przymówić

From przy- +‎ mówić. First attested in 1484.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝imɔːvit͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝imovit͡ɕ/

przymówić pf

1. (sometimes reflexive with się) to speak up, to begin speaking
   • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎, Modlitewnik Nawojki, page 52:

     Kyedy k thobye schedl (sc. poseł), przymowyl szye k thobye takym przymowyenym

     [Kiedy k tobie szedł (sc. poseł), przymowił sie k tobie takim przymowienim]

2. (attested in Masovia) to disparage
   • 1962 [1500], Adam Wolff, editor, Studia nad urzędnikami mazowieckimi 1370-1526‎, Masovia, page 107:

     Quod ipse michi infamavit et diffamavit al. przimowyl mi y szromoczyl mya, coram vobis

     [Quod ipse michi infamavit et diffamavit al. przymowił mi i sromocił mię, coram vobis]

3. to admonish
   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 56, 3:

     A gdy then goscz chczyal zasszyą thy peynadze y dowyedzal szye, ysz szgynaly, tedy przymowyl they panyey thako (pro chętko?) y przykro (admonuit dominam dure et seriose)

     [A gdy ten gość chciał zasię ty pieniądze i dowiedział sie, iż zginęły, tedy przymowił tej paniej chę[t]ko i przykro (admonuit dominam dure et seriose)]

• Polish: przymówić

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przymówić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish przymówić. By surface analysis, przy- +‎ mówić.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uvit͡ɕ
• Syllabification: przy‧mó‧wić

przymówić pf (imperfective przymawiać)

1. (transitive) to rib, to deride, to jeer, to jibe
2. (reflexive with się) to dun (remind someone for something)
3. (transitive, Middle Polsih) to say, to tell

   Synonym: powiedzieć

4. (transitive or reflexive with się, Middle Polsih) to add by saying
5. (reflexive with się, Middle Polish) to request

• przymówić in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przymowić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przymowić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “PRZYMÓWIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 09.03.2009
• Paweł Kupiszewski (26.11.2020) “PRZYMÓWIĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przymówić”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przymówić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przymówić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 326