dzisiejszy

From dziś +‎ -ejszy. First attested in the 15th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /d͡ʑiɕɛjʃʲɨ/
• IPA^(key): (15^th CE) /d͡ʑiɕɛjʃʲɨ/

dzisiejszy

1. (relational, attested in Lesser Poland, Masovia) today, today's (of or relating to the current day)

   Synonym: dzisi

   do dzisiejszego dnia ― til today

   do dzisiejszego czasu ― to this time

   do dzisiejszej godziny ― to this hour

   od dzisiejszego dnia ― til this day

   od dzisiejszego czasu ― from this time

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 14a:

     Oczecz swøthy... tenczy tho nasz dzysza naucza, abichom szø dzyszegszego dna vøcze veszelyly

     [Ociec święty... tenci to nas dzisia naucza, abychom się dzisiejszego dnia więce wiesielili]

   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 32, 4:

     Bil gesm w goszczynye aze do dzyszeyszego dnya (fui usque in praesentem diem)

     [Był jeśm w gościnie aże do dzisiejszego dnia (fui usque in praesentem diem)]

   • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎, Modlitewnik Nawojki, page 87:

     Thy mnye chovasch y zywysch az do thego czaszv dzyszyeyschego

     [Ty mnie chowasz i żywisz aż do tego czasu dzisiejszego]

   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 31, 48:

     Stolecz ten to bødze szwyadek myedzy *mno a myedzy tobø od dzyszeyszego dnya (tumulus iste erit testis inter me et te hodie)

     [Stolec ten to będzie świadek miedzy mną a miedzy tobą od dzisiejszego dnia (tumulus iste erit testis inter me et te hodie)]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 86:

     Acz kthori czlowyek dzyedzyną swą w pyenyandzach drvgemu... zastawyl, ot czassu dzysyeyschego (a tempore constitutionis hodiernae) tha zastawa... bandzye trwala

     [Acz ktory człowiek dziedzinę swą w pieniądzach drugiemu... zastawił, ot czasu dzisiejszego (a tempore constitutionis hodiernae) ta zastawa... będzie trwała]

• Polish: dzisiejszy
• Silesian: dzisiejszy

• Boryś, Wiesław (2005) “dziś”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “dzisiejszy”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dzisiejszy”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• dzisiajszy

Inherited from Old Polish dzisiejszy. By surface analysis, dziś +‎ -ejszy. Compare Kashubian dzysészi and Slovincian dzysêszy.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛjʂɘ
• Syllabification: dzi‧siej‧szy

dzisiejszy (not comparable, no derived adverb)

1. (relational) today, today's (of or relating to the current day)

   Coordinate terms: wczorajszy, jutrzejszy

2. (relational) today, today's (of or relating to the current general time)

   Synonyms: obecny, teraźniejszy, współczesny

3. (Middle Polish) today, today's; Further details are uncertain.
   • 1528, J. Murmelius, Dictionarius‎, page 14:

     Hodiernus, Heutig. dzyśyeyſſy

     [Hodiernus, Heutig. dzisiejszy]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dzisiejszy is one of the most used words in Polish, appearing 13 times in scientific texts, 6 times in news, 35 times in essays, 7 times in fiction, and 14 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 75 times, making it the 856th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• dzisiejszy in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dzisiejszy in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dzisiejszy”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “DZISIEJSZY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 18.06.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dzisiejszy”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “dzisiejszy”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dzisiejszy”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 658

• dziśejszy (Steuers Silesian alphabet)

Inherited from Old Polish dzisiejszy. By surface analysis, dziś +‎ -ejszy.

• IPA^(key): /d͡ʑiˈɕɛj.ʂɪ/
• Rhymes: -ɛjʂɪ
• Syllabification: dzi‧siej‧szy

dzisiejszy (not comparable)

1. (relational) today, today's (of or relating to the current day)
2. (relational) today, today's (of or relating to the current general time)

• dzisiejszy in dykcjonorz.eu
• dzisiejszy in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “dzisiejszŏ”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKRBL, page 75
• Aleksandra Wencel (2023) “dźiśejsy”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 195