stawać

Inherited from Proto-Slavic *stavati. By surface analysis, stać +‎ -wać. First attested in c. 1408.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /staːvat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /stɒvat͡ɕ/

stawać impf

1. to be (to be located somewhere)
   • 1930 [c. 1455], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 16, 22:

     Nyechay Dauid stawa przede mnø (stet David in conspectu meo), bo nalyazl myloscz przed mima oczima

     [Niechaj Dawid stawa przede mną (stet David in conspectu meo), bo nalazł miłość przed myma oczyma]

2. (attested in Masovia) to be present at the appointed date and place to participate in a court hearing as a party
   • 1920 [1411], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 1596, Płońsk:

     Yaco tego wolu Barthlomey sø yøl, thso my w sødze stawal nan

     [Jako tego wołu Bartłomiej się jął, cso mi w sądzie stawał nań]

   • 1950 [1494], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1767a, Warsaw:

     Jako my tho vgyednaly Jacvba... o poswy, kthoremys go byla poswala... y na nyesz rok stala a nye myalasz sthavacz

     [Jako my to ujednali Jakuba... o pozwy, ktoremiś go była pozwała... i na nieś rok stała, a nie miałaś stawać]

3. (attested in Sieradz-Łęczyca) to weaken (to lose strength, power, or value)
   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XXII, Łęczyca, page 11:

     Defecisse, gl. destituisse stawacz, uides sub nimio pondere

     [Defecisse, gl. destituisse stawać, uides sub nimio pondere]

4. (intransitive or impersonal, attested in Masovia, Greater Poland) to suffice; to be available
   • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 303:

     A gdy nye stavalo vyno (deficiente vino Jo 2, 3), rzekla mathka Ihuseva

     [A gdy nie stawało wino (deficiente vino Jo 2, 3), rzekła matka Jesusewa]

   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 58:

     Gdy czlowyek szbyezy sz myasztha, kthorykolwyek pyrwey z zalobą... gymyenye zaszthanye, then pyrwey weszmye za szwoy dlug, a pothym drugy..., a pothym trzeczy, a thako koszdy..., poko gymyenya szthawa (tamdiu quantum de bonis profugi superesse poterit)

     [Gdy człowiek zbieży z miasta, ktorykolwiek pirwej z żałobą... jimienie zastanie, ten pirwej weźmie za swoj dług, a potym drugi..., a potym trzeci, a tako kożdy..., poko jimienia stawa (tamdiu quantum de bonis profugi superesse poterit)]

• Polish: stawać
• Silesian: stŏwać

• Boryś, Wiesław (2005) “stawać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “stawać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “stawać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish stawać. By surface analysis, stać +‎ -wać. The forms staję etc. are suppletive from stajać (“to stand”).

• Audio 1; “stawać”:

  (file)

• Audio 2; “stawać się”:

  (file)

• Rhymes: -avat͡ɕ
• Syllabification: sta‧wać

stawać impf (indeterminate, frequentative, imperfective determinate stać, perfective stanąć)

1. (intransitive, of people) to stand, to stand up (to take a vertical position on one's legs)
2. (intransitive, of things) to stand, to stand up (to be placed vertically somewhere)
3. (intransitive, of hair, etc.) to stand, to stand up (to take on a vertical position)
4. (intransitive, of constructions) to stand (to be raised; to be built)
5. (intransitive, of celestial bodies) to sit (to take a particular position in the sky)
6. (intransitive) to stand (to arrive somewhere in some aim)
7. (intransitive) to stop (to cease moving)

   Synonym: zatrzymywać się

8. (intransitive) to stop (to cease functioning)
9. (intransitive) to stand; to be (to find oneself in some situation that requires action) ,
10. (intransitive) to stand (to take part in something that requires appearing at a specific place; i.e. on stage) , , ,
11. (intransitive, colloquial) to arise; to come (to come to fruition)
12. (intransitive) to come (i.e. of topics, issues, to be presented to a group of people for discussion)
13. (intransitive, of water) to freeze (to stop flowing from having the surface freeze over)
14. (intransitive, colloquial, of someone's penis) to stand up (to become erect)
15. (intransitive) to stand up (to resist)

    Synonym: przeciwstawić się

16. (intransitive) to concentrate (to gather into a single, more dense mass)
17. (intransitive, archaic) to stop (to cease travelling or moving somewhere for some sort of stay)
18. (intransitive, archaic) to suffice (to be enough, to be valuable enough)

    Synonym: wystarczać

19. (intransitive, obsolete) to begin, to start (to start an action)

    Synonym: zaczynać

stawać impf (perfective stać)

1. (reflexive with się) to happen (to take place at a particular time)
2. (reflexive with się) to become (to change into, to start being)
3. (reflexive with się) to happen to, to happen with (to cause someone to undergo certain circumstances)
4. (reflexive with się) to end up; to turn out

^[1][2]

or (nonstandard, obsolete, or regional)

^[3]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), stawać się is one of the most used words in Polish, appearing 29 times in scientific texts, 2 times in news, 25 times in essays, 16 times in fiction, and 6 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 78 times, making it the 832nd most common word in a corpus of 500,000 words.^[4]

• stawać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• stawać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• stawać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “stawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “stawać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “STAWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 16.10.2008
• “STAWAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 05.06.2012
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “stawać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “stawać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “stawać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 407
• stawać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego