Merhaba, buraya
𐰴𐰍𐰣 kelimesinin anlamını aramaya geldiniz. DICTIOUS'da
𐰴𐰍𐰣 kelimesinin tüm sözlük anlamlarını bulmakla kalmayacak, aynı zamanda etimolojisini, özelliklerini ve
𐰴𐰍𐰣 kelimesinin tekil ve çoğul olarak nasıl söylendiğini de öğreneceksiniz.
𐰴𐰍𐰣 kelimesi hakkında bilmeniz gereken her şey burada.
𐰴𐰍𐰣 kelimesinin tanımı, konuşurken veya metinlerinizi yazarken daha kesin ve doğru olmanıza yardımcı olacaktır. XXX'in ve diğer kelimelerin tanımını bilmek, kelime dağarcığınızı zenginleştirir ve size daha fazla ve daha iyi dilsel kaynaklar sağlar.
Eski Türkçe
Söyleniş
Köken
Sözcüğün nihai kökeni bilinmemektedir. Buna rağmen yıllar içerisinde bir kaç teori öne atılmıştır:
- Sinor sözcüğün 𐰴𐰯𐰍𐰣 (qapɣan) ünvanının farklı bir biçimi olduğunu önerir ve 𐰴𐰣 (qan, “kağan”) sözcüğünden türediğini öne sürer. Buna karşın Vovin, Eski Çince'de kaydedilmiş 可賀敦孫 (*kʰaːlʔ ɡaːls tuːl/doːn/tuːn/tuːns, “kraliçe”) sözcüğünü *qaɣatun diye okuyarak 𐰴𐱃𐰆𐰣 (qatun, “kraliçe”) sözcüğüne bağlayıp ortak bir *qa- kökü vermiştir[2] ve Ana Yeniseyce *qεʔ (“ulu”) ile bağlamıştır.
- Dybo ile başlayarak İranca'dan geldiği de önerilmektedir ve nihai kaynağın *hwa-káHmah[3] olduğunu düşünülür. Karşılığı 𐰴𐱃𐰆𐰣 (qatun, “kraliçe”) < *hwa-tā́wniH (“kraliçe”).
Tuna Bulgarcası ΚΑΝΑ (KANA, “kağan”)[4], Çuvaşça хун (hun), Türkçe han, Eski Uygurca qʾn (qan) vb. ile eş asıllıdır.
Ad
𐰴𐰍𐰣 (qaɣan)
- (monarşi) herhangi bir tür hükümdar; kral, imparator, han
- MS 8. yy., Kül Tigin Yazıtı, G1:
- 𐱅𐰭𐰼𐰃:𐱅𐰏:𐱅𐰭𐰼𐰃𐰓𐰀:𐰉𐰆𐰞𐰢𐱁:𐱅𐰇𐰼𐰜:𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀:𐰴𐰍𐰣:𐰉𐰆:𐰇𐰓𐰚𐰀:𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢
- teŋri:teg:teŋride:bolmuš:türük:bilge:qaɣan:bu:ödke:olurtum
- (Ben) tanrı gibi ve gökten doğmuş Türk Bilge Han, bu devirde tahta oturdum.
Farklı biçimi
Türetilmiş kavramlar
- 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍 (qaɣanlïɣ, “hanlı”)
- 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰀 (qaɣanla-, “han edinmek”)
- 𐰴𐰍𐰣𐰽𐰺𐰀 (qaɣansïra-, “han kaybetmek”)
Kaynakça
- ↑ Erdal, Marcel (2004). A Grammar of Old Turkic (İngilizce). Brill. ISBN 9004102949.
- ↑ Vovin, Alexander (2007), Once again on the etymology of the title qaγan, sayfa 180
- ↑ Dybo, Anna (2007), Early contacts of Turks and problems of reconstruction of Proto-Turkic, sayfa 9
- ↑ Tekin, Talât (1987), Tuna Bulgarları ve Dilleri, sayfa 42
- Tekin, Talat (2010). Orhon Yazıtları, 4. basım, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. ISBN 975-16-0065-0.