przebyć

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *perbýti. By surface analysis, prze- +‎ być. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝ɛbɨt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝ɛbɨt͡ɕ/

Verb

przebyć pf (imperfective przebywać or przebywawać)

1. to cross water
   • 1876 [1412], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎, volume VI, page 215:

     Jako ne mogl Jaschek przebicz w thu dw nedzelu, kedi mal listh dacz, przessz rzekø

     [Jako nie mogł Jaszek przebyć w tu dwu niedzielu, kiedy miał list dać, przez rzekę]

   • 1912 [1428], Monumenta Iuris cura praepositorum Chartophylacio Maximo Varsoviensi, volume V, page 136:

     Propter debilem glaciem nullatenus per Vislam pertransire vlg. przebicz potuit

     [Propter debilem glaciem nullatenus per Vislam pertransire vlg. przebyć potuit]

2. to spend some time somewhere, to stay somewhere for a while
   • 1930 [c. 1455], “Tob”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 8, 23:

     Zaprzisyøgl Raguel Tobyasza, abi za dwye nyedzely v nyego przebil (ut duas hebdomadas moraretur apud se)

     [Zaprzysiągł Raguel Tobijasza, aby za dwie niedzieli u niego przebył (ut duas hebdomadas moraretur apud se)]

3. to last; to survive
   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎, pages 101, 27:

     Ony zgynø, ale ty przebędzesz (permanes)

     [Ony zginą, ale ty przebędziesz (permanes)]

Derived terms

Related terms

Descendants

• Masurian: prżebicz
• Polish: przebyć
• Silesian: przebyć

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “przebyć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “przebyć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish przebyć. By surface analysis, prze- +‎ być.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpʂɛ.bɨt͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈpʂɛ.bɨt͡ɕ/, /ˈpr̝ɛ.bɨt͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɛbɨt͡ɕ
• Syllabification: prze‧być

Verb

przebyć pf (imperfective przebywać)

1. (transitive) to travel, to traverse (to move through a given distance or space)

   Near-synonyms: pokonać, zrobić

2. (transitive) to undergo, to experience (to undergo gradual changes)

   Synonym: przeżyć

3. (intransitive) to stay, to reside, to sojourn (to be in a particular place or situation)
4. (intransitive) to stay, to hang out (to spend some time somewhere or with someone)
5. (intransitive, obsolete) to make do with, to settle, to be content with

   Synonyms: poprzestać, ukontentować się

6. (intransitive, obsolete) to pass, to elapse, to go by

   Synonyms: minąć, przeminąć, ubiec, upłynąć

7. (transitive, obsolete) to surpass, to exceed (to have a higher value than)
8. (transitive, Middle Polish) to cross (to get to the other side of, especially water)
9. (transitive, Middle Polish) to settle, to satisfy
10. (transitive, Middle Polish) to lose, to be deprived of

    Synonyms: stracić, utracić

Conjugation

Further reading

• przebyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przebyć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przebyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRZEBYĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 19.09.2018
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przebyć”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przebyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przebyć”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 5, Warsaw, page 28
• przebyć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish przebyć. By surface analysis, prze- +‎ być.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpʂɛbɨt͡ɕ/
• Rhymes: -ɛbɨt͡ɕ
• Syllabification: prze‧być

Verb

przebyć pf (imperfective przebywać)

1. (transitive) to travel, to traverse (to move through a given distance or space)
2. (transitive) to undergo, to experience (to undergo gradual changes)
3. (intransitive) to stay, to reside, to sojourn (to be in a particular place or situation)
4. (intransitive) to stay, to hang out (to spend some time somewhere or with someone)

Conjugation

This verb needs an inflection-table template.

Further reading

• przebyć in silling.org