Hello, you have come here looking for the meaning of the word przez. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word przez, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say przez in singular and plural. Everything you need to know about the word przez you have here. The definition of the word przez will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofprzez, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
denotes movement from one side to the other, either on the surface or through the middle; physically or metaphoricallyacross, through; along
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 135, 16:
1413–1414, Kanon mszy św., Canon missae., volume I, page 263:
Kthory s tobą zywye y kroluye... bog przesz wszythky wyeczne wyeky (per omnia saecula saeculorum)
[Ktory z tobą żywie i kroluje... Bog przez wszytki wieczne wieki (per omnia saecula saeculorum)]
denotes a period occurring after something elseafter
1858 [c.1408], “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, pages 126-127:
Navczczye nasz, gestly then powod doszycz vkazal... takym *thysz tramow y szkleppem (leg. z sklepem) gego w mvrze [j] oszyądzenym (leg. osadzenim) daleko przesz rok y dzyen (die et anno et multo diutius) przesze wszey odmowy
[Nauczcie nas, jestli ten powod dosyć ukazał... takim tych tramow i z sklepem jego w murze [i] osiędzenim daleko przez rok i dzień (die et anno et multo diutius) przeze wszej odmowy]
Svyathy Ieronym nalasl v zydovskych kxyągach pyecznasczye znamyon pyeczynasczye dnyow przed sadnym dnyem, alye yedenly po drugym ma przydz, czyly przestąpvyącz czasch albo przeze dny, albo dalyey (sed utrum continui futuri sint dies illi, an interpolatim), tego nye vymynyl
[Święty Jeronim nalazł w żydowskich księgach pięćnaście znamion piącinaście dniow przed sądnym dniem, ale jedenli po drugim ma przyć czyli przestępując czas albo przeze dni, albo dalej (sed utrum continui futuri sint dies illi, an interpolatim), tego nie wyminił]
1882 [Post fifteenth century], Emil Kałużniacki, editor, Kleinere altpolnische Texte aus Handschriften des XV. und des Anfangs des XVI. Jahrhunderts, page 273:
Gdy szyą od zbythkow czyelesthnych przesz czysthotą, per continenciam, powczyągamy
[Gdy się od zbytkow cielestnych przez czystotę, per continenciam, powciągamy]
1888 [1400], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV, page 99:
From przez, due to confusion with the rhyming preposition bez. The two words were and are used interchangeably in various dialects, and in Old Polishprzez nearly replaced bez around the 14th-15th century. However, in the written language the earlier distinction ultimately prevailed. First attested in 1388.
1875 [Fifteenth century], Zygmunt Celichowski, editor, Słowniczek łacińsko- polski wyrazów prawa magdeburskiego z wieku XV. Przedruk homograficzny z kodeksu kórnickiego, page 5:
1958 [1395], “Nieznane czternastowieczne roty polskie z ksiąg sądowych ziemskich krakowskich [Unknown fourteenth-century Polish oaths from court records of Krakow landowners]”, in Zbigniew Perzanowski, Mieczysław Karaś, editors, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego [Scientific Journals of the Jagiellonian University], volume I, page 242:
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Latin-Polish-German Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 93, 17:
By bog ne podpomogl me, przes mala (paulo minus) przebiwalabi bila w pekle dusza moia
[Bo by Bog nie podpomogł mie, przez mała (paulo minus) przebywałaby była w piekle dusza moja]
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), przez is one of the most used words in Polish, appearing 424 times in scientific texts, 291 times in news, 333 times in essays, 263 times in fiction, and 153 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 1464 times, making it the 26th most common word in a corpus of 500,000 words.
References
^ Ida Kurcz (1990) “przez”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 462
Further reading
przez in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przez”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
“PRZEZ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2023 February 27