niedziela
Hello, you have come here looking for the meaning of the word niedziela. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word niedziela, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say niedziela in singular and plural. Everything you need to know about the word niedziela you have here. The definition of the word niedziela will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofniedziela, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *nedě̀ľa. First attested in 1390.
Pronunciation
Noun
niedziela f (related adjective niedzielny)
- Sunday
- Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie, page 2a:
- Oua f pirue nedzele tego tho aduentu poszødali szø verny xpiani priscza gego (sc. Krysta)
- [Owa w pirwe niedzieli tego to adwentu pożądali są wierni krześcijani przyścia jego (sc. Krysta)]
- 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 91v:
- Dominica vlg. nyedzela
- [Dominica vlg. niedziela]
- [End of the 15th century], rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rkpsie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 381, z r. 1457, page 72rb:
- [D]ominica vlg. nyedzela
- [[D]ominica vlg. niedziela]
- Low Sunday
- 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 94:
- Czestnyczi i slyachta... na roczech velikych... w nyedzyeląn, w ktorąn w kosczyele bozem spyewayąn Misericordia etc., taka vstawyenya vstawyli
- [Czestnicy i ślachta... na rocech wielikich... w niedzielę, w ktorą w kościele bożem śpiewają Misericordia etc., taka ustawienia ustawili]
- Wednesday Lent
- 1959 [1419], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1045:
- Ysze pan starosta w tem posnanskem powacze nye bil ot swantego Thomi asz do nedzele Letare
- [Iże pan starosta w tem poznańskiem powiacie nie był ot świętego Tomy aż do niedziele Letare]
- week (period of seven days)
- 1959 [1390], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 82:
- Jaco Potrek ne obszaloual Sandziuoya przet szeczø nedzel
- [Jako Piotrek nie obżałował Sędziwoja przed szecią niedziel]
Derived terms
nouns
Descendants
References
- Boryś, Wiesław (2005) “niedziela”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “niedziela”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “niedziela”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “niedziela”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “niedziela”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish niedziela.
Pronunciation
- IPA(key): /ɲɛˈd͡ʑɛ.la/
- (Middle Polish) IPA(key): /ɲɛˈd͡ʑɛ.la/
Audio 1 (file) Audio 2 (file) - Rhymes: -ɛla
- Syllabification: nie‧dzie‧la
- Homophone: Niedziela
Noun
niedziela f (related adjective niedzielny)
Declension
Declension of niedziela
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | niedziela | niedziele |
| genitive | niedzieli | niedzieli/niedziel |
| dative | niedzieli | niedzielom |
| accusative | niedzielę | niedziele |
| instrumental | niedzielą | niedzielami |
| locative | niedzieli | niedzielach |
| vocative | niedzielo | niedziele |
Derived terms
adjectives
nouns
proverbs
See also
(days of the week) dni tygodnia; poniedziałek, wtorek, środa, czwartek, piątek, sobota, niedziela (Category: pl:Days of the week)
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), niedziela is one of the most used words in Polish, appearing 0 times in scientific texts, 74 times in news, 0 times in essays, 8 times in fiction, and 9 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 91 times, making it the 702nd most common word in a corpus of 500,000 words.
References
Further reading
- niedziela in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- niedziela in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “niedziela”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Magdalena Majdak (20.04.2023) “NIEDZIELA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “niedziela”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “niedziela”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “niedziela”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 3, Warsaw, page 280
- niedziela in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego