From Ottoman Turkish یرتمق (yırtmaḳ, “to tear, to rend, to slit”),[1] causative of Ottoman Turkish یرمق (yırmaḳ, “to tear”), from Proto-Turkic *yīr- or *yï̄r- (“to split lengthwise, to break, to tear”).[2][3] Causative form replaced the original verb, see dialectal yırmak.
Cognate with Karakhanid (yırt-, “to tear”), Azerbaijani, Crimean Tatar yırtmaq (“to tear”), Kyrgyz жыртуу (jırtuu, “to tear”), Turkmen ýyrtmak (“to tear”), Tuvan чирер (çirer, “to break away, jag”), Uzbek yirtmoq (“to tear”), Yakut сиир (siir, “to tear”).
Compare also Mongolian жиргэх (jirgeh, “to chop, hack, split”). (Can this(+) etymology be sourced?)
yırtmak (third-person singular simple present yırtar)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | yırtmak | |||||||
impersonal participle | imperfective | yırtan | ||||||
perfective | yırtmış | |||||||
prospective | yırtacak | |||||||
personal participle | non-prospective | yırttığım | yırttığın | yırttığı | yırttığımız | yırttığınız | yırttıkları | |
prospective | yırtacağım | yırtacağın | yırtacağı | yırtacağımız | yırtacağınız | yırtacakları | ||
verbal noun | yırtma | |||||||
way of doing | yırtış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | yırtarım | yırtarsın | yırtar | yırtarız | yırtarsınız | yırtarlar |
imperfective | yırtıyorum | yırtıyorsun | yırtıyor | yırtıyoruz | yırtıyorsunuz | yırtıyorlar | ||
past | perfective | yırttım | yırttın | yırttı | yırttık | yırttınız | yırttılar | |
imperfective | yırtıyordum | yırtıyordun | yırtıyordu | yırtıyorduk | yırtıyordunuz | yırtıyorlardı (or yırtıyordular) | ||
future | yırtacağım | yırtacaksın | yırtacak | yırtacağız | yırtacaksınız | yırtacaklar | ||
inferential | perfective | yırtmışım | yırtmışsın | yırtmış | yırtmışız | yırtmışsınız | yırtmışlar | |
aorist | yırtarmışım | yırtarmışsın | yırtarmış | yırtarmışız | yırtarmışsınız | yırtarlarmış (or yırtarmışlar) | ||
imperfective | yırtıyormuşum | yırtıyormuşsun | yırtıyormuş | yırtıyormuşuz | yırtıyormuşsunuz | yırtıyorlarmış | ||
conditional | simple | yırtsam | yırtsan | yırtsa | yırtsak | yırtsanız | yırtsalar | |
perfective | yırtsaydım | yırtsaydın | yırtsaydı | yırtsaydık | yırtsaydınız | yırtsaydılar | ||
optative | yırtayım | yırtasın | yırta | yırtalım | yırtasınız | yırtalar | ||
progressive | yırtmaktayım | yırtmaktasın | yırtmakta | yırtmaktayız | yırtmaktasınız | yırtmaktalar | ||
necessitative | yırtmalıyım | yırtmalısın | yırtmalı | yırtmalıyız | yırtmalısınız | yırtmalılar | ||
imperative | yırt | yırtsın | yırtın | yırtsınlar | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | yırtar mıyım? | yırtar mısın? | yırtar mı? | yırtar mıyız? | yırtar mısınız? | yırtarlar mı? |
imperfective | yırtıyor muyum? | yırtıyor musun? | yırtıyor mu? | yırtıyor muyuz? | yırtıyor musunuz? | yırtıyorlar mı? | ||
past | perfective | yırttım mı? | yırttın mı? | yırttı mı? | yırttık mı? | yırttınız mı? | yırttılar mı? | |
imperfective | yırtıyor muydum? | yırtıyor muydun? | yırtıyor muydu? | yırtıyor muyduk? | yırtıyor muydunuz? | yırtıyorlar mıydı? | ||
future | yırtacak mıyım? | yırtacak mısın? | yırtacak mı? | yırtacak mıyız? | yırtacak mısınız? | yırtacaklar mı? | ||
inferential | perfective | yırtmış mıyım? | yırtmış mısın? | yırtmış mı? | yırtmış mıyız? | yırtmış mısınız? | yırtmışlar mı? | |
aorist | yırtar mıymışım? | yırtar mıymışsın? | yırtar mıymış? | yırtar mıymışız? | yırtar mıymışsınız? | yırtarlar mıymış? | ||
imperfective | yırtıyor muymuşum? | yırtıyor muymuşsun? | yırtıyor muymuş? | yırtıyor muymuşuz? | yırtıyor muymuşsunuz? | yırtıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | yırtsam mı? | yırtsan mı? | yırtsa mı? | yırtsak mı? | yırtsanız mı? | yırtsalar mı? | |
perfective | yırtsa mıydım? | yırtsa mıydın? | yırtsa mıydı? | yırtsa mıydık? | yırtsa mıydınız? | yırtsalar mıydı? | ||
progressive | yırtmakta mıyım? | yırtmakta mısın? | yırtmakta mı? | yırtmakta mıyız? | yırtmakta mısınız? | yırtmaktalar mı? | ||
necessitative | yırtmalı mıyım? | yırtmalı mısın? | yırtmalı mı? | yırtmalı mıyız? | yırtmalı mısınız? | yırtmalılar mı? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | yırtmamak | |||||||
impersonal participle | imperfective | yırtmayan | ||||||
perfective | yırtmamış | |||||||
prospective | yırtmayacak | |||||||
personal participle | non-prospective | yırtmadığım | yırtmadığın | yırtmadığı | yırtmadığımız | yırtmadığınız | yırtmadıkları | |
prospective | yırtmayacağım | yırtmayacağın | yırtmayacağı | yırtmayacağımız | yırtmayacağınız | yırtmayacakları | ||
verbal noun | yırtmama | |||||||
way of doing | yırtmayış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | yırtmam | yırtmazsın | yırtmaz | yırtmayız | yırtmazsınız | yırtmazlar |
imperfective | yırtmıyorum | yırtmıyorsun | yırtmıyor | yırtmıyoruz | yırtmıyorsunuz | yırtmıyorlar | ||
past | perfective | yırtmadım | yırtmadın | yırtmadı | yırtmadık | yırtmadınız | yırtmadılar | |
imperfective | yırtmıyordum | yırtmıyordun | yırtmıyordu | yırtmıyorduk | yırtmıyordunuz | yırtmıyorlardı | ||
future | yırtmayacağım | yırtmayacaksın | yırtmayacak | yırtmayacağız | yırtmayacaksınız | yırtmayacaklar | ||
inferential | perfective | yırtmamışım | yırtmamışsın | yırtmamış | yırtmamışız | yırtmamışsınız | yırtmamışlar | |
aorist | yırtmazmışım | yırtmazmışsın | yırtmazmış | yırtmazmışız | yırtmazmışsınız | yırtmazlarmış | ||
imperfective | yırtmıyormuşum | yırtmıyormuşsun | yırtmıyormuş | yırtmıyormuşuz | yırtmıyormuşsunuz | yırtmıyorlarmış | ||
conditional | simple | yırtmasam | yırtmasan | yırtmasa | yırtmasak | yırtmasanız | yırtmasalar | |
perfective | yırtmasaydım | yırtmasaydın | yırtmasaydı | yırtmasaydık | yırtmasaydınız | yırtmasaydılar | ||
optative | yırtmayayım | yırtmayasın | yırtmaya | yırtmayalım | yırtmayasınız | yırtmayalar | ||
progressive | yırtmamaktayım | yırtmamaktasın | yırtmamakta | yırtmamaktayız | yırtmamaktasınız | yırtmamaktalar | ||
necessitative | yırtmamalıyım | yırtmamalısın | yırtmamalı | yırtmamalıyız | yırtmamalısınız | yırtmamalılar | ||
imperative | yırtma | yırtmasın | yırtmayın | yırtmasınlar | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | yırtmaz mıyım? | yırtmaz mısın? | yırtmaz mı? | yırtmaz mıyız? | yırtmaz mısınız? | yırtmazlar mı? |
imperfective | yırtmıyor muyum? | yırtmıyor musun? | yırtmıyor mu? | yırtmıyor muyuz? | yırtmıyor musunuz? | yırtmıyorlar mı? | ||
past | perfective | yırtmadım mı? | yırtmadın mı? | yırtmadı mı? | yırtmadık mı? | yırtmadınız mı? | yırtmadılar mı? | |
imperfective | yırtmıyor muydum? | yırtmıyor muydun? | yırtmıyor muydu? | yırtmıyor muyduk? | yırtmıyor muydunuz? | yırtmıyorlar mıydı? | ||
future | yırtmayacak mıyım? | yırtmayacak mısın? | yırtmayacak mı? | yırtmayacak mıyız? | yırtmayacak mısınız? | yırtmayacaklar mı? | ||
inferential | perfective | yırtmamış mıyım? | yırtmamış mısın? | yırtmamış mı? | yırtmamış mıyız? | yırtmamış mısınız? | yırtmamışlar mı? | |
aorist | yırtmaz mıymışım? | yırtmaz mıymışsın? | yırtmaz mıymış? | yırtmaz mıymışız? | yırtmaz mıymışsınız? | yırtmazlar mıymış? | ||
imperfective | yırtmıyor muymuşum? | yırtmıyor muymuşsun? | yırtmıyor muymuş? | yırtmıyor muymuşuz? | yırtmıyor muymuşsunuz? | yırtmıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | yırtmasam mı? | yırtmasan mı? | yırtmasa mı? | yırtmasak mı? | yırtmasanız mı? | yırtmasalar mı? | |
perfective | yırtmasa mıydım? | yırtmasa mıydın? | yırtmasa mıydı? | yırtmasa mıydık? | yırtmasa mıydınız? | yırtmasalar mıydı? | ||
progressive | yırtmamakta mıyım? | yırtmamakta mısın? | yırtmamakta mı? | yırtmamakta mıyız? | yırtmamakta mısınız? | yırtmamaktalar mı? | ||
necessitative | yırtmamalı mıyım? | yırtmamalı mısın? | yırtmamalı mı? | yırtmamalı mıyız? | yırtmamalı mısınız? | yırtmamalılar mı? |