Hello, you have come here looking for the meaning of the word
towarzysz. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word
towarzysz, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say
towarzysz in singular and plural. Everything you need to know about the word
towarzysz you have here. The definition of the word
towarzysz will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition of
towarzysz, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *tovariščь. First attested in 1391.
Pronunciation
- IPA(key): (10th–15th CE) /tɔvar̝iʃ/
- IPA(key): (15th CE) /tɔvar̝iʃ/
Noun
towarzysz m animacy unattested (female equivalent towarzyszka, related adjective towarzyski)
- companion, friend, comrade (someone who stays with whom in one place, a. situation, participant in joint work, action or play)
1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 44, 9:Pomazal cze bog... oleiem wesela nad towarzisze twe (prae consortibus tuis)- [Pomazał cie Bog... olejem wiesiela nad towarzysze twe (prae consortibus tuis)]
c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 31r:Complex […] id est in malo consentiens thovąrzysch- [Complex […] id est in malo consentiens towarzysz]
- lay judge
1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 34, 1:Czy (sc. radźcy) wstąpyly y szebraly szye szwymy (leg. z swymi) towarzyszmy (cum... consodalibus) na wyethnyczą- [Ci (sc. radźcy) wstąpili i zebrali sie z swymi towarzyszmi (cum... consodalibus) na wietnicę]
- journeyman
1959 [1491], “Teksty polskie z końca XV w.”, in Rafał Leszczyński, editor, Rozprawy Komisji Językowej, volume VII, page 56:Iakosz tho thowarzisze rzemyesla *craweyczkiego... proszily mystrzow swoich..., aby yem mystrzowye racziliby... dopvsczicz, aby yem ych rzemyesla thowarzissom pvske zyczicz- [Jakoż to towarzysze rzemiesła krawieckiego... prosili mistrzow swoich..., aby jem mistrzowie raczyliby... dopuścić, aby jem ich rzemiesła towarzyszom puszkę życzyć]
1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 59:Dwa thowarzysza albo zaky vczona (duo scolares) przy dworze darowal yeden drugyego sz dobrey wolyey- [Dwa towarzysza albo żaki uczona (duo scolares) przy dworze, darował jeden drugiego z dobrej wolej]
- subordinate; helper; accomplice
1959 [1391], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 254, Poznań:Jaco to czso cantorovemu thouarzisseui pobrano rzeczi, tich Potrassz *vziteka ne ma- [Jako to cso kantorowemu towarzyszewi pobrano rzeczy, tych Piotrsaz użyt[e]ka nie ma]
- foot soldier accompanying mounted knights
1893 [1497], Konstanty Górski, editor, Historia piechoty polskiej, page 208:Woczyech sz Pyaszkv w kopynyczey szbroy bez barthv. Item thowarzysz yego Myklasch pawesznyk- [Wociech z Piasku w kopiniczej (a. kopijniczej) zbroi bez bartu. Item towarzysz jego Miklasz paweźnik]
Derived terms
Related terms
Descendants
References
- Boryś, Wiesław (2005) “towarzysz”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “towarzysz”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “towarzysz”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “towarzysz”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish towarzysz. Sense 2 is a semantic loan from Russian това́рищ (továrišč).
Pronunciation
Noun
towarzysz m pers (female equivalent towarzyszka, abbreviation tow.)
- companion (someone present with another person)
- Synonyms: druh, kompan, współtowarzysz
- (communism) comrade (member of the socialist or communist party)
- companion (object frequently with a person or activity)
- companion (something inextricably linked with something else)
- Synonym: współtowarzysz
- (obsolete, historical) nobleman that enlists to the hussars or under an armored banner with his own post
- (obsolete) journeyman
- Synonym: czeladnik
- (obsolete, hunting) stag beginning to rut driven out of the herd by a more dominant stag
Declension
Derived terms
Related terms
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), towarzysz is one of the most used words in Polish, appearing 3 times in scientific texts, 30 times in news, 66 times in essays, 18 times in fiction, and 18 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 335 times, making it the 449th most common word in a corpus of 500,000 words.
References
- ^ Ida Kurcz (1990) “towarzysz”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 606
Further reading
- towarzysz in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- towarzysz in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “towarzysz”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “TOWARZYSZ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2015 February 21
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “towarzysz”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “towarzysz”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “towarzysz”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 88