yarqay
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | yarqay | yarqaykuna |
| accusative | yarqayta | yarqaykunata |
| dative | yarqayman | yarqaykunaman |
| genitive | yarqaypa | yarqaykunap |
| locative | yarqaypi | yarqaykunapi |
| terminative | yarqaykama | yarqaykunakama |
| ablative | yarqaymanta | yarqaykunamanta |
| instrumental | yarqaywan | yarqaykunawan |
| comitative | yarqaynintin | yarqaykunantin |
| abessive | yarqayninnaq | yarqaykunannaq |
| comparative | yarqayhina | yarqaykunahina |
| causative | yarqayrayku | yarqaykunarayku |
| benefactive | yarqaypaq | yarqaykunapaq |
| associative | yarqaypura | yarqaykunapura |
| distributive | yarqayninka | yarqaykunanka |
| exclusive | yarqaylla | yarqaykunalla |
| ñuqap (my) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yarqayniy | yarqayniykuna |
| accusative | yarqayniyta | yarqayniykunata |
| dative | yarqayniyman | yarqayniykunaman |
| genitive | yarqayniypa | yarqayniykunap |
| locative | yarqayniypi | yarqayniykunapi |
| terminative | yarqayniykama | yarqayniykunakama |
| ablative | yarqayniymanta | yarqayniykunamanta |
| instrumental | yarqayniywan | yarqayniykunawan |
| comitative | yarqayniynintin | yarqayniykunantin |
| abessive | yarqayniyninnaq | yarqayniykunannaq |
| comparative | yarqayniyhina | yarqayniykunahina |
| causative | yarqayniyrayku | yarqayniykunarayku |
| benefactive | yarqayniypaq | yarqayniykunapaq |
| associative | yarqayniypura | yarqayniykunapura |
| distributive | yarqayniyninka | yarqayniykunanka |
| exclusive | yarqayniylla | yarqayniykunalla |
| qampa (your) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yarqayniyki | yarqayniykikuna |
| accusative | yarqayniykita | yarqayniykikunata |
| dative | yarqayniykiman | yarqayniykikunaman |
| genitive | yarqayniykipa | yarqayniykikunap |
| locative | yarqayniykipi | yarqayniykikunapi |
| terminative | yarqayniykikama | yarqayniykikunakama |
| ablative | yarqayniykimanta | yarqayniykikunamanta |
| instrumental | yarqayniykiwan | yarqayniykikunawan |
| comitative | yarqayniykintin | yarqayniykikunantin |
| abessive | yarqayniykinnaq | yarqayniykikunannaq |
| comparative | yarqayniykihina | yarqayniykikunahina |
| causative | yarqayniykirayku | yarqayniykikunarayku |
| benefactive | yarqayniykipaq | yarqayniykikunapaq |
| associative | yarqayniykipura | yarqayniykikunapura |
| distributive | yarqayniykinka | yarqayniykikunanka |
| exclusive | yarqayniykilla | yarqayniykikunalla |
| paypa (his/her/its) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yarqaynin | yarqayninkuna |
| accusative | yarqayninta | yarqayninkunata |
| dative | yarqayninman | yarqayninkunaman |
| genitive | yarqayninpa | yarqayninkunap |
| locative | yarqayninpi | yarqayninkunapi |
| terminative | yarqayninkama | yarqayninkunakama |
| ablative | yarqayninmanta | yarqayninkunamanta |
| instrumental | yarqayninwan | yarqayninkunawan |
| comitative | yarqayninintin | yarqayninkunantin |
| abessive | yarqayninninnaq | yarqayninkunannaq |
| comparative | yarqayninhina | yarqayninkunahina |
| causative | yarqayninrayku | yarqayninkunarayku |
| benefactive | yarqayninpaq | yarqayninkunapaq |
| associative | yarqayninpura | yarqayninkunapura |
| distributive | yarqaynininka | yarqayninkunanka |
| exclusive | yarqayninlla | yarqayninkunalla |
| ñuqanchikpa (our(incl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yarqayninchik | yarqayninchikkuna |
| accusative | yarqayninchikta | yarqayninchikkunata |
| dative | yarqayninchikman | yarqayninchikkunaman |
| genitive | yarqayninchikpa | yarqayninchikkunap |
| locative | yarqayninchikpi | yarqayninchikkunapi |
| terminative | yarqayninchikkama | yarqayninchikkunakama |
| ablative | yarqayninchikmanta | yarqayninchikkunamanta |
| instrumental | yarqayninchikwan | yarqayninchikkunawan |
| comitative | yarqayninchiknintin | yarqayninchikkunantin |
| abessive | yarqayninchikninnaq | yarqayninchikkunannaq |
| comparative | yarqayninchikhina | yarqayninchikkunahina |
| causative | yarqayninchikrayku | yarqayninchikkunarayku |
| benefactive | yarqayninchikpaq | yarqayninchikkunapaq |
| associative | yarqayninchikpura | yarqayninchikkunapura |
| distributive | yarqayninchikninka | yarqayninchikkunanka |
| exclusive | yarqayninchiklla | yarqayninchikkunalla |
| ñuqaykup (our(excl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yarqayniyku | yarqayniykukuna |
| accusative | yarqayniykuta | yarqayniykukunata |
| dative | yarqayniykuman | yarqayniykukunaman |
| genitive | yarqayniykupa | yarqayniykukunap |
| locative | yarqayniykupi | yarqayniykukunapi |
| terminative | yarqayniykukama | yarqayniykukunakama |
| ablative | yarqayniykumanta | yarqayniykukunamanta |
| instrumental | yarqayniykuwan | yarqayniykukunawan |
| comitative | yarqayniykuntin | yarqayniykukunantin |
| abessive | yarqayniykunnaq | yarqayniykukunannaq |
| comparative | yarqayniykuhina | yarqayniykukunahina |
| causative | yarqayniykurayku | yarqayniykukunarayku |
| benefactive | yarqayniykupaq | yarqayniykukunapaq |
| associative | yarqayniykupura | yarqayniykukunapura |
| distributive | yarqayniykunka | yarqayniykukunanka |
| exclusive | yarqayniykulla | yarqayniykukunalla |
| qamkunap (your(pl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yarqayniykichik | yarqayniykichikkuna |
| accusative | yarqayniykichikta | yarqayniykichikkunata |
| dative | yarqayniykichikman | yarqayniykichikkunaman |
| genitive | yarqayniykichikpa | yarqayniykichikkunap |
| locative | yarqayniykichikpi | yarqayniykichikkunapi |
| terminative | yarqayniykichikkama | yarqayniykichikkunakama |
| ablative | yarqayniykichikmanta | yarqayniykichikkunamanta |
| instrumental | yarqayniykichikwan | yarqayniykichikkunawan |
| comitative | yarqayniykichiknintin | yarqayniykichikkunantin |
| abessive | yarqayniykichikninnaq | yarqayniykichikkunannaq |
| comparative | yarqayniykichikhina | yarqayniykichikkunahina |
| causative | yarqayniykichikrayku | yarqayniykichikkunarayku |
| benefactive | yarqayniykichikpaq | yarqayniykichikkunapaq |
| associative | yarqayniykichikpura | yarqayniykichikkunapura |
| distributive | yarqayniykichikninka | yarqayniykichikkunanka |
| exclusive | yarqayniykichiklla | yarqayniykichikkunalla |
| paykunap (their) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | yarqayninku | yarqayninkukuna |
| accusative | yarqayninkuta | yarqayninkukunata |
| dative | yarqayninkuman | yarqayninkukunaman |
| genitive | yarqayninkupa | yarqayninkukunap |
| locative | yarqayninkupi | yarqayninkukunapi |
| terminative | yarqayninkukama | yarqayninkukunakama |
| ablative | yarqayninkumanta | yarqayninkukunamanta |
| instrumental | yarqayninkuwan | yarqayninkukunawan |
| comitative | yarqayninkuntin | yarqayninkukunantin |
| abessive | yarqayninkunnaq | yarqayninkukunannaq |
| comparative | yarqayninkuhina | yarqayninkukunahina |
| causative | yarqayninkurayku | yarqayninkukunarayku |
| benefactive | yarqayninkupaq | yarqayninkukunapaq |
| associative | yarqayninkupura | yarqayninkukunapura |
| distributive | yarqayninkunka | yarqayninkukunanka |
| exclusive | yarqayninkulla | yarqayninkukunalla |
yarqay
| infinitive | yarqay | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| agentive | yarqaq | |||||||
| present participle | yarqaspa | |||||||
| past participle | yarqasqa | |||||||
| future participle | yarqana | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person inclusive |
1st person exclusive |
2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ñuqa | qam | pay | ñuqanchik | ñuqayku | qamkuna | paykuna | |
| present | yarqani | yarqanki | yarqan | yarqanchik | yarqayku yarqaniku1 |
yarqankichik | yarqanku | |
| past (experienced) |
yarqarqani | yarqarqanki | yarqarqan | yarqarqanchik | yarqarqayku yarqarqaniku |
yarqarqankichik | yarqarqanku | |
| past (reported) |
yarqasqani | yarqasqanki | yarqasqan | yarqasqanchik | yarqasqayku yarqasqaniku |
yarqasqankichik | yarqasqanku | |
| future | yarqasaq | yarqanki | yarqanqa | yarqasunchik | yarqasaqku | yarqankichik | yarqanqaku | |
| imperative | — | qam | pay | ñuqanchik | — | qamkuna | paykuna | |
| affirmative | yarqay | yarqachun | yarqasun2 yarqasunchik |
yarqaychik | yarqachunku | |||
| negative | ama yarqaychu |
ama yarqachunchu |
ama yarqasunchu ama yarqasunchikchu |
ama yarqaychikchu |
ama yarqachunkuchu | |||
| 1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety. 2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people". | ||||||||