prosty

English

Alternative forms

• prostie

Etymology

Shortened from prostitute.

Pronunciation

• Audio (AU)

  (file)

• Rhymes: -ɒsti

Noun

prosty (plural prosties)

1. (US, slang) A prostitute.

Synonyms

• prossy (UK)
• tart (UK)
• whore

Anagrams

• sporty

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *prȍstъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /prɔstɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /prɔstɨ/

Adjective

prosty (derived adverb prosto or proście)

1. straight (not curved or bent)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 21:

     Ząby myala svyatle, proste (recti)..., zawzdy rowne, gladke

     [Zęby miała światłe, proste (recti)..., zawżdy […] , rowne, gładkie]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 90r:

     Dirrectus vlg. prosti

     [Dirrectus vlg. prosty]

2. simple (plain, ordinary, unsophisticated)
   • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎, page 5b:

     Fftorecz on gest v odzenu *vbodzy byl (sc. Kryst), a pres tocz gest on prostim szuknem obynon byl

     [Wtoreć on jest w odzieniu ubogi był (sc. Kryst), a przeztoć jest on prostym suknem obinion był]

   • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIII, page 307:

     Prosti chleb purum panem (panem verum, gl. purum panem, verbo carnem efficit)

     [Prosty chleb purum panem (panem verum, gl. purum panem, verbo carnem efficit)]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 43:

     Tegodla bralem rozmaythych xyąg czvda, spysalem yakole prostem pysanyem v yedny xyągy (stilo rudissimo redegi)

     [Tegodla brałem [z] rozmaitych ksiąg cuda a spisałem jakole prostem pisaniem w jedny księgi (stilo rudissimo redegi)]

3. simple (humble or non-distinct)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 742:

     Kyedy smartvychvstaną, vzrycze tego, ktoregosz vy mnymaczye prostego czlovyeka, szyedzącz na pravyczy... moczy bozey (Luc 22, 69)

     [Kiedy smartwychwstanę, uźrycie tego, ktoregoż wy mnimacie prostego człowieka, siedząc na prawicy... mocy bożej (Luc 22, 69)]

   • 1874-1891 [1447], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 55:

     Panna prosztha

     [Panna prosta]

   • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 21:

     Wstawyami, aby ryczerz kazdi alybo prosty panooszaa (quilibet miles aut simplex) pod pewną podnyeszoną chorangwyą na gey stanye staal

     [Ustawiamy, aby rycerz każdy alibo prosty panosza (quilibet miles aut simplex) pod pewną podniesioną chorągwią na jej stanie stał]

4. simple (not complicated)
   • Beginning of the 15th century, Kazania gnieźnieńskie‎, page 176b:

     Tocz gesth skonane podluk prostego pyszma te tho... svøthe ewangelie

     [Toć jest skonanie podług prostego pisma te to... święte ewanjelije]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 78r:

     Collumbinus vlg. [s] proszti

     [Collumbinus vlg. [z] prosty]

5. righteous, just, noble; right, proper
   • 1853 [End of the 15th century], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, page 148:

     Thy slova swyathy Grzegorz vyklada... rzekacz: Laszka... czirplyva yest, bo zadan[y]e slosczy rowną, prosta, dobra dusza noszy

     [Ty słowa święty Grzegorz wykłada... rzekąc: Łaska... cirpliwa jest, bo zadan[y]e złości rowną, prostą, dobrą duszą nosi]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter]‎, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 118, 137:

     Prawy gest, gospodne, y prosty sød (rectum iudicium) twoy

     [Prawy jeś[t], Gospodnie, i prosty sąd (rectum iudicium) twoj]

6. direct (honest, open, non-evasive)
   • 1885 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎, volume I, page 476:

     Prosta, pokorna spowyedz ma bycz, czysta y wyerna

     [Prosta, pokorna spowiedź ma być, czysta i wierna]

   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 10:

     Impermixta consvetudine, prostą czyrzpietlyvosczy[ą], moderetur

     [Impermixta consvetudine, prostą cirzpietliwości[ą], moderetur]

7. simple (comprised of a single element)
   • 1880 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności, volume V, page 277:

     Beata virgo... plena fuit omni virtute et... de eius superexcellenti gloria super omnes puras, proste, creaturas

     [Beata virgo... plena fuit omni virtute et... de eius superexcellenti gloria super omnes puras, proste, creaturas]

8. (law, in set phrases) simple (not important or meaning little)
   • 1868 [1446], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎, volume XIII, page 206:

     Item si non solveret pecuniam mutuatam..., tunc... est obligatus solvere mille marcas ad simplicem *loquelem al. na prosztha pomowa

     [Item si non solveret pecuniam mutuatam..., tunc... est obligatus solvere mille marcas ad simplicem *loquelem al. na prostą pomową]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 52, 3:

     Woyth moze na kasdy dzen szandzycz o pyenadze albo o gynne proste rzeczy (pro... aliis causis simplicibus) przesz przyszasznykow

     [Wojt może na każdy dzień sędzić o pieniądze albo o jinne proste rzeczy (pro... aliis causis simplicibus) przez przysiężnikow]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 52, 3:

     Czso woyth ma albo moze a kako szandzycz o pyenadze albo o gyne proste rzeczy przesz przyszasznykow, w prosthey zalobye?

     [Cso wojt ma albo może a kako sędzić o pieniądze albo o jine proste rzeczy przez przysiężnikow, w prostej żałobie?]

   • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 73:

     Vstawyamy, aby pirwy rok przes prosthą nyemocz (per simplicem infirmitatem), ale wthory przes prawą nyemocz... byli othkladany

     [Ustawiamy, aby pirwy rok przez prostą niemoc (per simplicem infirmitatem), ale wtory przez prawą niemoc... były otkładany]

   • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 41:

     Vstawyamy..., abi... za prostą reną (pro simplici vulnere) pyecznaczcze grziwyen zaplaczicz powynyen byl

     [Ustawiamy..., aby... za prostą renę (pro simplici vulnere) pięćnaćcie grzywien zapłacić powinien był]

   • 1868 [1452], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎, volume XI, page 382:

     Nobilis Iohannes... ex parte Elizabeth postposuit prosty rok ad duas septimanas

     [Nobilis Iohannes... ex parte Elizabeth postposuit prosty rok ad duas septimanas]

Noun

prosty m ?

1. ignoble person, common person (person not belonging to the noble class)
   • 1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 22:

     Vstawyami, abi, kedi kthori sąndzaa... alybo gyni kthorikolye za wyni sandowe... naszego zemyanyna bogathego alybo vbogego, slyachczycza alybo prostego (nobilem vel simplicem) począdza

     [Ustawiamy, aby kiedy ktory sędzia... alibo jiny ktorykole, za winy sądowe... naszego ziemianina, bogatego alibo ubogiego, ślachcica alibo prostego (nobilem vel simplicem), pociądza]

Derived terms

Related terms

Descendants

• Masurian: prosti
• Polish: prosty
• Silesian: prosty

References

• Boryś, Wiesław (2005) “prosty”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “prosty”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “prosty”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “prosty”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “prosty”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish prosty.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈprɔs.tɨ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈprɔs.tɨ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɔstɨ
• Syllabification: pros‧ty

Adjective

prosty (comparative prostszy, superlative najprostszy, derived adverb prosto)

1. straight (not curved or bent)

   Synonym: równy

   Antonym: krzywy, nierówny

2. simple (uneducated and uncultured)
3. simple (non-distinct)

   Synonym: zwyczajny

4. simple (without decorations, etc.)

   Synonyms: niebogaty, nieokazały, niewymyślny, niewyszukany, oszczędny, skromny

5. simple (easy to do or understand)

   Synonym: nieskomplikowany

6. simple (natural and obvious)
7. simple (composed of a single element)

   Synonyms: prymitywny, niezłożony

   Antonym: złożony

8. (geometry) right (90°)
9. (of one's speech) straight, direct

   Synonyms: bezpośredni, naturalny, otwarty, szczery

Declension

Derived terms

Derived terms

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), prosty is one of the most used words in Polish, appearing 41 times in scientific texts, 8 times in news, 24 times in essays, 10 times in fiction, and 20 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 103 times, making it the 608th most common word in a corpus of 500,000 words.

Noun

prosty m inan

1. (boxing) Ellipsis of cios prosty.

Declension

References

Further reading

• prosty in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• prosty in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “prosty”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Włodzimierz Gruszczyński (28.11.2010) “PROSTY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “prosty”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “prosty”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “prosty”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 4, Warsaw, page 1026

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish prosty.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈprɔstɨ/
• Rhymes: -ɔstɨ
• Syllabification: pros‧ty

Adjective

prosty (comparative prościejszy, superlative nojprościejszy, derived adverb prosto)

1. straight
2. simple, easy

Declension

Derived terms

Related terms

Further reading

• prosty in dykcjonorz.eu
• prosty in silling.org