rast m (plural raste, definite rasti, definite plural rastet)
rast
rast
This word is the reflex of two different Proto-Indo-European forms: *wer-d-, *wr-ed- (“to bend, to sway”) and *werdʰ-, *wr-edʰ-, *h₃erdʰ- (“to grow; high”), both from the stem *wer- (“to bend, to turn”).[1] Both forms yielded Proto-Baltic *red-, *rad-, from which *rad-ti > *rasti > rast.
The present tense form was derived with an extra n: *randuo > *ruodu > rodu; cf. dialectal variants ronu, romu. From the meaning “to bend, to sway” came “to raise, to obtain (by bending down to get it)” > “to obtain, to get, to find.” From the meaning “to grow” came not only the meanings of the Lithuanian reflexive form, but also those of Latvian related forms like raža (“harvest”), rasma (“fecundity”), radīt (“to create”), radi (“relatives”) and the 18th-century adjective rastīgs (“fertile, successful”). This semantic diversity also explains the divergent meanings of the derived prefixed verbs (atrast (“to find; to lose a habit, a skill”), ierast parast, pierast (“to get used to”), etc.).
Cognates include Lithuanian ràsti (“to find, to obain by searching; to notice; to determine, to establish; to happen, to be”), reflexive ràstis (“to grow quickly, strongly; to give birth; to rise, to get up; to become; to happen; to come, to arrive; to get somewhere”); from *werd- (“to bend, to sway”), also Gothic 𐍅𐍂𐌰𐍄𐍉 (wratō, “to go, to travel”), Icelandic rata (“to travel, to find one's way”), Middle High German razzeln (“to turn”); from *werdʰ (“to grow”), Old Church Slavonic расти (rasti, “to grow”), Russian расти́ (rastí), Polish róść, Sanskrit वर्धति (várdhati), वृधति (vr̥dháti, “to grow, to increase”), Ancient Greek ὀρθός (orthós, “straight, upright”) (and perhaps also, from a possible variant form *Herdʰ, *Hredʰ-, Latin arduus (“lofty, high”), arbor (“tree”)).[2]
rast (transitive, 1st conjugation, present rodu, rodi, rod, past radu)
INDICATIVE (īstenības izteiksme) | IMPERATIVE (pavēles izteiksme) | ||||
---|---|---|---|---|---|
Present (tagadne) |
Past (pagātne) |
Future (nākotne) | |||
1st pers. sg. | es | rodu | radu | radīšu | — |
2nd pers. sg. | tu | rodi | radi | radīsi | rodi |
3rd pers. sg. | viņš, viņa | rod | rada | radīs | lai rod |
1st pers. pl. | mēs | rodam | radām | radīsim | radīsim |
2nd pers. pl. | jūs | rodat | radāt | radīsiet, radīsit |
rodiet |
3rd pers. pl. | viņi, viņas | rod | rada | radīs | lai rod |
RENARRATIVE (atstāstījuma izteiksme) | PARTICIPLES (divdabji) | ||||
Present | rodot | Present Active 1 (Adj.) | rodošs | ||
Past | esot radis | Present Active 2 (Adv.) | razdams | ||
Future | radīšot | Present Active 3 (Adv.) | rodot | ||
Imperative | lai rodot | Present Active 4 (Obj.) | rodam | ||
CONDITIONAL (vēlējuma izteiksme) | Past Active | radis | |||
Present | rastu | Present Passive | rodams | ||
Past | būtu radis | Past Passive | rasts | ||
DEBITIVE (vajadzības izteiksme) | NOMINAL FORMS | ||||
Indicative | (būt) jārod | Infinitive (nenoteiksme) | rast | ||
Conjunctive 1 | esot jārod | Negative Infinitive | nerast | ||
Conjunctive 2 | jārodot | Verbal noun | rašana |
From Proto-Iranian *Hraštáh, from Proto-Indo-Iranian *Hraštás, from Proto-Indo-European *h₃reǵtós (“having moved in a straight line”), from *h₃reǵ- (“to straighten, direct”). Cognate with English right.
rast
rast
Borrowed from Old Church Slavonic растъ (rastŭ).
rast n (uncountable)
singular only | indefinite | definite |
---|---|---|
nominative-accusative | rast | rastul |
genitive-dative | rast | rastului |
vocative | rastule |
Inherited from Proto-Slavic *orstъ.
rȃst m (Cyrillic spelling ра̑ст)
Inherited from Proto-Slavic *orstъ.
rȃst f
Feminine, i-stem, long mixed accent | ||
---|---|---|
nominative | rást | |
genitive | rastí | |
singular | ||
nominative (imenovȃlnik) |
rást | |
genitive (rodȋlnik) |
rastí | |
dative (dajȃlnik) |
rásti | |
accusative (tožȋlnik) |
rást | |
locative (mẹ̑stnik) |
rásti | |
instrumental (orọ̑dnik) |
rastjó |
From Old Norse rǫst, from Proto-Germanic *rastō, *rastijō (“rest”), from Proto-Indo-European *ros-, *res-, *erH- (“rest”).
rast c
Cognate with Persian راست (rāst).
rast
Inherited from Ottoman Turkish راست (rast), from Classical Persian راست (rāst).
rast (dated)
present tense | ||||
---|---|---|---|---|
positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
ben (I am) | rastım | rast mıyım? | rast değilim | rast değil miyim? |
sen (you are) | rastsın | rast mısın? | rast değilsin | rast değil misin? |
o (he/she/it is) | rast / rasttır | rast mı? | rast değil | rast değil mi? |
biz (we are) | rastız | rast mıyız? | rast değiliz | rast değil miyiz? |
siz (you are) | rastsınız | rast mısınız? | rast değilsiniz | rast değil misiniz? |
onlar (they are) | rast(lar) | rast(lar) mı? | rast değil(ler) | rast değiller mi? |
past tense | ||||
positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
ben (I was) | rasttım | rast mıydım? | rast değildim | rast değil miydim? |
sen (you were) | rasttın | rast mıydın? | rast değildin | rast değil miydin? |
o (he/she/it was) | rasttı | rast mıydı? | rast değildi | rast değil miydi? |
biz (we were) | rasttık | rast mıydık? | rast değildik | rast değil miydik? |
siz (you were) | rasttınız | rast mıydınız? | rast değildiniz | rast değil miydiniz? |
onlar (they were) | rasttılar | rast mıydılar? | rast değildi(ler) / değillerdi | rast değil miydiler? |
indirect past | ||||
positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
ben (I was) | rastmışım | rast mıymışım? | rast değilmişim | rast değil miymişim? |
sen (you were) | rastmışsın | rast mıymışsın? | rast değilmişsin | rast değil miymişsin? |
o (he/she/it was) | rastmış | rast mıymış? | rast değilmiş | rast değil miymiş? |
biz (we were) | rastmışız | rast mıymışız? | rast değilmişiz | rast değil miymişiz? |
siz (you were) | rastmışsınız | rast mıymışsınız? | rast değilmişsiniz | rast değil miymişsiniz? |
onlar (they were) | rastmışlar | rast mıymışlar? | rast değilmiş(ler) / değillermiş | rast değil miymişler? |
conditional | ||||
positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
ben (if I) | rastsam | rast mıysam? | rast değilsem | rast değil miysem? |
sen (if you) | rastsan | rast mıysan? | rast değilsen | rast değil miysen? |
o (if he/she/it) | rastsa | rast mıysa? | rast değilse | rast değil miyse? |
biz (if we) | rastsak | rast mıysak? | rast değilsek | rast değil miysek? |
siz (if you) | rastsanız | rast mıysanız? | rast değilseniz | rast değil miyseniz? |
onlar (if they) | rastsalar | rast mıysalar? | rast değilseler / değillerse | rast değil miyseler? |
rast (definite accusative rastı, plural rastlar)
Inflection | ||
---|---|---|
Nominative | rast | |
Definite accusative | rastı | |
Singular | Plural | |
Nominative | rast | rastlar |
Definite accusative | rastı | rastları |
Dative | rasta | rastlara |
Locative | rastta | rastlarda |
Ablative | rasttan | rastlardan |
Genitive | rastın | rastların |