przecierać

From przetrzeć +‎ -ać. First attested in 1558.^[1][2] Compare Czech přetírat, Kashubian przecerac, Silesian przeciyrać, and Russian перетира́ть (peretirátʹ).

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛrat͡ɕ
• Syllabification: prze‧cie‧rać

przecierać impf (perfective przetrzeć)

1. (transitive) to wipe (to remove dirt or moisture from the surface by gently running something over it)

   Synonyms: obetrzeć, otrzeć, przeczyścić, wytrzeć, zetrzeć

2. (transitive) to fray (to cause deterioration on the surface due to frequent use)

   Synonym: wytrzeć

3. (transitive) to purée (to transform into a uniform mass by pressing through the holes of a sieve)
4. (transitive) to rub (to press against something, i.e. one's eyes)

   Synonym: potrzeć

5. (transitive) to cut through (to overcome the difficulties of the terrain, making it easier for others to navigate it)

   Synonym: utorować

6. (transitive) to cut through, to blaze (to make easier for others by doing something furst) or
7. (transitive) to saw through
8. (transitive, obsolete) to enculture (to give refinement or polish)
9. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
   • 1599, J. Wujek, Biblia, page Iob 19/2:

     Dokądże trapićie duſzę moię/ yprzećiéraćie mię mowámi

     [Dokądże trapicie duszę moję/ i przecieracie mię mowami]

10. (reflexive with się) to fray (to undergo deterioration on the surface due to frequent use)

    Synonym: wytrzeć się

11. (reflexive with się, of the sky) to clear up (to become transparent)

    Synonyms: oczyścić się, wyczyścić się

12. (reflexive with się) to learn from doing (to gain experience in action)

• przecierać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przecierać in Polish dictionaries at PWN
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przecierać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przecierać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przecierać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 37
• przecierać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego