbny dalszy (cumque insonuerit vox tubae longior), ...wzvola wszistek lvd

     [Gdyż zabrzni źwięk trąbny dalszy (cumque insonuerit vox tubae longior), ...wzwoła wszystek lud]

4. later
   • 1897 [1418], Teki Adolfa Pawińskiego, volume VII, number 400:

     Jakom tim kmeczom, za gesch pan Moscicz ranczil, ne dawal dalschego roku nisz ten, na ktori mi pan Mosticz ranczil

     [Jakom tym kmieciom, za jeż pan Mościc ręczył, nie dawał dalszego roku niż ten, na ktory mi pan Mościc ręczył]

5. (of relatives) distant
   • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 18:

     Sząly od szebye rodnye dalyeczi (si autem sunt distantes), nye gynszą, iano trzech lyath dawnosczy bandze mocz odbicz obwynyoni

     [Sąli od siebie ro[z]dnie dalecy (si autem sunt distantes), nie jinszą jano trzech lat dawności[ą] będzie moc odbyć obwiniony]

Derived terms

Related terms

Descendants

• Masurian: daléki
• Polish: daleki
• Silesian: daleki

References

• Boryś, Wiesław (2005) “daleki”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “daleki”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Bańkowski, Andrzej (2000) “daleki”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “daleki”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish daleki.

Pronunciation

• IPA^(key): /daˈlɛ.ki/
• (Middle Polish) IPA^(key): /daˈlɛ.ki/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɛki
• Syllabification: da‧le‧ki

Adjective

daleki (comparative dalszy, superlative najdalszy, Middle Polish superlative nadalszy, derived adverb daleko)

1. far, distant (not physically close)

   Synonyms: odległy, oddalony

   Antonyms: bliski, niedaleki

2. far (coming from a long distance)
3. far (coming from distant places)
4. far (being very different from a particular thing)

   Antonyms: bliski, niedaleki

   daleki od doskonałości ― far from perfect

5. distant (having little or no relation with something)

   Synonym: niepodobny

   Antonyms: bliski, ścisły

6. distant (of something with which someone or something has little contact)

   Antonym: bliski

7. (of relatives) distant

   Antonym: bliski

8. (of events) distant (having happened a long time ago or in a long time)

   Synonyms: (of past events) dawny, (of future events) odległy

9. long-lasting
10. long-distance
11. uninteresting
12. distant (not equal to something, incompatible with something)
13. (Middle Polish) substantial, large, significant
14. (Middle Polish) indirect; incomplete
15. (Middle Polish) remote; Further details are uncertain.
    • 1532, Bartłomiej z Bydgoszczy, Słownik łacińsko-polski‎, page 2b:

      Abditus, dalyeky.

    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎, page 98c:

      E longinquo, Z dáleká

    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎, page 501c:

      Ulterior, Dálſzy.

    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎, page 201b:

      Citerior ‒ Dalſzy, oddąlony.

Declension

Derived terms

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), daleki is one of the most used words in Polish, appearing 53 times in scientific texts, 79 times in news, 99 times in essays, 43 times in fiction, and 11 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 285 times, making it the 177th most common word in a corpus of 500,000 words.

References

Further reading

• daleki in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• daleki in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “daleki”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “DALEKI”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 22.06.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “daleki”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “daleki”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “daleki”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 1, Warsaw, page 423

Serbo-Croatian

Adjective

daleki

1. inflection of dàlek:
   1. masculine nominative/vocative plural
   2. definite masculine nominative/vocative singular
   3. definite inanimate masculine accusative singular

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish daleki.

Pronunciation

• IPA^(key): /daˈlɛki/
• Rhymes: -ɛki
• Syllabification: da‧le‧ki

Adjective

daleki (comparative dalszy, superlative nojdalszy, derived adverb daleko)

1. far, distant

Declension

Further reading

• daleki in dykcjonorz.eu
• daleki in silling.org