zapowiadać

Old Polish

Alternative forms

• zapowiedać

Etymology

From za- +‎ powiadać. First attested in 1387.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zapɔvjadat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zapɔvjadat͡ɕ/

Verb

zapowiadać impf (perfective zapowiedzieć)

1. to prohibit, to ban, to not allow certain actions
   • 1981 [1399], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V, A. Roty gnieźnieńskie, s. 76-274, number 30:

     Jacom ne szapowadal tim dzeczem wykupicz wolu

     [Jakom nie zapowiadał tym dzieciem wykupić wołu]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 27, 3:

     Mayąly gosczom... gorączy sąnd osza[n]dzyczy, yle bandz[e] w zapowyedany czasch (sit diebus feriatis) […]

     [Mająli gościom... gorący sąd osa[n]dzici, ile bądź[e] w zapowiedany czas (sit diebus feriatis) […] ]

2. to ban or prohibit the use of something
   • 1967 [1416], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 602:

     Jako Przibislaw... ne zapowedal Syemanowy wkupu w zapuscze pane Agnetis

     [Jako Przybysław... nie zapowiedał Siemianowi wkupu w zapuście panie Agnetis]

3. to hire or employ someone or something officially in order to secure one's claims; to demand official seizure in order to secure one's claims
   • 1959 [1387], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 28:

     Jaco *Trzebeslaow lud otbil chanse Andrzegeui kone i on ge zapouadal

     [Jako *Trzebieslaow lud otbił chąsie Andrzejewy konie i on je zapowiadał]

4. to deny, to reject; to not give
   • 1880 [Fifteenth century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności, volume V, page 282:

     Audi nos, virgo dignissima, nam te filius nichil negans honorat nyczsz nye zapowyadayącz, czczy

     [Audi nos, virgo dignissima, nam te filius nichil negans honorat niczs nie zapowiadając, czci]

5. to oppose (to attempt to stop the progression of; to resist or antagonize by physical means, or by arguments, etc.); to negate?, to invalidate?
   • 1897 [1419], Teki Adolfa Pawińskiego, volume IV, number 3470:

     Nos prohybemus vlg. zapowyadami aquisicionem istius inmediate supra, quia pro Hanka... soluimus triginta marcas caucionis fideiussorie ad istas hereditates, fideiussimus et soluimus triginta marcas, ideo interdicimus istam aquisicionem

     [Nos prohybemus vlg. zapowiadamy aquisicionem istius inmediate supra, quia pro Hanka... soluimus triginta marcas caucionis fideiussorie ad istas hereditates, fideiussimus et soluimus triginta marcas, ideo interdicimus istam aquisicionem]

6. to announce, to present
   • 1981 [1412], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V., B. Roty konińskie, s. 275-533, number 320:

     Iaco Jan ne poyąl ani vkradl kona, ani go wodl do swego domu, ale szam beszal, a on go yutrze zapowedal v osadi y v kaplana

     [Jako Jan nie pojął ani ukradł konia, ani go wiodł do swego domu, ale sam bieżał, a on go jutrze zapowiedał u osady i u kapłana]

Derived terms

Related terms

Descendants

• Polish: zapowiadać

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “zapowiadać, zapowiedać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish zapowiadać. By surface analysis, za- +‎ powiadać.

Pronunciation

• IPA^(key): /za.pɔˈvja.dat͡ɕ/

• Audio 1, zapowiadać

  (file)

• Audio 2, zapowiadać się

  (file)

• Rhymes: -adat͡ɕ
• Syllabification: za‧po‧wia‧dać

Verb

zapowiadać impf (perfective zapowiedzieć)

1. (transitive) to announce; to herald, to portend (to inform of what's to come)

   Kobieta zapowiadająca pociągi na tym dworcu ma piękny głos. ― The lady announcing the trains at this station has a lovely voice.

2. (transitive) to promise, to spell, to augur, to presage, to herald, to portend (to be a sign of what's to come)

   Jeżeli mnie pytasz, te chmury zapowiadają śnieg. ― If you ask me, these clouds spell snow.

3. (reflexive with się) to announce oneself (to inform someone of one's arrival)

   Synonyms: anonsować się, zamawiać się

Verb

zapowiadać impf

1. (reflexive with się) to look like, to promise, to seem, to spell (to be expected)

   Synonyms: kroić się, rysować się, szykować się, zarysowywać się

   Zapowiada się kolejny skwarny dzień. ― It's looking like another scorching day.

2. (reflexive with się) to look like, to promise, to shape up (to have traits indicative of someone in the future)

   Synonym: rokować

   Zapowiadasz się na dobrego leksografa. ― You're shaping up to be a good lexicographer some day.

Conjugation

Derived terms

Related terms

Further reading

• zapowiadać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zapowiadać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zapowiedać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zapowiedać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zapowiadać”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zapowiadać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zapowiadać”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 8, Warsaw, page 229
• zapowiadać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego