From Ottoman Turkish اویانمق (uyanmak, oyanmak, “to wake up”), from Proto-Turkic *od-un-, reflexive/passive of Proto-Turkic *od-.[1] Cognate to uyarmak (“to alert, warn, awake”).
Also compare Mongolian удах (udax, “to cause, stir up”) and Even хиду (hidu, “to instigate”). (Can this(+) etymology be sourced?)
Cognate with Karakhanid (oδun-, “to awake”) Old Uyghur (odon-, “to awake”), Azerbaijani oyanmaq (“to awake”), Bashkir уяныу (uyanıw, “to awake”), Chuvash вӑран (văran, “to awake”), Kazakh ояну (oänu, “to awake”), Kyrgyz ойгонуу (oygonuu, “to awake”), Turkmen oýanmak (“to awake”), Uzbek uygʻonmoq (“to awake”).
uyanmak (third-person singular simple present uyanır)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
| Positive declarative | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | uyanmak | |||||||
| impersonal participle | imperfective | uyanan | ||||||
| perfective | uyanmış | |||||||
| prospective | uyanacak | |||||||
| personal participle | non-prospective | uyandığım | uyandığın | uyandığı | uyandığımız | uyandığınız | uyandıkları | |
| prospective | uyanacağım | uyanacağın | uyanacağı | uyanacağımız | uyanacağınız | uyanacakları | ||
| verbal noun | uyanma | |||||||
| way of doing | uyanış | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | uyanırım | uyanırsın | uyanır | uyanırız | uyanırsınız | uyanırlar |
| imperfective | uyanıyorum | uyanıyorsun | uyanıyor | uyanıyoruz | uyanıyorsunuz | uyanıyorlar | ||
| past | perfective | uyandım | uyandın | uyandı | uyandık | uyandınız | uyandılar | |
| imperfective | uyanıyordum | uyanıyordun | uyanıyordu | uyanıyorduk | uyanıyordunuz | uyanıyorlardı (or uyanıyordular) | ||
| future | uyanacağım | uyanacaksın | uyanacak | uyanacağız | uyanacaksınız | uyanacaklar | ||
| future-in-the-past | definite | uyanacaktım | uyanacaktın | uyanacaktı | uyanacaktık | uyanacaktınız | uyanacaklardı | |
| indefinite | uyanırdım | uyanırdın | uyanırdı | uyanırdık | uyanırdınız | uyanırlardı | ||
| inferential | perfective | uyanmışım | uyanmışsın | uyanmış | uyanmışız | uyanmışsınız | uyanmışlar | |
| aorist | uyanırmışım | uyanırmışsın | uyanırmış | uyanırmışız | uyanırmışsınız | uyanırlarmış (or uyanırmışlar) | ||
| imperfective | uyanıyormuşum | uyanıyormuşsun | uyanıyormuş | uyanıyormuşuz | uyanıyormuşsunuz | uyanıyorlarmış | ||
| conditional | simple | uyansam | uyansan | uyansa | uyansak | uyansanız | uyansalar | |
| perfective | uyansaydım | uyansaydın | uyansaydı | uyansaydık | uyansaydınız | uyansaydılar | ||
| optative | uyanayım | uyanasın | uyana | uyanalım | uyanasınız | uyanalar | ||
| progressive | uyanmaktayım | uyanmaktasın | uyanmakta | uyanmaktayız | uyanmaktasınız | uyanmaktalar | ||
| necessitative | uyanmalıyım | uyanmalısın | uyanmalı | uyanmalıyız | uyanmalısınız | uyanmalılar | ||
| imperative | uyan | uyansın | uyanın | uyansınlar | ||||
| Positive interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | uyanır mıyım? | uyanır mısın? | uyanır mı? | uyanır mıyız? | uyanır mısınız? | uyanırlar mı? |
| imperfective | uyanıyor muyum? | uyanıyor musun? | uyanıyor mu? | uyanıyor muyuz? | uyanıyor musunuz? | uyanıyorlar mı? | ||
| past | perfective | uyandım mı? | uyandın mı? | uyandı mı? | uyandık mı? | uyandınız mı? | uyandılar mı? | |
| imperfective | uyanıyor muydum? | uyanıyor muydun? | uyanıyor muydu? | uyanıyor muyduk? | uyanıyor muydunuz? | uyanıyorlar mıydı? | ||
| future | uyanacak mıyım? | uyanacak mısın? | uyanacak mı? | uyanacak mıyız? | uyanacak mısınız? | uyanacaklar mı? | ||
| inferential | perfective | uyanmış mıyım? | uyanmış mısın? | uyanmış mı? | uyanmış mıyız? | uyanmış mısınız? | uyanmışlar mı? | |
| aorist | uyanır mıymışım? | uyanır mıymışsın? | uyanır mıymış? | uyanır mıymışız? | uyanır mıymışsınız? | uyanırlar mıymış? | ||
| imperfective | uyanıyor muymuşum? | uyanıyor muymuşsun? | uyanıyor muymuş? | uyanıyor muymuşuz? | uyanıyor muymuşsunuz? | uyanıyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | uyansam mı? | uyansan mı? | uyansa mı? | uyansak mı? | uyansanız mı? | uyansalar mı? | |
| perfective | uyansa mıydım? | uyansa mıydın? | uyansa mıydı? | uyansa mıydık? | uyansa mıydınız? | uyansalar mıydı? | ||
| progressive | uyanmakta mıyım? | uyanmakta mısın? | uyanmakta mı? | uyanmakta mıyız? | uyanmakta mısınız? | uyanmaktalar mı? | ||
| necessitative | uyanmalı mıyım? | uyanmalı mısın? | uyanmalı mı? | uyanmalı mıyız? | uyanmalı mısınız? | uyanmalılar mı? | ||
| Negative declarative | ||||||||
| infinitive | uyanmamak | |||||||
| impersonal participle | imperfective | uyanmayan | ||||||
| perfective | uyanmamış | |||||||
| prospective | uyanmayacak | |||||||
| personal participle | non-prospective | uyanmadığım | uyanmadığın | uyanmadığı | uyanmadığımız | uyanmadığınız | uyanmadıkları | |
| prospective | uyanmayacağım | uyanmayacağın | uyanmayacağı | uyanmayacağımız | uyanmayacağınız | uyanmayacakları | ||
| verbal noun | uyanmama | |||||||
| way of doing | uyanmayış | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | uyanmam | uyanmazsın | uyanmaz | uyanmayız | uyanmazsınız | uyanmazlar |
| imperfective | uyanmıyorum | uyanmıyorsun | uyanmıyor | uyanmıyoruz | uyanmıyorsunuz | uyanmıyorlar | ||
| past | perfective | uyanmadım | uyanmadın | uyanmadı | uyanmadık | uyanmadınız | uyanmadılar | |
| imperfective | uyanmıyordum | uyanmıyordun | uyanmıyordu | uyanmıyorduk | uyanmıyordunuz | uyanmıyorlardı | ||
| future | uyanmayacağım | uyanmayacaksın | uyanmayacak | uyanmayacağız | uyanmayacaksınız | uyanmayacaklar | ||
| inferential | perfective | uyanmamışım | uyanmamışsın | uyanmamış | uyanmamışız | uyanmamışsınız | uyanmamışlar | |
| aorist | uyanmazmışım | uyanmazmışsın | uyanmazmış | uyanmazmışız | uyanmazmışsınız | uyanmazlarmış | ||
| imperfective | uyanmıyormuşum | uyanmıyormuşsun | uyanmıyormuş | uyanmıyormuşuz | uyanmıyormuşsunuz | uyanmıyorlarmış | ||
| conditional | simple | uyanmasam | uyanmasan | uyanmasa | uyanmasak | uyanmasanız | uyanmasalar | |
| perfective | uyanmasaydım | uyanmasaydın | uyanmasaydı | uyanmasaydık | uyanmasaydınız | uyanmasaydılar | ||
| optative | uyanmayayım | uyanmayasın | uyanmaya | uyanmayalım | uyanmayasınız | uyanmayalar | ||
| progressive | uyanmamaktayım | uyanmamaktasın | uyanmamakta | uyanmamaktayız | uyanmamaktasınız | uyanmamaktalar | ||
| necessitative | uyanmamalıyım | uyanmamalısın | uyanmamalı | uyanmamalıyız | uyanmamalısınız | uyanmamalılar | ||
| imperative | uyanma | uyanmasın | uyanmayın | uyanmasınlar | ||||
| Negative interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | uyanmaz mıyım? | uyanmaz mısın? | uyanmaz mı? | uyanmaz mıyız? | uyanmaz mısınız? | uyanmazlar mı? |
| imperfective | uyanmıyor muyum? | uyanmıyor musun? | uyanmıyor mu? | uyanmıyor muyuz? | uyanmıyor musunuz? | uyanmıyorlar mı? | ||
| past | perfective | uyanmadım mı? | uyanmadın mı? | uyanmadı mı? | uyanmadık mı? | uyanmadınız mı? | uyanmadılar mı? | |
| imperfective | uyanmıyor muydum? | uyanmıyor muydun? | uyanmıyor muydu? | uyanmıyor muyduk? | uyanmıyor muydunuz? | uyanmıyorlar mıydı? | ||
| future | uyanmayacak mıyım? | uyanmayacak mısın? | uyanmayacak mı? | uyanmayacak mıyız? | uyanmayacak mısınız? | uyanmayacaklar mı? | ||
| inferential | perfective | uyanmamış mıyım? | uyanmamış mısın? | uyanmamış mı? | uyanmamış mıyız? | uyanmamış mısınız? | uyanmamışlar mı? | |
| aorist | uyanmaz mıymışım? | uyanmaz mıymışsın? | uyanmaz mıymış? | uyanmaz mıymışız? | uyanmaz mıymışsınız? | uyanmazlar mıymış? | ||
| imperfective | uyanmıyor muymuşum? | uyanmıyor muymuşsun? | uyanmıyor muymuş? | uyanmıyor muymuşuz? | uyanmıyor muymuşsunuz? | uyanmıyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | uyanmasam mı? | uyanmasan mı? | uyanmasa mı? | uyanmasak mı? | uyanmasanız mı? | uyanmasalar mı? | |
| perfective | uyanmasa mıydım? | uyanmasa mıydın? | uyanmasa mıydı? | uyanmasa mıydık? | uyanmasa mıydınız? | uyanmasalar mıydı? | ||
| progressive | uyanmamakta mıyım? | uyanmamakta mısın? | uyanmamakta mı? | uyanmamakta mıyız? | uyanmamakta mısınız? | uyanmamaktalar mı? | ||
| necessitative | uyanmamalı mıyım? | uyanmamalı mısın? | uyanmamalı mı? | uyanmamalı mıyız? | uyanmamalı mısınız? | uyanmamalılar mı? | ||