زوج

Ayrıca bakınız: روح, روج, روچ

Arapça

Köken 1

Aramice זוגא‎ (“boyunduruk, çift”) sözcüğünden nakledildi, o da Yunancada "evlilik boyunduruğu" için kullanılan Eski Yunanca ζεῦγος (zeûgos, “boyunduruk”) sözcüğünden. Şimdiyse ز و ج‎ (z-v-c) kökünü meydana getirir.

Söyleniş

IPA^(anahtar): /zawd͡ʒ/
Audio (dosya)

Ad

زَوْج (zevc) e (ikil زَوْجَيْن‎ (zevceyn), çoğul أَزْوَاج‎ (ʾezvāc), dişil زَوْجَة‎ (zevce))

çift
eş (çiftin teki)
(aile) eş, partner.
1. (aile) koca
  eş anlamlısı: بَعْل‎ (baʿl)
  - M.S. 609–632, Kur'an, 58:1
    
    قَدْ سَمِعَ ٱللَّٰهُ قَوْلَ ٱلَّتِي تُجَادِلُكَ فِي زَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَى ٱللَّٰهِ وَٱللَّٰهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا إِنَّ ٱللَّٰهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ — Kocası hakkında seninle tartışan ve Allâh'a şikâyette bulunan kadının sözünü Allah işitmiştir. Allah, konuşmanızı işitir. Çünkü Allah, işitendir, bilendir.

Çekimleme

زَوْج (zevc) ad çekimi

tekil	basit tekil munsarıf
tekil	belirsiz	belirli	kurgu
ölçüsüz	زَوْج zevc	الزَّوْج‎ ez-zevc	زَوْج zevc
yalın	زَوْجٌ zevcün	الزَّوْجُ‎ ez-zevcü	زَوْجُ zevcü
belirtme	زَوْجًا‎ zevcen	الزَّوْجَ‎ ez-zevce	زَوْجَ zevce
tamlayan	زَوْجٍ zevcin	الزَّوْجِ‎ ez-zevci	زَوْجِ zevci

Türetilmiş kavramlar

زَوْجُهُم‎ (ar) (zevcühüm) ،زَوْجُهَا‎ (ar) (zevcühā) ،زَوْجُِكُم‎ (ar) (zevcüiküm) ،زَوْجُكِ‎ (ar) (zevcüki) ،زَوْجُكَ‎ (ar) (zevcüke)

Türevleri

Maltaca: żewġ
Türkçe: zevç

Köken 2

زَوْج‎ (zevc, “çift”) kelimesinden fiil.

Söyleniş

IPA^(anahtar): /zaw.wa.d͡ʒa/

Eylem

زَوَّجَ (zevvece) II, geniş zaman يُزَوِّجُ‎‎ (yüzevvicü)

çiftleşmek, eşleşmek, çiftler hâlinde katılmak
çiftleştirmek
(çift geçişli) evlendirmek

Çekimleme

زَوَّجَ

çekimi (biçim-II sahih)

etken eylem الْفِعْل الْمَعْلُوم
mastar الْمَصْدَر					تَزْوِيج‎ tezvīc
ism-i fail اِسْم الْفَاعِل					مُزَوِّج‎ müzevvic
ism-i meful اِسْم الْمَفْعُول					مُزَوَّج‎ müzevvec
		tekil الْمُفْرَد			ikil الْمُثَنَّى		çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب	1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	زَوَّجْتُ‎ zevvectü	زَوَّجْتَ‎ zevvecte	زَوَّجَ zevvece	زَوَّجْتُمَا‎ zevvectümā	زَوَّجَا‎ zevvecā	زَوَّجْنَا‎ zevvecnā	زَوَّجْتُمْ‎ zevvectüm	زَوَّجُوا‎ zevvecū
geçmiş zaman الْمَاضِي	dişil	زَوَّجْتُ‎ zevvectü	زَوَّجْتِ‎ zevvecti	زَوَّجَتْ‎ zevvecet	زَوَّجْتُمَا‎ zevvectümā	زَوَّجَتَا‎ zevvecetā	زَوَّجْنَا‎ zevvecnā	زَوَّجْتُنَّ‎ zevvectünne	زَوَّجْنَ‎ zevvecne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أُزَوِّجُ‎ ʾüzevvicü	تُزَوِّجُ‎ tüzevvicü	يُزَوِّجُ‎ yüzevvicü	تُزَوِّجَانِ‎ tüzevvicāni	يُزَوِّجَانِ‎ yüzevvicāni	نُزَوِّجُ‎ nüzevvicü	تُزَوِّجُونَ‎ tüzevvicūne	يُزَوِّجُونَ‎ yüzevvicūne
geniş zaman الْمُضَارِع	dişil	أُزَوِّجُ‎ ʾüzevvicü	تُزَوِّجِينَ‎ tüzevvicīne	تُزَوِّجُ‎ tüzevvicü	تُزَوِّجَانِ‎ tüzevvicāni	تُزَوِّجَانِ‎ tüzevvicāni	نُزَوِّجُ‎ nüzevvicü	تُزَوِّجْنَ‎ tüzevvicne	يُزَوِّجْنَ‎ yüzevvicne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أُزَوِّجَ‎ ʾüzevvice	تُزَوِّجَ‎ tüzevvice	يُزَوِّجَ‎ yüzevvice	تُزَوِّجَا‎ tüzevvicā	يُزَوِّجَا‎ yüzevvicā	نُزَوِّجَ‎ nüzevvice	تُزَوِّجُوا‎ tüzevvicū	يُزَوِّجُوا‎ yüzevvicū
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	dişil	أُزَوِّجَ‎ ʾüzevvice	تُزَوِّجِي‎ tüzevvicī	تُزَوِّجَ‎ tüzevvice	تُزَوِّجَا‎ tüzevvicā	تُزَوِّجَا‎ tüzevvicā	نُزَوِّجَ‎ nüzevvice	تُزَوِّجْنَ‎ tüzevvicne	يُزَوِّجْنَ‎ yüzevvicne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أُزَوِّجْ‎ ʾüzevvic	تُزَوِّجْ‎ tüzevvic	يُزَوِّجْ‎ yüzevvic	تُزَوِّجَا‎ tüzevvicā	يُزَوِّجَا‎ yüzevvicā	نُزَوِّجْ‎ nüzevvic	تُزَوِّجُوا‎ tüzevvicū	يُزَوِّجُوا‎ yüzevvicū
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	dişil	أُزَوِّجْ‎ ʾüzevvic	تُزَوِّجِي‎ tüzevvicī	تُزَوِّجْ‎ tüzevvic	تُزَوِّجَا‎ tüzevvicā	تُزَوِّجَا‎ tüzevvicā	نُزَوِّجْ‎ nüzevvic	تُزَوِّجْنَ‎ tüzevvicne	يُزَوِّجْنَ‎ yüzevvicne
emir الْأَمْر	eril		زَوِّجْ zevvic		زَوِّجَا‎ zevvicā			زَوِّجُوا‎ zevvicū
emir الْأَمْر	dişil		زَوِّجِي‎ zevvicī		زَوِّجَا‎ zevvicā			زَوِّجْنَ‎ zevvicne
edilgen eylem الْفِعْل الْمَجْهُول
		tekil الْمُفْرَد			ikil الْمُثَنَّى		çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب	2. kişi الْمُwخَاطَب	3. kişi الْغَائِب	1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	زُوِّجْتُ‎ züvvictü	زُوِّجْتَ‎ züvvicte	زُوِّجَ züvvice	زُوِّجْتُمَا‎ züvvictümā	زُوِّجَا‎ züvvicā	زُوِّجْنَا‎ züvvicnā	زُوِّجْتُمْ‎ züvvictüm	زُوِّجُوا‎ züvvicū
geçmiş zaman الْمَاضِي	dişil	زُوِّجْتُ‎ züvvictü	زُوِّجْتِ‎ züvvicti	زُوِّجَتْ‎ züvvicet	زُوِّجْتُمَا‎ züvvictümā	زُوِّجَتَا‎ züvvicetā	زُوِّجْنَا‎ züvvicnā	زُوِّجْتُنَّ‎ züvvictünne	زُوِّجْنَ‎ züvvicne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أُزَوَّجُ‎ ʾüzevvecü	تُزَوَّجُ‎ tüzevvecü	يُزَوَّجُ‎ yüzevvecü	تُزَوَّجَانِ‎ tüzevvecāni	يُزَوَّجَانِ‎ yüzevvecāni	نُزَوَّجُ‎ nüzevvecü	تُزَوَّجُونَ‎ tüzevvecūne	يُزَوَّجُونَ‎ yüzevvecūne
geniş zaman الْمُضَارِع	dişil	أُزَوَّجُ‎ ʾüzevvecü	تُزَوَّجِينَ‎ tüzevvecīne	تُزَوَّجُ‎ tüzevvecü	تُزَوَّجَانِ‎ tüzevvecāni	تُزَوَّجَانِ‎ tüzevvecāni	نُزَوَّجُ‎ nüzevvecü	تُزَوَّجْنَ‎ tüzevvecne	يُزَوَّجْنَ‎ yüzevvecne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أُزَوَّجَ‎ ʾüzevvece	تُزَوَّجَ‎ tüzevvece	يُزَوَّجَ‎ yüzevvece	تُزَوَّجَا‎ tüzevvecā	يُزَوَّجَا‎ yüzevvecā	نُزَوَّجَ‎ nüzevvece	تُزَوَّجُوا‎ tüzevvecū	يُزَوَّجُوا‎ yüzevvecū
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	dişil	أُزَوَّجَ‎ ʾüzevvece	تُزَوَّجِي‎ tüzevvecī	تُزَوَّجَ‎ tüzevvece	تُزَوَّجَا‎ tüzevvecā	تُزَوَّجَا‎ tüzevvecā	نُزَوَّجَ‎ nüzevvece	تُزَوَّجْنَ‎ tüzevvecne	يُزَوَّجْنَ‎ yüzevvecne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أُزَوَّجْ‎ ʾüzevvec	تُزَوَّجْ‎ tüzevvec	يُزَوَّجْ‎ yüzevvec	تُزَوَّجَا‎ tüzevvecā	يُزَوَّجَا‎ yüzevvecā	نُزَوَّجْ‎ nüzevvec	تُزَوَّجُوا‎ tüzevvecū	يُزَوَّجُوا‎ yüzevvecū
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	dişil	أُزَوَّجْ‎ ʾüzevvec	تُزَوَّجِي‎ tüzevvecī	تُزَوَّجْ‎ tüzevvec	تُزَوَّجَا‎ tüzevvecā	تُزَوَّجَا‎ tüzevvecā	نُزَوَّجْ‎ nüzevvec	تُزَوَّجْنَ‎ tüzevvecne	يُزَوَّجْنَ‎ yüzevvecne

Kaynakça

Fraenkel, Siegmund (1886). Die aramäischen Fremdwörter im Arabischen (de), 106.
Hübschmann, Heinrich (1897). Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (de).
Jeffery, Arthur (1938). The Foreign Vocabulary of the Qurʾān.
Hans Wehr (1976), “زوج”, A Dictionary of Modern Written Arabic, J. Milton Cowan, editör, 4. baskı, Ithaca, NY, A.B.D.: Spoken Language Services, ISBN 0-87950-001-8

Osmanlı Türkçesi

Köken

Arapça زَوْج‎ (zevc).

Ad

زوج (زَوْج)

çiftin teki. eş.
(aile) koca.

Çekimleme

زَوْج (zevc) ad çekimi

tekil	basit tekil munsarıf
tekil	belirsiz	belirli	kurgu
ölçüsüz	زَوْج zevc	الزَّوْج‎ ez-zevc	زَوْج zevc
yalın	زَوْجٌ zevcün	الزَّوْجُ‎ ez-zevcü	زَوْجُ zevcü
belirtme	زَوْجًا‎ zevcen	الزَّوْجَ‎ ez-zevce	زَوْجَ zevce
tamlayan	زَوْجٍ zevcin	الزَّوْجِ‎ ez-zevci	زَوْجِ zevci

زوج

Arapça

Köken 1

Söyleniş

Ad

Çekimleme

Türetilmiş kavramlar

Türevleri

Köken 2

Söyleniş

Eylem

Çekimleme

Kaynakça

Osmanlı Türkçesi

Köken

Ad

Çekimleme

Enciclo

Wikious

Sapientia

Scientia

Boobota

Anandapedia

Sagapedia

Wikithot