Hello, you have come here looking for the meaning of the word
zatem. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word
zatem, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say
zatem in singular and plural. Everything you need to know about the word
zatem you have here. The definition of the word
zatem will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition of
zatem, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
Old Polish
Alternative forms
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *za tomь. By surface analysis, univerbation of za + tym, influenced by potem. First attested in the 14th century.
Pronunciation
- IPA(key): (10th–15th CE) /zatɛ(ː)m/
- IPA(key): (15th CE) /zatɛm/, /zatem/
Adverb
zatem
- over the time of; meanwhile
1930 [Fifteenth century], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 27, 44:Tu przebødzesz kylko czassow s nym, asczy syø zatym vpokogy (donec requiescat) gnyew brata twego- [Tu przebędziesz kilko czasow s nim, ażci się zatym upokoji (donec requiescat) gniew brata twego]
- later; lower in text
1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 5:Prawa, yesz... krol Kazymyrz... vstavil y... dzirzecz przikazal, zathym rzandnye szą popyszana- [Prawa, jeż... krol Kazimirz... ustawił i... dzirżeć przykazał, zatym rządnie są popisana]
Conjunction
zatem
- and then, after that
1897 [1398], Teki Adolfa Pawińskiego, volume IV, number 456:Nicholt tenetur sex marcas, veniens ad iudicium... sigillum recepit, satim sø uyednal pro duabus marcis sza poswem- [Nicholt tenetur sex marcas, veniens ad iudicium... sigillum recepit, zatym się ujednał pro duabus marcis za pozwem]
1960 [1415], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 427:Jaco Michal wysnal szą Swąskowy przed prawem y przeprosil go trzemi grz[y]wnami a szatim mu Swąsek [t]rzich policzcow nye dal- [Jako Michał wyznał się Święszkowi przed prawem i przeprosił go trzemi grz[y]wnami a zatym mu Święszek [t]rzych policzkow nie dał]
1960 [1395], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 15:Jaco Meczslaw rzekl *Boguslaowi: Y ot onegos zdraczcze ot Potra, czso braczø zdradza, y zatim i ranil- [Jako Miecsław rzekł *Boguslaowi: I ot onegoż zdraćce ot Piotra, czso bracią zdradza, i zatym ji ranił]
- that is why; consequently
1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 15:Ktho swyeczą przy zwadze w noczi zagasi, a zathym kogo vranyą, ma rannemv o rani bicz skazan- [Kto świecę przy zwadzie w nocy zagasi, a zatym kogo uranią, ma rannemu o rany być skazan]
- refers a new sentence to the previous context specifying the temporal sequence of a given action; then
1896, Lucjan Malinowski, editor, Żywot świętego Błażeja. Zabytek języka polskiego z początku wieku XV,, page 320:[…] A zatym vzrzely wylka a on wyeprza zasyø nyesye- [ […] A zatym uźrzeli wilka a on wieprza zasię niesie]
1930 [Fifteenth century], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 17, 1:Zatym sebrawszi syø (congregantes autem) Fylystinowye... prziszly do Sochot- [Zatym sebrawszy się (congregantes autem) Filistynowie... przyszli do Sochot]
1930 [Fifteenth century], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 22, 10:Vdzalal oltarz y nakladl nan drew. A zatym røkøø podnyeszye myecz (extenditque manum et arripuit gladium)- [Udziałał ołtarz i nakładł nań drew. A zatym ręką podniesie miecz (extenditque manum et arripuit gladium)]
Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 797:A zathym przystampyącz byskupovye... począly nan s pelna zalovacz- [A zatym przystąpiąc biskupowie... poczęli nań z pełna żałować]
1895 [1448–1450], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, page 4:Thedi przebiwacze tego *myascza przysząngą, iako wynowaczcza yąncz nye mogli... Zathym (extunc) byskvp... slozy... interdicht prawem polozoni- [Tedy przebywacze tego mieśca przysięgą, jako winowaćca jąć nie mogli... Zatym (extunc) biskup... słoży... interdycht prawem położony]
1930 [Fifteenth century], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 28, 4:Prziszly a wzdzalaly sobye twyrdze w Sunnam. A zatim takesz sebral Saul (congregavit autem et Saul) wszitek lyvd israhelski- [Przyszli a wzdziałali sobie twirdze w Sunnam. A zatym takież sebrał Saul (congregavit autem et Saul) wszytek lud israhelski]
1930 [Fifteenth century], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 3, 1:A zatim (igitur) Iozve powstaw w noczi... a viszedwszi s Sethim prziszli sø kv Iordanv- [A zatym (igitur) Jozue powstaw w nocy... a wyszedwszy z Setym przyszli są ku Jordanu]
Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 582:Nye bądzye, kto by vass bronyl... Tako zathem rzekly zvolenyczy (at illi dixerunt Luc 22, 38): Gospodnye, ymamy thv dva myecza- [Nie będzie, kto by was bronił... Tako zatem rzekli zwolenicy (at illi dixerunt Luc 22, 38): Gospodnie, imamy tu dwa miecza]
Descendants
References
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish zatem. By surface analysis, univerbation of za + tym.
Pronunciation
Particle
zatem
- ergo, then, therefore
- Synonyms: a więc, czyli, eo ipso, inaczej, inaczej mówiąc, innymi słowy, jednym słowem, krótko mówiąc, mianowicie, przeto, słowem, tedy, to jest, toteż, to znaczy, tym samym, więc, w takim razie, w takim układzie, znaczy, znaczy się
Conjunction
zatem
- (resultative) which is why
- Synonym: dlatego
- (temporal) and then; after that
- Synonym: dlatego
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zatem is one of the most used words in Polish, appearing 33 times in scientific texts, 0 times in news, 20 times in essays, 11 times in fiction, and 2 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 66 times, making it the 1002nd most common word in a corpus of 500,000 words.
References
- ^ Ida Kurcz (1990) “zatem”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 754
Further reading
- zatem in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- zatem in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zatem”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zatem”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “zatem”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zatym, zatem”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 328