dąć

Inherited from Proto-Slavic *dǫ̀ti (stem dъm-),^[1] from Proto-Balto-Slavic *damˀtei; dumˀtei,^[1] from Proto-Indo-European *dʰemH-.^[1] Cognate with Czech dout,^[1] Serbo-Croatian ду̏ти/dȕti,^[1] Russian дуть (dutʹ),^[1] Lithuanian dùmti (“to blow; to rush”),^[1][2] dùmplės (“bellows”),^[2] Sanskrit धमति (dhámati)^[1][2] and German dämpfen,^[2] Dampf (“vapour”).^[2]

• IPA^(key): /ˈdɔɲt͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔɲt͡ɕ
• Syllabification: dąć

dąć impf (perfective zadąć)

1. (transitive) to blow, to push air into a horn-like wind instrument with one's mouth (usually)
   • 1882 (first published 1774), Kajetan Węgierski, “Kozłowie”, in Pisma wierszem i prozą‎, Lwów: F. A. Brockhaus (printing), Księgarnia F. H. Richtera (distribution), archived from the original on 2022-12-14, page 51:

     Usiadł sobie dąć fujarę.

     He sat down to play his pipe.

   • 1924, Józef Eichendorff, translated by Walerja Kędzierska, Z życia nicponia‎, Księgarnia Św Wojciecha, archived from the original on 2022-12-14, page 38:

     Szum [wiatru] szalał zawzięcie; chwilami miałem wrażenie, że kasztelan dmie na swym fagocie.

     The noise raged obstinately; at times I had the impression that the castellan was playing his bassoon.

   • 2010 October 1, Piotr Zaremba, “Migalski: nieunikniony konflikt między PiS a PO”, in Rzeczpospolita‎, archived from the original on 2022-12-14:

     Tusk, choć około roku 2005 zręcznie dął w trąbę odnowy, nigdy nie miał przekonania do jakichkolwiek dalej idących reform...

     Tusk, though around the year 2005 he ably blew the trumpet of renewal, was never convinced of any reforms that would go further...

   • 2011 November 7, Marek Dusza, “Wspaniałe solówki Sonny’ego Rollinsa we Wrocławiu”, in Rzeczpospolita‎, archived from the original on 2022-12-14:

     Nawet w nastrojowej „Serenade" dął w saksofon z niezwykłą energią.

     Even in the evocative "Serenade", he blew into his saxophone with unusual energy.

2. (intransitive, archaic, of a wind instrument) to play, to be blown, to produce sound
   • 1964, Zygmunt Nowakowski, Start Edmunda Sulimy‎, Polska Fundacja Kulturalna, archived from the original on 2022-12-14, page 71:

     Cały teatr wibruje. Drży od suteren aż po dach. Jakby olbrzymia orkiestra stroiła instrumenty. Dmą jakieś fagoty piekielne, cienki wiolin wżera się w każdy nerw. Walą czinele, kotły. Można oszaleć.

     The whole theater is vibrating. It shakes from the basements all the way to the roof. It's as if a giant orchestra were tuning its instruments. Some hellish bassoons are playing; a thin violin bites into each nerve. Cymbals and kettledrums beat. You could go crazy.

3. (intransitive, literary) to blow, to produce an air current
   • 2020 October 6, Kamil Kołsut, “Święto znowu się udało”, in Rzeczpospolita‎, archived from the original on 2022-12-14:

     Halny w górach dął jak huragan, powalał drzewa, zrywał linie energetyczne i rozbijał auta.

     The katabatic wind in the mountains blew like a hurricane; it knocked down trees, snapped power lines, and smashed cars.

   • 2022 October 7, Jan Maciejewski, “Źródło jedynej nadziei”, in Rzeczpospolita‎, archived from the original on 2022-12-14:

     A jednak grecki duch nie tyle został zdeptany przez rzymskie sandały, co natchnął ducha najpierw republiki, a później cesarstwa. Więcej, wziął głębszy oddech, wyrwał się ze znudzonych rąk sofistów i dął kędy chciał, po całym znanym wówczas sobie świecie.

     And yet, the Greek spirit did not remain trampled by the sandals of Rome, so much as it breathed in the spirit first of the republic, and then of the empire. More than that, it took a deeper breath, tore itself out of the bored hands of the sophists, and blew whither it wished across the whole world then known to it.

4. (reflexive with się, archaic) to be boastful

   Synonym: pysznić się

• wiać

• dąć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dąć in Polish dictionaries at PWN (retrieved 23 June 2015)