różny

• rózny, rózdny (Middle Polish)

Inherited from Old Polish rózdny. The shift of rózny->różny is from analogy from różnie, różnica.^[1] By surface analysis, roz- +‎ -ny.

• IPA^(key): /ˈruʐ.nɘ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uʐnɘ
• Syllabification: róż‧ny

różny (not generally comparable, comparative (expressive) różniejszy or bardziej różny, superlative (expressive) najróżniejszy or najbardziej różny, derived adverb różnie)

1. (comparable) various
2. (not comparable) different (not the same)

   Synonyms: inny, rozmaity

   Antonyms: identyczny, jednakowy, taki sam

3. (obsolete, of roads) difficult
4. (Middle Polish) in disagreement, disagreeing, discordant (not sharing the same opinion)

   Synonym: niezgodny

5. (Middle Polish) distant, far away (physically not close)

   Synonym: daleki

6. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎, page 976b:

     Sexus, Maris et foemine discrimen – Rodzai rozni miedziſam czema [!] ſamiczą.

     [Sexus, Maris et foemine discrimen – Rodzaj różny miedzysam czema [!] samica.]

7. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. angry
      • 1595, H. Powodowski, Propozycyja z wyroków Pisma Św. zebrana‎, page 45:

        Będźie Kátolik chćiał dawney religiey ſwey ochraniáć/ Zaydźie co roznego/ iż nie Kátoliká obráźi […] áli Pan Ewangelicki brát/ co mię bárźiey niż przedtym miłowáć miał/ o zdrowie/ máiętność/ y poććiwość mię poćiągnie.

        [Będzie Katolik chciał dawnej religiej swey ochraniać/ Zajdzie co różnego/ iż nie Katoliká obrazi […] ali Pan Ewangelicki brat/ co mię barziej niż przedtym miłować miał/ o zdrowie/ majętność/ i poczciwość mię pociągnie.]

8. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
   • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎, page 84d:

     Diaphorus, Latine differens, Różny/ Rodzielny [!].

     [Diaphorus, Latine differens, Różny/ Rodzielny [!].]

   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎, page b:

     Quotuplex interrogativum, significans quot generum, quot specierum, vel quot modorum – Iako rozni, rozdzielny?

     [Quotuplex interrogativum, significans quot generum, quot specierum, vel quot modorum – Jako różny, rozdzielny?]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), różny is one of the most used words in Polish, appearing 135 times in scientific texts, 51 times in news, 83 times in essays, 24 times in fiction, and 26 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 319 times, making it the 160th most common word in a corpus of 500,000 words.^[2]

• różny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• różny in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “rozny, rozdny, rożny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “RÓŻNY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 11.02.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “różny”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “różny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “różny”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 757
• Brückner, Aleksander (1927) “różny”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• różny in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego