wereldbrand

From wereld (“world”) +‎ brand (“fire”).

• IPA^(key): /ˈʋeː.rəltˌbrɑnt/

• Audio:

  (file)

• Hyphenation: we‧reld‧brand

wereldbrand m (plural wereldbranden, diminutive wereldbrandje n)

1. (philosophy, Stoicism, religion) conflagration, cyclical or eschatological destruction of the world through fire
   • 1993, P.H.R. van Houwelingen, 2 PETRUS en JUDAS. Testament in tweevoud, Uitgeversmaatschappij J.J. Kok — Kampen.

     De wereldbrand die door Petrus wordt verwacht is dus niet gebaseerd op de leer van de stoicijnen (...).

     So the conflagration that Peter expects is not based on the stoics' doctrine (...).

   • 2009, Vincent Hunink, note in a translation of Seneca, Leren sterven. Brieven aan Lucilius, Athenaeum—Polak & Van Gennep.

     2. Seneca zinspeelt hier op de stoïsche notie van de 'wereldbrand': om de zoveel tijd wordt de wereld vernietigd door een allesomvattende brand, waarna een nieuwe cyclus begint.

     2. Here Seneca alludes to the stoic notion of the 'conflagration': every time after a certain period of time the world is destroyed by an all-consuming fire, after which a new cycle begins.

   • 2010, Anton van Hooff, Nero en Seneca. De despoot en de denker, Ambo:

     Alles zal in een grote wereldbrand vergaan en in de oerelementen ontleed worden.

     Everything shall perish in a large conflagration and dissolve into the primordial elements.

   Synonym: conflagratie

2. any large fire
   • 1936, F. Bordewijk, Rood paleis, 2013 edition by Nijgh & Van Ditmar.

     De rook, rood, ontzaglijk, breidde zich over de conglomeratie, wees naar het zuiden, zocht de kim, waaronder het bulderen aanving van een wereldbrand.

     The smoke, red, overwhelming, expanded over the conglomeration, pointed south, sought the horizon, beneath which the bellowing of a conflagration began.

   • 2016 October 27, Hilde Van den Eynde, “Hoe aids zich over de aarde verspreidde”, in De Standaard:

     ‘Toen het virus New York bereikte, trof het er een bevolking aan die als droog aanmaakhout moet zijn geweest’, zegt Michael Worobey van de universiteit van Arizona, die de studie leidde. ‘De aidsepidemie, tot dan op het Amerikaanse continent niet veel meer dan een strovuurtje, kon opeens opflakkeren en in een wereldbrand veranderen.’

     ‘When the virus reached New York, it found a population that must have been like dry firewood’, says Michael Worobey of the University of Arizona, who led the study. ‘The AIDS epidemic, until then little more than a hay fire on the American continent, could suddenly flare up and turn into a massive fire.’

   Synonym: conflagratie

3. (poetic) world war, world-scale conflict
   • 2009, Paul Huybrechts, Hugo's heilige vuur. De intieme biografie van de jonge Hugo Schiltz. 1927-1954, Meulenhoff|Manteau:

     Zoals de arbeidersbeweging na de Eerste Wereldoorlog het algemeen stemrecht en de vakbondsvrijheid uit de wereldbrand sleepte, zo vaardigt de regering Pierlot eind december 1944 de besluitwet uit, die de grondslag legt voor de sociale zekerheid.

     Like the workers' movement secured, after the First World War, universal suffrage and freedom of unionisation from the global conflict, the Pierlot government announced the legislative order in late December 1944 that laid the foundation for social security.

   • 2010, Luc Devoldere, Lucifers bij de brand. Notities, Uitgeverij Atlas:

     Zou in bierkelders rancunes verzamelen die leidden tot een tweede wereldbrand.

     Would collect feelings of rancour in beer halls that led to a Second World War.