dowód

Deverbal from dowiesc / dowòdzëc. Compare Polish dowód.

• IPA^(key): /ˈdɔ.wot/
• Rhymes: -ɔwot
• Syllabification: do‧wód

dowód m inan (related adjective dowòdowi)

1. proof, piece of evidence (that which evinces the realness of something)

   Synonym: dokôz

2. proof (document confirming something)

• Stefan Ramułt (1893) “dowòd”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 29
• Sychta, Bernard (1967) “dovȯd”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 1 (A – Ǵ), Wrocław: Ossolineum, page 233
• Jan Trepczyk (1994) “dowód”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “dowód”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎
• “dowód”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Deverbal from dowieść / dowodzić. First attested in the 15th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /dɔvɔːt/
• IPA^(key): (15^th CE) /dɔvot/

dowód m inan

1. (attested in Masovia) argument; proof (reasoning or fact justifying the truth of something)
   • 1921 [1454], Kazimierz Tymieniecki, editor, Wolność kmieca na Mazowszu w wieku XV‎, Masovia, page 5:

     Martinus de Zawisti uczynyl dowod super kmethonem Retyborium o *zemskye vklad, eze *dowyold, aby mv vczynil per sex dominicas o wloką

     [Martinus de Zawisty uczynił dowód super kmethonem Retyborium o ziemski[e] układ, eże dowiodł, aby mu uczynił per sex dominicas o włokę]

   • 1922 [1455], “Sądownictwo w sprawach kmiecych a ustalanie się stanów na Mazowszu pod koniec wieków średnich”, in Kazimierz Tymieniecki, editor, Prace Komisji Hisorycznej, volume 3, Masovia, page 139:

     Cuczynsky debuit aprobare dowodem scabinis super kmethonem Petrum

     [Kuczyński debuit aprobare dowodem scabinis super kmethonem Petrum]

2. sign, trace
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 75:

     Dowod argumentum (transierunt... tamquam avis, quae transvolat in aëre, cuius nullum invenitur argumentum itineris, sed tantum sonitus alarum Sap 5, 11)

     [Dowód argumentum (transierunt... tamquam avis, quae transvolat in aëre, cuius nullum invenitur argumentum itineris, sed tantum sonitus alarum Sap 5, 11)]

3. (attested in Lesser Poland) corruption of powód
   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎, Lesser Poland, page 20:

     Gdyby nyekto byl pozwan pyrwe, wtore, trzecze kv odpowyadanyv na szalobą dowoda, a ten to nye stanye (citatus non comparuerit), tegdy dla gego nyeposlvszenstwa na trzeczem rokv ma bycz zdan, a powodowy ma bycz przysądzona wlostna dzerszawa, ... a sąmpyercza yvsz ma odstąpycz

     [Gdyby niekto był pozwan pirwe, wtore, trzecie ku odpowiadaniu na żałobę dowoda, a ten to nie stanie (citatus non comparuerit), tegdy dla jego nieposłuszeństwa na trzeciem roku ma być zdan, a powodowi ma być przysądzona włostna dzierżawa, ... a sampierca już ma odstępić]

• Polish: dowód
• Silesian: dowōd

• Boryś, Wiesław (2005) “wieść II”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “wieść II”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “dowód”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “dowód”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dowód”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish Wikipedia has an article on:

dowód

Wikipedia ^pl

Inherited from Old Polish dowód. By surface analysis, deverbal from dowieść / dowodzić. Compare Kashubian dowód.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔvut
• Syllabification: do‧wód

dowód m inan (diminutive dowodzik, related adjective dowodowy)

1. proof, piece of evidence (that which evinces the realness of something)
   1. (law) evidence (anything admitted by a court to prove or disprove alleged matters of fact in a trial)
   2. (law) evidentiary proceedings

      Synonym: postępowanie dowodowe

   3. (Middle Polish) argument (fact or statement used to support a proposition)

      Synonym: argument

2. proof (document confirming something)

   Synonym: zaświadczenie

3. identity document, ID (document which may be used to prove a person's identity)

   Synonyms: dowód osobisty, dowód tożsamości

4. (sciences, logic, mathematics) proof (series of consecutive sentences proving the validity of some statement)
5. (obsolete) attempt (try to achieve one's intention)
6. (obsolete) leadership; stimulus
7. (obsolete) school register

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dowód is one of the most used words in Polish, appearing 18 times in scientific texts, 6 times in news, 9 times in essays, 11 times in fiction, and 22 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 66 times, making it the 985th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• dowód in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dowód in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dowód”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “DOWÓD”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 17.09.2013
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dowód”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “dowód”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dowód”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 543
• dowód in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego