saymak

Eski Türkçe sāmak

saymak (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi sayar)

1. (matematik) bir şeyin kaç tane olduğunu anlamak için bunları birer birer elden veya gözden geçirmek, sayısını bulmak, bilmek

   Nara sormuşlar: -Tanelerin kaç tane? Yiyenler saysın bana ne- demiş. - B. R. Eyuboğlu

2. sayıları arka arkaya söylemek

   Birden ona kadar saymak.

3. herhangi bir sıraya koymak, herhangi bir sırada yer aldığını kabul etmek

   Artık kışı geçti sayabiliriz.

4. herhangi bir şey, yerine koymak veya herhangi bir şey gözüyle bakmak, addetmek

   Her çiçekten bal eyledik. Arıya saydılar bizi. - Pir Sultan Abdal

5. varsaymak, tutmak, farz etmek

   Elimi uzatsam benim olacak bir vazoya sırt çevirip başkasına kaptırınca onu benden çalınmış saymak neden? - H. Taner

6. arka arkaya söylemek, sıralamak

   Birinin iyiliklerini saymak.

7. ödenek, peşin vermek

   İki bin lira saydı, bana bir küpe aldı. - M. Ş. Esendal

8. geçer tutmak

   Bunu saymam, sizi bir gün erkenden beklerim.

9. (mecaz) değeri, üstünlüğü, yaşlılığı, yararlılığı dolayısıyla bir kimseye veya bir şeye karşı dikkatli, özenli, ölçülü davranmak, saygı göstermek, sözünü dinlemek, hürmet etmek

   Anam babamı nasıl saydı ise ben de kocamı öyle sayacaktım. - M. Ş. Esendal

10. (mecaz) önemsemek
11. (mecaz) gibi görmek, kabul etmek

    Arzularını yapmayı belli büyük bir külfet saydığınız bu küçük kalpler, saadetin kapısından girmeden felaketin ortasına yuvarlanıyorlar. - A. Gündüz

12. (mecaz) hesaba katmak, dikkate almak

    Bundan önce verdiğimi saymıyor musun?

• Türk Dil Kurumuna göre "saymak" maddesi