spać

Inherited from Proto-Slavic *sъpati. First attested in the 13th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /spat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /spat͡ɕ/

spać impf

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) to sleep (to rest in a state of reduced consciousness)
   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎, Miechów, page 11:

     Moui to slou[o] albo sedøcim albo spøcim

     [Mowi to słowo albo siedzącym albo śpiącym]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 75, 5:

     Spali sø sen swoy (dormierunt somnum suum)

     [Spali są sen swoj (dormierunt somnum suum)]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 113v:

     Recumbere id est iacere vel dormire ligen lezecz vel spącz

     [Recumbere id est iacere vel dormire ligen leżeć vel spąć]

2. (figuratively, attested in Lesser Poland) to sleep (to be dead)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 87, 5:

     Vczinil iesm se iaco czlowek przez pomoczi medzi martwimi wolen, iaco raneni spøcz (dormientes) w grobech, gichsze ne iest pamøczen wøczey

     [Uczynił jeśm sie jako człowiek przez pomocy miedzy martwymi wolen, jako ranieni spiąc (dormientes) w grobiech, jichże nie jest pamięcien więcej]

3. to sleep (to have sexual intercourse with)
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 19, 33:

     *Wstopywszy starsza ku oczczu y spala gest s nym (dormivitque cum patre)

     [Wstąpiwszy starsza ku oćcu i spała jest s nim (dormivitque cum patre)]

• Polish: spać
• Silesian: spać

• Boryś, Wiesław (2005) “spać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “spać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “spać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “spać”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish spać.

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -at͡ɕ
• Syllabification: spać
• Homophone: spadź

spać impf

1. (intransitive) to sleep (to rest in state of reduced consciousness)

   Nie śpij, tylko się ucz! ― Don't sleep, study!

2. (intransitive, euphemistic) to sleep (to have sexual intercourse)

   Synonyms: see Thesaurus:uprawiać seks

   Spałeś z nim? ― Did you sleep with him?

3. (intransitive, colloquial, derogatory) to sleep (to be careless, inattentive, or unconcerned; not to be vigilant)
4. (intransitive) to sleep (to lie dormant; to potentially exist in someone)
5. (intransitive, chiefly in set phrases, figurative) to sleep (to be dead)

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), spać is one of the most used words in Polish, appearing 0 times in scientific texts, 0 times in news, 0 times in essays, 36 times in fiction, and 36 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 72 times, making it the 899th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• spać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• spać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “spać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “spać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “SPAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 31.08.2016
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “spać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “spać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “spać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 274
• spać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Inherited from Old Polish spać.

• IPA^(key): /ˈspat͡ɕ/
• Rhymes: -at͡ɕ
• Syllabification: spać

spać impf

1. (intransitive) to sleep (to rest in state of reduced consciousness)

   Synonyms: nynać, lulać

This verb needs an inflection-table template.

• spac in dykcjonorz.eu
• spać in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “spać”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKRBL, page 134