wach'iy
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | wach'iy | wach'iykuna |
accusative | wach'iyta | wach'iykunata |
dative | wach'iyman | wach'iykunaman |
genitive | wach'iypa | wach'iykunap |
locative | wach'iypi | wach'iykunapi |
terminative | wach'iykama | wach'iykunakama |
ablative | wach'iymanta | wach'iykunamanta |
instrumental | wach'iywan | wach'iykunawan |
comitative | wach'iynintin | wach'iykunantin |
abessive | wach'iyninnaq | wach'iykunannaq |
comparative | wach'iyhina | wach'iykunahina |
causative | wach'iyrayku | wach'iykunarayku |
benefactive | wach'iypaq | wach'iykunapaq |
associative | wach'iypura | wach'iykunapura |
distributive | wach'iyninka | wach'iykunanka |
exclusive | wach'iylla | wach'iykunalla |
ñuqap (my) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | wach'iyniy | wach'iyniykuna |
accusative | wach'iyniyta | wach'iyniykunata |
dative | wach'iyniyman | wach'iyniykunaman |
genitive | wach'iyniypa | wach'iyniykunap |
locative | wach'iyniypi | wach'iyniykunapi |
terminative | wach'iyniykama | wach'iyniykunakama |
ablative | wach'iyniymanta | wach'iyniykunamanta |
instrumental | wach'iyniywan | wach'iyniykunawan |
comitative | wach'iyniynintin | wach'iyniykunantin |
abessive | wach'iyniyninnaq | wach'iyniykunannaq |
comparative | wach'iyniyhina | wach'iyniykunahina |
causative | wach'iyniyrayku | wach'iyniykunarayku |
benefactive | wach'iyniypaq | wach'iyniykunapaq |
associative | wach'iyniypura | wach'iyniykunapura |
distributive | wach'iyniyninka | wach'iyniykunanka |
exclusive | wach'iyniylla | wach'iyniykunalla |
qampa (your) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | wach'iyniyki | wach'iyniykikuna |
accusative | wach'iyniykita | wach'iyniykikunata |
dative | wach'iyniykiman | wach'iyniykikunaman |
genitive | wach'iyniykipa | wach'iyniykikunap |
locative | wach'iyniykipi | wach'iyniykikunapi |
terminative | wach'iyniykikama | wach'iyniykikunakama |
ablative | wach'iyniykimanta | wach'iyniykikunamanta |
instrumental | wach'iyniykiwan | wach'iyniykikunawan |
comitative | wach'iyniykintin | wach'iyniykikunantin |
abessive | wach'iyniykinnaq | wach'iyniykikunannaq |
comparative | wach'iyniykihina | wach'iyniykikunahina |
causative | wach'iyniykirayku | wach'iyniykikunarayku |
benefactive | wach'iyniykipaq | wach'iyniykikunapaq |
associative | wach'iyniykipura | wach'iyniykikunapura |
distributive | wach'iyniykinka | wach'iyniykikunanka |
exclusive | wach'iyniykilla | wach'iyniykikunalla |
paypa (his/her/its) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | wach'iynin | wach'iyninkuna |
accusative | wach'iyninta | wach'iyninkunata |
dative | wach'iyninman | wach'iyninkunaman |
genitive | wach'iyninpa | wach'iyninkunap |
locative | wach'iyninpi | wach'iyninkunapi |
terminative | wach'iyninkama | wach'iyninkunakama |
ablative | wach'iyninmanta | wach'iyninkunamanta |
instrumental | wach'iyninwan | wach'iyninkunawan |
comitative | wach'iyninintin | wach'iyninkunantin |
abessive | wach'iyninninnaq | wach'iyninkunannaq |
comparative | wach'iyninhina | wach'iyninkunahina |
causative | wach'iyninrayku | wach'iyninkunarayku |
benefactive | wach'iyninpaq | wach'iyninkunapaq |
associative | wach'iyninpura | wach'iyninkunapura |
distributive | wach'iynininka | wach'iyninkunanka |
exclusive | wach'iyninlla | wach'iyninkunalla |
ñuqanchikpa (our(incl)) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | wach'iyninchik | wach'iyninchikkuna |
accusative | wach'iyninchikta | wach'iyninchikkunata |
dative | wach'iyninchikman | wach'iyninchikkunaman |
genitive | wach'iyninchikpa | wach'iyninchikkunap |
locative | wach'iyninchikpi | wach'iyninchikkunapi |
terminative | wach'iyninchikkama | wach'iyninchikkunakama |
ablative | wach'iyninchikmanta | wach'iyninchikkunamanta |
instrumental | wach'iyninchikwan | wach'iyninchikkunawan |
comitative | wach'iyninchiknintin | wach'iyninchikkunantin |
abessive | wach'iyninchikninnaq | wach'iyninchikkunannaq |
comparative | wach'iyninchikhina | wach'iyninchikkunahina |
causative | wach'iyninchikrayku | wach'iyninchikkunarayku |
benefactive | wach'iyninchikpaq | wach'iyninchikkunapaq |
associative | wach'iyninchikpura | wach'iyninchikkunapura |
distributive | wach'iyninchikninka | wach'iyninchikkunanka |
exclusive | wach'iyninchiklla | wach'iyninchikkunalla |
ñuqaykup (our(excl)) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | wach'iyniyku | wach'iyniykukuna |
accusative | wach'iyniykuta | wach'iyniykukunata |
dative | wach'iyniykuman | wach'iyniykukunaman |
genitive | wach'iyniykupa | wach'iyniykukunap |
locative | wach'iyniykupi | wach'iyniykukunapi |
terminative | wach'iyniykukama | wach'iyniykukunakama |
ablative | wach'iyniykumanta | wach'iyniykukunamanta |
instrumental | wach'iyniykuwan | wach'iyniykukunawan |
comitative | wach'iyniykuntin | wach'iyniykukunantin |
abessive | wach'iyniykunnaq | wach'iyniykukunannaq |
comparative | wach'iyniykuhina | wach'iyniykukunahina |
causative | wach'iyniykurayku | wach'iyniykukunarayku |
benefactive | wach'iyniykupaq | wach'iyniykukunapaq |
associative | wach'iyniykupura | wach'iyniykukunapura |
distributive | wach'iyniykunka | wach'iyniykukunanka |
exclusive | wach'iyniykulla | wach'iyniykukunalla |
qamkunap (your(pl)) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | wach'iyniykichik | wach'iyniykichikkuna |
accusative | wach'iyniykichikta | wach'iyniykichikkunata |
dative | wach'iyniykichikman | wach'iyniykichikkunaman |
genitive | wach'iyniykichikpa | wach'iyniykichikkunap |
locative | wach'iyniykichikpi | wach'iyniykichikkunapi |
terminative | wach'iyniykichikkama | wach'iyniykichikkunakama |
ablative | wach'iyniykichikmanta | wach'iyniykichikkunamanta |
instrumental | wach'iyniykichikwan | wach'iyniykichikkunawan |
comitative | wach'iyniykichiknintin | wach'iyniykichikkunantin |
abessive | wach'iyniykichikninnaq | wach'iyniykichikkunannaq |
comparative | wach'iyniykichikhina | wach'iyniykichikkunahina |
causative | wach'iyniykichikrayku | wach'iyniykichikkunarayku |
benefactive | wach'iyniykichikpaq | wach'iyniykichikkunapaq |
associative | wach'iyniykichikpura | wach'iyniykichikkunapura |
distributive | wach'iyniykichikninka | wach'iyniykichikkunanka |
exclusive | wach'iyniykichiklla | wach'iyniykichikkunalla |
paykunap (their) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | wach'iyninku | wach'iyninkukuna |
accusative | wach'iyninkuta | wach'iyninkukunata |
dative | wach'iyninkuman | wach'iyninkukunaman |
genitive | wach'iyninkupa | wach'iyninkukunap |
locative | wach'iyninkupi | wach'iyninkukunapi |
terminative | wach'iyninkukama | wach'iyninkukunakama |
ablative | wach'iyninkumanta | wach'iyninkukunamanta |
instrumental | wach'iyninkuwan | wach'iyninkukunawan |
comitative | wach'iyninkuntin | wach'iyninkukunantin |
abessive | wach'iyninkunnaq | wach'iyninkukunannaq |
comparative | wach'iyninkuhina | wach'iyninkukunahina |
causative | wach'iyninkurayku | wach'iyninkukunarayku |
benefactive | wach'iyninkupaq | wach'iyninkukunapaq |
associative | wach'iyninkupura | wach'iyninkukunapura |
distributive | wach'iyninkunka | wach'iyninkukunanka |
exclusive | wach'iyninkulla | wach'iyninkukunalla |
wach'iy
infinitive | wach'iy | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
agentive | wach'iq | |||||||
present participle | wach'ispa | |||||||
past participle | wach'isqa | |||||||
future participle | wach'ina | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person inclusive |
1st person exclusive |
2nd person | 3rd person | ||
indicative | ñuqa | qam | pay | ñuqanchik | ñuqayku | qamkuna | paykuna | |
present | wach'ini | wach'inki | wach'in | wach'inchik | wach'iyku wach'iniku1 |
wach'inkichik | wach'inku | |
past (experienced) |
wach'irqani | wach'irqanki | wach'irqan | wach'irqanchik | wach'irqayku wach'irqaniku |
wach'irqankichik | wach'irqanku | |
past (reported) |
wach'isqani | wach'isqanki | wach'isqan | wach'isqanchik | wach'isqayku wach'isqaniku |
wach'isqankichik | wach'isqanku | |
future | wach'isaq | wach'inki | wach'inqa | wach'isunchik | wach'isaqku | wach'inkichik | wach'inqaku | |
imperative | — | qam | pay | ñuqanchik | — | qamkuna | paykuna | |
affirmative | wach'iy | wach'ichun | wach'isun2 wach'isunchik |
wach'iychik | wach'ichunku | |||
negative | ama wach'iychu |
ama wach'ichunchu |
ama wach'isunchu ama wach'isunchikchu |
ama wach'iychikchu |
ama wach'ichunkuchu | |||
1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety. 2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people". |