बुद्ध

Hello, you have come here looking for the meaning of the word बुद्ध. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word बुद्ध, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say बुद्ध in singular and plural. Everything you need to know about the word बुद्ध you have here. The definition of the word बुद्ध will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofबुद्ध, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit बुद्ध (buddhá). Doublet of बुत (but).

Pronunciation

  • (Delhi) IPA(key): /bʊd̪d̪ʱ/,

Noun

बुद्ध (buddhm (Urdu spelling بدھ)

  1. Buddha, the enlightened one

Declension

Derived terms

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit बुद्ध (buddhá).

Pronunciation

Noun

बुद्ध (buddham

  1. Buddha, the enlightened one.

Derived terms

Nepali

Pronunciation

Proper noun

बुद्ध (buddha)

  1. Buddha, the enlightened one.

Declension

Declension of बुद्ध
Singular
nominative बुद्ध
accusative बुद्धलाई
instrumental/ergative बुद्धले
dative बुद्धलाई
ablative बुद्धबाट
genitive बुद्धको
locative बुद्धमा
Notes:
  • -को (-ko) becomes:
    • -का (-kā) when followed by a plural noun.
    • -की (-kī) when followed by a feminine noun.

Pali

Alternative forms

Proper noun

बुद्ध m

  1. Devanagari script form of buddha (“Buddha”)
    • 2017 July 19, Vinodh Rajan, Ben Mitchell, Martin Jansche, Sascha Brawer, “Proposal to Encode Lao Characters for Pali (revised)”, in Unicode (PDF), page 2:
      बुद्धं सरणं गच्छामि
      buddhaṃ saraṇaṃ ɡacchāmi
      I go to the Buddha as a refuge.

Noun

बुद्ध m

  1. Devanagari script form of buddha (“buddha”)

Adjective

बुद्ध

  1. Devanagari script form of buddha, past participle of बुज्झति (bujjhati, to understand)

Declension

Sanskrit

Alternative forms

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *buddʰás, from Proto-Indo-Iranian *bʰudᶻdʰás, from Proto-Indo-European *bʰudʰtós (awake, aware). Cognate with Ancient Greek πυστός (pustós), Avestan 𐬠𐬎𐬯𐬙𐬀 (busta). By surface analysis, बुध् (budh, root) +‎ -त (-ta).

This is one of the main examples of Bartholomae's law.

Pronunciation

Participle

बुद्ध (buddha) past passive participle (root बुध्)

  1. past passive participle of बुध् (budh)

Adjective

बुद्ध (buddhá) stem

  1. awake
  2. enlightened, conscious, intelligent, clever, wise
    Antonym: मूढ (mūḍhá)

Declension

Masculine a-stem declension of बुद्ध (buddha)
Singular Dual Plural
Nominative बुद्धः
buddhaḥ
बुद्धौ / बुद्धा¹
buddhau / buddhā¹
बुद्धाः / बुद्धासः¹
buddhāḥ / buddhāsaḥ¹
Vocative बुद्ध
buddha
बुद्धौ / बुद्धा¹
buddhau / buddhā¹
बुद्धाः / बुद्धासः¹
buddhāḥ / buddhāsaḥ¹
Accusative बुद्धम्
buddham
बुद्धौ / बुद्धा¹
buddhau / buddhā¹
बुद्धान्
buddhān
Instrumental बुद्धेन
buddhena
बुद्धाभ्याम्
buddhābhyām
बुद्धैः / बुद्धेभिः¹
buddhaiḥ / buddhebhiḥ¹
Dative बुद्धाय
buddhāya
बुद्धाभ्याम्
buddhābhyām
बुद्धेभ्यः
buddhebhyaḥ
Ablative बुद्धात्
buddhāt
बुद्धाभ्याम्
buddhābhyām
बुद्धेभ्यः
buddhebhyaḥ
Genitive बुद्धस्य
buddhasya
बुद्धयोः
buddhayoḥ
बुद्धानाम्
buddhānām
Locative बुद्धे
buddhe
बुद्धयोः
buddhayoḥ
बुद्धेषु
buddheṣu
Notes
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of बुद्धा (buddhā)
Singular Dual Plural
Nominative बुद्धा
buddhā
बुद्धे
buddhe
बुद्धाः
buddhāḥ
Vocative बुद्धे
buddhe
बुद्धे
buddhe
बुद्धाः
buddhāḥ
Accusative बुद्धाम्
buddhām
बुद्धे
buddhe
बुद्धाः
buddhāḥ
Instrumental बुद्धया / बुद्धा¹
buddhayā / buddhā¹
बुद्धाभ्याम्
buddhābhyām
बुद्धाभिः
buddhābhiḥ
Dative बुद्धायै
buddhāyai
बुद्धाभ्याम्
buddhābhyām
बुद्धाभ्यः
buddhābhyaḥ
Ablative बुद्धायाः / बुद्धायै²
buddhāyāḥ / buddhāyai²
बुद्धाभ्याम्
buddhābhyām
बुद्धाभ्यः
buddhābhyaḥ
Genitive बुद्धायाः / बुद्धायै²
buddhāyāḥ / buddhāyai²
बुद्धयोः
buddhayoḥ
बुद्धानाम्
buddhānām
Locative बुद्धायाम्
buddhāyām
बुद्धयोः
buddhayoḥ
बुद्धासु
buddhāsu
Notes
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of बुद्ध (buddha)
Singular Dual Plural
Nominative बुद्धम्
buddham
बुद्धे
buddhe
बुद्धानि / बुद्धा¹
buddhāni / buddhā¹
Vocative बुद्ध
buddha
बुद्धे
buddhe
बुद्धानि / बुद्धा¹
buddhāni / buddhā¹
Accusative बुद्धम्
buddham
बुद्धे
buddhe
बुद्धानि / बुद्धा¹
buddhāni / buddhā¹
Instrumental बुद्धेन
buddhena
बुद्धाभ्याम्
buddhābhyām
बुद्धैः / बुद्धेभिः¹
buddhaiḥ / buddhebhiḥ¹
Dative बुद्धाय
buddhāya
बुद्धाभ्याम्
buddhābhyām
बुद्धेभ्यः
buddhebhyaḥ
Ablative बुद्धात्
buddhāt
बुद्धाभ्याम्
buddhābhyām
बुद्धेभ्यः
buddhebhyaḥ
Genitive बुद्धस्य
buddhasya
बुद्धयोः
buddhayoḥ
बुद्धानाम्
buddhānām
Locative बुद्धे
buddhe
बुद्धयोः
buddhayoḥ
बुद्धेषु
buddheṣu
Notes
  • ¹Vedic

Proper noun

बुद्ध (buddhá) stemm

  1. Buddha, the enlightened one

Declension

Masculine a-stem declension of बुद्ध (buddhá)
Singular Dual Plural
Nominative बुद्धः
buddháḥ
बुद्धौ / बुद्धा¹
buddhaú / buddhā́¹
बुद्धाः / बुद्धासः¹
buddhā́ḥ / buddhā́saḥ¹
Vocative बुद्ध
búddha
बुद्धौ / बुद्धा¹
búddhau / búddhā¹
बुद्धाः / बुद्धासः¹
búddhāḥ / búddhāsaḥ¹
Accusative बुद्धम्
buddhám
बुद्धौ / बुद्धा¹
buddhaú / buddhā́¹
बुद्धान्
buddhā́n
Instrumental बुद्धेन
buddhéna
बुद्धाभ्याम्
buddhā́bhyām
बुद्धैः / बुद्धेभिः¹
buddhaíḥ / buddhébhiḥ¹
Dative बुद्धाय
buddhā́ya
बुद्धाभ्याम्
buddhā́bhyām
बुद्धेभ्यः
buddhébhyaḥ
Ablative बुद्धात्
buddhā́t
बुद्धाभ्याम्
buddhā́bhyām
बुद्धेभ्यः
buddhébhyaḥ
Genitive बुद्धस्य
buddhásya
बुद्धयोः
buddháyoḥ
बुद्धानाम्
buddhā́nām
Locative बुद्धे
buddhé
बुद्धयोः
buddháyoḥ
बुद्धेषु
buddhéṣu
Notes
  • ¹Vedic

Descendants

Borrowed terms

Borrowed terms