zetlić

From ze- +‎ tlić.

• IPA^(key): /ˈzɛ.tlit͡ɕ/
• Rhymes: -ɛtlit͡ɕ
• Syllabification: ze‧tlić

zetlić pf

1. (reflexive with się) to fall apart due to being weakened and nearly dissolved by fire or age (Is there an English equivalent to this definition?)
   • 1900, Henryk Sienkiewicz, Legenda żeglarska:

     I płynęli jeszcze długie lata. Aż wreszcie upływem czasu załoga zniewieściała zupełnie, zaniedbała obowiązków, i nikt nie wiedział, że statek począł się psować. Słona woda przeżarła belki, potężne wiązania rozluźniły się, fale poobdzierały burty, maszty popróchniały, a żagle zetliły się na powietrzu.

     And they sailed on for long years. Until finally, with the passage of time, the crew became entirely effeminate, it neglected its duties, and nobody knew that the ship was starting to break down. Salt water ate through the beams, strong knots loosened, waves wore away at the sides, the masts rotted, and the sails fell apart in the air.

   • 1942, Tadeusz Borowski, “Czasy pogardy”, in Gdziekolwiek ziemia...‎, page 9:

     [...] przeminie żelazny krok, chorągwie dymu się zetlą,
     umilknie kobiet pisk i zawodzenie pobitych,
     pomniki nasze i bronie i tarcze pójdą na łom
     i ślady zawieje wiatr. Wnuk nasz, z kobiety zrodzony
     zwycięzcy i niewolnika imion zapomni nazawsze.

     The iron march will pass, the banners of smoke will be dispersed,
     the wail of women will fall silent and the leading away of the defeated,
     our monuments and weapons and shields will be thrown away,
     and the wind will cover their traces. Our grandson, born of a woman,
     will forget the names of the conqueror and the slave forever.

   • 1960, Sabina Sebyłowa, Okładka z Pegazem‎, Państwowy Instytut Wydawniczy, page 229:

     Na papierosie trzymanym w ustach szarzeje coraz dłuższym wałeczkiem zetlony tytoń.

     On the cigarette, held between the lips, tobacco burned to ash turns gray at an ever greater length.

   • 2021 (first published 1964), Maciej Patkowski, Dworzanin: Brulion Henryka Pattée‎, SAGA Egmont, chapter 5:

     Obok śmietnika, między szaletem a studnią rozpaliłem ognisko. Gdy się grube korzenie dobrze zetliły i poczerniały, rozkruszyły na popiół, wykopałem nieco gliny, rozmieszałem w wodzie, potem łopatą rozgrzebałem dół w ognisku.

     By the garbage can, between the cottage and the well, I started a campfire. When some thick roots had been burned up and blackened well had crumbled into ash, I dug out some clay, mixed it with water, then dug a hole in the fire with a shovel.

2. (reflexive with się, figurative) to disappear or end after gradually declining
   • 2006, Stanisław Mocek, Dziennikarze po komunizmie: Elita mediów w świetle badań społecznych‎, Wydawnictwo Naukowe Scholar, page 146:

     [...] ten cały miszmasz zaprawiony literaturą romantyczną, potem misyjną, taką żeromszczyzną, to wszystko przecież gdzieś się już dawno skompromitowało, wypaliło, zetliło, w rozmaity sposób.

     ... this whole mishmash seasoned with romantic and then missionary literature, this Żeromski-ism, all this was, of course, long ago compromised, burned up, disintegrated, in various ways.

   • 2013 (first published 1993), Laura Esquivel, translated by Elżbieta Komarnicka, Przepiórki w płatkach róży‎, Znak, archived from the original on 2024-09-10:

     Wiedziała, że naturalny żar, który ją ogrzewa, zacznie powoli wygasać, gdy nie będzie czym go podtrzymać, i zetli się doszczętnie.

     She knew that the natural heat that warned her would start to go out slowly when there was nothing to keep it going with and would disappear entirely.

3. (transitive, rare) to disintegrate (to cause to weaken and to fall apart thus)
   • 2003, Mirosław Piotr Jabłoński & Andrzej Mol, Tajemnica czwartego apokryfu‎, Supernowa, page 38:

     Ano, wypadek był, pożar w domku myśliwskim. Okropna śmierć, pana barona żywcem zetliło.

     Well, there was an accident, a fire in a hunting cabin. An awful death, it burned up the baron alive.

   • 2018, Adam Przechrzta, Cień‎, Fabryka Słów, archived from the original on 2024-09-10:

     A trzeba o niej dać wiadomość do mnie, to wózkiem przyjadę, ino orczyk stelmach zrobi, bo w piecu nim grzebała i zetliła go na węgiel, co jeszcze zostawuję, choć prać ją zato nie będę.

     And you need to give the news about her to me, and I'll come in my wagon, so long as the wainwright makes a crossbar, because she was scratching in the furnace with it and burned it to charcoal, which I still have, though I won't beat her for it.

• zetlić in Polish dictionaries at PWN