vua

Fijian

Etymology

From Proto-Central Pacific *vua, from Proto-Oceanic *puaq, from Proto-Malayo-Polynesian *buaq, from Proto-Austronesian *buaq.

Noun

vua

1. fruit (part of plant)
2. fruit (food)

Verb

vua

1. to bear fruit

References

• Gatty, Ronald (2009) “vua”, in Fijian-English Dictionary, Suva, Fiji: Ronald Gatty, →ISBN, page 307

Ido

Etymology

From vu +‎ -a.

Pronunciation

• IPA^(key): /vua/

Determiner

vua

1. your: belonging to you (formal, singular)

Pacoh

Etymology

From Vietnamese vua.

Pronunciation

• IPA^(key): /vuə/

Noun

vua

1. king

Swahili

Pronunciation

• Audio (Kenya)

  (file)

Etymology 1

From Proto-Bantu *-dúʊda.

Verb

-vua (infinitive kuvua)

1. Conversive form of -vaa: to undress

Conjugation

Derived terms

• Verbal derivations:
  • Passive: -vuliwa (“to be undressed”)

Etymology 2

From Proto-Bantu *-dùba.

Verb

-vua (infinitive kuvua)

1. to fish

Conjugation

Derived terms

• Nominal derivations:
  • mvuvi (“fisherman”)
  • uvuvi (“fishing”)

Vietnamese

Alternative forms

• (North Central Vietnam) bua (without lenition)

Etymology

The Northern Middle Vietnamese form ꞗua (“king”) with lenition is attested in Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum.

Compare North Central Vietnamese bua without lenition and the compound phân bua. Compare also Mang pua² and Tai Dam ꪜꪺ, borrowed from an older form of Vietnamese. Cognate with Chut tapuo¹ (Babaev & Samarina, 2018).

Attested in Phật thuyết đại báo phụ mẫu ân trọng kinh (佛說大報父母恩重經) as 𢃊, composed of 司 (MC si) + 布 (MC puH) (modern SV: tư bố).

Pronunciation

• (Hà Nội) IPA^(key):
• (Huế) IPA^(key):
• (Hồ Chí Minh City) IPA^(key): ~

• Audio (Hồ Chí Minh City)

  (file)

Noun

(classifier vị, đức, nhà) vua • (𤤰, 𢃊, 𪻟)

1. a monarch (ruler)
   • Phan Châu Trinh Đạo đức và luân lí Đông Tây :

     Một nước bao nhiêu triệu dân mà chỉ giao phó quyền chính cho một ông vua thì chẳng là ngu xuẩn lắm ư? Gặp được ông vua thông minh còn e lo chưa hết bổn phận thay, huống là gặp phải anh vua u mê làm ròng những sự độc ác, cấm dân có ăn học không được lo việc nước, thì dân có ăn học không được lo việc nước, thì dân khốn khổ biết bao, và còn có ai dám ra mà gánh vác. Một nhà không ai lo chủ trương, một nước không ai lo chủ trương, thì nhà nước ấy làm sao không tan không mất được.

     A country with millions of subjects under the rule of a single monarch, does that not sound foolish? It's not even guaranteed a bright monarch can rule to his full capacity, so if there's a dim monarch who indulges in cruelty, who bans his educated subjects from contributing, those subjects can't contribute, everyone suffers, who would be willing to take responsibility then? A home without anyone taking charge, a country without anyone taking charge, is it surprising that it falls?

(classifier con) vua

1. (chess) a king

Usage notes

• This word is usually translated as "king", but in East Asian historical contexts, kings and queens such as Hùng Vương (雄王, “Hùng King”), Trưng Vương (徵王, “Queen Trưng”); some sorts of "lords" such as Lạc Long Quân (雒龍君, “Dragon Lord Lạc”); and emperors and empresses such as Mai Hắc Đế (梅黑帝, “Black Emperor Mai”), Lí Nam Đế (李南帝, “Southern Emperor Lí”), Lí Chiêu Hoàng (李昭皇, “Empress Lí Chiêu”) have all been generically referred to as vua. Effectively, this word is an umbrella term for different kinds of monarchs, such as vương/quốc vương (“king; sultan”), hoàng/đế/hoàng đế.
• Except the Emperor of Japan (thiên hoàng (literally “Heavenly Emperor”) or Nhật hoàng (literally “Japanese Emperor”)), tsars (sa hoàng (literally “Tsar Emperor”) or (Nga hoàng (literally “Russian emperor”)) and female monarchs (nữ hoàng (“queen regnant”, literally “empress regnant”)), most modern monarchs are called quốc vương.

Derived terms

Adjective

vua • (𤤰, 𢃊, 𪻟)

1. (of an insect) being a king

   mối vua ― a king termite

   ong vua ― a drone

Descendants

• Pacoh: vua

See also

• quốc vương
• chúa
• thợ
• lính

Chess pieces in Vietnamese · quân cờ vua (layout · text)
vua	hậu	xe, xa	tượng, tịnh	mã	tốt, chốt