człowiek

Inherited from Proto-Slavic *čьlověkъ.

• IPA^(key): /ˈt͡ʃwɔ.vjɛk/
• Rhymes: -ɔvjɛk
• Syllabification: czło‧wiek

człowiek m pers (diminutive człowieczk)

1. man (human)

• Stefan Ramułt (1893) “čłovjek”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 22
• Jan Trepczyk (1994) “człowiek”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “człowiek”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎
• “człowiek”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Inherited from Proto-Slavic *čьlověkъ. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ʃʲɫɔvjɛk/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ʃʲɫɔvjɛk/

człowiek m animacy unattested

1. man, human

   Synonym: człek

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 4b:

     Tedy vøcz naprzecif gemu nyszadny clouek ne gestcy on vyszetl byl

     [Tedy więc naprzeciw jemu niżadny człowiek nie jestci on wyszedł był]

   • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 88:

     Czlowyek microcosmus

     [Człowiek microcosmus]

   • 1920 [1406], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 673, Płońsk:

     Yacom ya ne przyøl Olbrzikowa parobka, ale do mne prziszeth *czlowel zonathy w chicze

     [Jakom ja nie przyjął Ołbrzykowa parobka, ale do mnie przyszed człowiek żonaty w chycze]

2. subject; peasant

   Synonym: człek

   • 1887, 1889 [1391], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 1072, Poznań:

     Wtenczasz Mikolay bil moy czlovek, kedi gi Passek wsczøgnøl na prauo

     [Wtenczas Mikołaj był moj człowiek, kiedy ji Paszek wściągnął na prawo]

   • 1930 [c. 1455], “IV Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 1, 11:

     Człowiecze boży, toć mowi krol (homo dei, haec dicit rex)

     [Człowiecze boży, toć mowi krol (homo dei, haec dicit rex)]

• Polish: człowiek, czowiek (Chełmno-Dobrzyń)
• Silesian: czowiek, człowiek

• Boryś, Wiesław (2005) “człowiek”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “człowiek”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Bańkowski, Andrzej (2000) “człowiek”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “człowiek”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• czowiek (Chełmno-Dobrzyń)

Inherited from Old Polish człowiek.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔvjɛk
• Syllabification: czło‧wiek

człowiek m pers (female equivalent (obsolete) człowieczyca, diminutive człowieczek, augmentative człowieczyna or człowieczysko)

1. man, human, human being; person

   Near-synonym: osoba

2. man (adult male)

   Synonym: dorosły

3. person (being that characterizes a particular thing)

   człowiek biznesu ― person of business

4. person (someone who behaves well and does positive things)
5. (colloquial) worker; man, person

   Synonym: pracownik

6. (colloquial) person, man (someone underneath someone else in hierarchy)

   człowiek prezydenta ― president's man

7. (colloquial) used to refer to oneself instead of ja

   Synonym: ja

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), człowiek is one of the most used words in Polish, appearing 132 times in scientific texts, 10 times in news, 61 times in essays, 98 times in fiction, and 199 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 500 times, making it the 88th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• człowiek in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• człowiek in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “człowiek”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “CZŁOWIEK”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 28.02.2019
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “człowiek”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “człowiek”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “człowiek”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 393

• człowiek in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

• IPA^(key): /ˈt͡ʂwɔ.vjɛk/
• Rhymes: -ɔvjɛk
• Syllabification: czło‧wiek

człowiek m pers

1. Alternative form of czowiek

• człowiek in silling.org