Learned borrowing from Old Armenian նահապետ (nahapet).
| Audio (Eastern Armenian): | (file) |
նահապետ • (nahapet)
| i-type, animate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | նահապետ (nahapet) | նահապետներ (nahapetner) | ||
| dative | նահապետի (nahapeti) | նահապետների (nahapetneri) | ||
| ablative | նահապետից (nahapeticʻ) | նահապետներից (nahapetnericʻ) | ||
| instrumental | նահապետով (nahapetov) | նահապետներով (nahapetnerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | նահապետը/նահապետն (nahapetə/nahapetn) | նահապետները/նահապետներն (nahapetnerə/nahapetnern) | ||
| dative | նահապետին (nahapetin) | նահապետներին (nahapetnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | նահապետս (nahapets) | նահապետներս (nahapetners) | ||
| dative | նահապետիս (nahapetis) | նահապետներիս (nahapetneris) | ||
| ablative | նահապետիցս (nahapeticʻs) | նահապետներիցս (nahapetnericʻs) | ||
| instrumental | նահապետովս (nahapetovs) | նահապետներովս (nahapetnerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | նահապետդ (nahapetd) | նահապետներդ (nahapetnerd) | ||
| dative | նահապետիդ (nahapetid) | նահապետներիդ (nahapetnerid) | ||
| ablative | նահապետիցդ (nahapeticʻd) | նահապետներիցդ (nahapetnericʻd) | ||
| instrumental | նահապետովդ (nahapetovd) | նահապետներովդ (nahapetnerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Borrowed from a Middle Iranian compound meaning "family-head", whose first component is the Iranian word for "navel", figuratively also meaning "family" (compare Persian ناف (nâf, “navel”), Avestan 𐬥𐬁𐬟𐬀 (nāfa, “navel”), 𐬥𐬁𐬟𐬋 (nāfō, “relatives, family”)), and the second is the etymon of պետ (pet, “chief, head”).
The form նախապետ (naxapet) is either because of reanalysis within Armenian as նախ (nax, “first”) + -ա- (-a-) + պետ (pet) or is wholly borrowed from a parallel Iranian formation containing the etymon of նախ (nax, “first”) and meaning "lord of the first".
The compound is attested as Middle Persian 𐭭𐭧𐭥𐭯𐭲𐭩 (nḥwpty), a title appearing in the Paikuli inscription, and as Gandhari (ṇavhapati), a title appearing in the Reliquary Inscription of Senavaṃma.
նահապետ • (nahapet)
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | նահապետ (nahapet) | նահապետք (nahapetkʻ) | |
| genitive | նահապետի (nahapeti) | նահապետաց (nahapetacʻ) | |
| dative | նահապետի (nahapeti) | նահապետաց (nahapetacʻ) | |
| accusative | նահապետ (nahapet) | նահապետս (nahapets) | |
| ablative | նահապետէ (nahapetē) | նահապետաց (nahapetacʻ) | |
| instrumental | նահապետաւ (nahapetaw) | նահապետաւք = նահապետօք (nahapetawkʻ = nahapetōkʻ) | |
| locative | նահապետի (nahapeti) | նահապետս (nahapets) |