zmienić

From z- +‎ mienić. First attested in the 15th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zmjɛɲit͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zmjɛɲit͡ɕ/

zmienić pf

1. (transitive, attested in Greater Poland, Silesia) to change (to cause to be different)
   • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie‎^{, ,} , Lubin, page 144:

     Zmyenyl comutauit (sapientia hominis lucet in vultu eius et potentissimus faciem illius commutabit Eccles 8, 1)

     [Zmienił comutauit (sapientia hominis lucet in vultu eius et potentissimus faciem illius commutabit Eccles 8, 1)]

   • 1885-2024 [End of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎, volume III, Wrocław, page 291:

     Allia fetorem pellunt variantque collorem, clarificant ravcam vocem szmyenyony glosz

     [Allia fetorem pellunt variantque collorem, clarificant ravcam vocem zmieniony głos]

2. (attested in Greater Poland, Masovia) to change (to replace with something else)
   • 1921-2024 [End of the 15th century], Slavia Occidentalis‎, volume XXXIV, Gniezno, Warsaw, page 162:

     Ihezus... nye chczal szmyenycz slowa swego

     [Jezus... nie chciał zmienić słowa swego]

3. (reflexive with się) to change (to undergo a change; to become different)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 833:

     Yego krassne y barzo rozkoschne vezrzyenye, to szye bylo zmyenylo, bo okolo yego svyąthych oczv bylo vyączey nyz natyssyącz ran

     [Jego krasne i bar-zo rozkoszne weźrzenie, to sie było zmieniło, bo około jego świętych oczu było więcej niż nad tysiąc ran]

4. (reflexive with się, of a day, attested in Greater Poland) to pass
   • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie‎^{, ,} , Lubin, page 146:

     Dokąth nye smyeny dzien szą donec aspiret dies (dilectus meus mihi et ego illi, qui pascitur inter lilia, donec aspiret dies et inclinentur umbrae Cant 2, 17)

     [Dokąd nie smieni dzień się donec aspiret dies (dilectus meus mihi et ego illi, qui pascitur inter lilia, donec aspiret dies et inclinentur umbrae Cant 2, 17)]

5. (attested in Sieradz-Łęczyca) The meaning of this term is uncertain.
   • 1968 [End of the 15th century], Michał Muszyński, editor, Glosy, zapiski i niektóre teksty polskie w starych drukach i rękopisach Biblioteki Kórnickiej do roku 1550, cz. II‎, volume II, Sieradz, page 210:

     Siue receptus terra Neptonvs classes aquilonibus arcet smyenyoną materiw

     [Siue receptus terra Neptonvs classes aquilonibus arcet smienioną materią]

• Polish: zmienić
• Silesian: zmiynić

• Boryś, Wiesław (2005) “mienić się”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zmienić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• stmienić (Chełmno-Dobrzyń)

Inherited from Old Polish zmienić. By surface analysis, z- +‎ mienić. Compare Kashubian zmienic and Slovincian zmjênjic.

• Audio 1; “zmienić”:

  (file)

• Audio 2; “zmienić się”:

  (file)

• Rhymes: -ɛɲit͡ɕ
• Syllabification: zmie‧nić

zmienić pf (imperfective zmieniać)

1. (transitive) to change (to cause to be different)
2. (transitive, colloquial) to change; to exchange (to break a banknote or coin)
3. (transitive) to change (to replace something or someone with something or something)
4. (reflexive with się) to change (to become different than before)

   Synonyms: odmienić się, przeobrazić się

5. (reflexive with się) to change (to be replaced with someone or something else)
6. (reflexive with się) to change each other (to replace one another)

   Synonyms: wymienić się, zastąpić się

7. (reflexive with się) to change; to be changed (to undergo change from an external source)

• zmienić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zmienić się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zmienić in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zmienić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zmienić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “ZMIENIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 15.01.2015
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zmienić”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zmienić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zmienić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 555
• zmienić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• zmienić się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego