հատանեմ

From հատ (hat) +‎ -ան- (-an-).

հատանեմ • (hatanem)

1. to cut, to cut off, to break; to carve; to split, to divide, to separate; to diminish, to curtail; to stop, to interrupt; to resolve, to decide, to determine

   հատանել զգլուխ ― hatanel zglux ― to cut off the head, to behead, to decapitate

   հատանել ի ստենէ ― hatanel i stenē ― to wean off

   հատանել ճանապարհ ― hatanel čanaparh ― to open, to pave away or road

   հատանել զծառս ― hatanel zcaṙs ― to fell, to cut down; to clear

   ական հատանել ― akan hatanel ― to mine, to dig, to hollow

   հատանել զանդամս ― hatanel zandams ― to cut off limbs, to amputate

   հատանել յարքունիս ― hatanel yarkʻunis ― to confiscate, to forfeit

   հատանել ի կենաց ― hatanel i kenacʻ ― to slay, to deprive of life, to kill

   հատանել զծարաւ ― hatanel zcaraw ― to quench, to slake the thirst

   հատանել զանձն յիմեքէ ― hatanel zanjn yimekʻē ― to abstain, to keep from, to refrain, to forbear, to deprive or debar oneself of, to do without, to dispense with

   հատանել զանձն ի փափկութիւն ― hatanel zanjn i pʻapʻkutʻiwn ― to give oneself up to effeminacy

   ի վատութիւն հատանել ― i vatutʻiwn hatanel ― to make a coward of

   ակօս հատանել ― akōs hatanel ― to plough, to furrow

   հատանել զգրիչ ― hatanel zgričʻ ― to make a pen

   գետն զդաշտն հատանէ ― getn zdaštn hatanē ― the river traverses the plain

   հատանել գունդ մի ― hatanel gund mi ― to detach, to form a detachment

   հատանել լուսոյ զգիշեր ― hatanel lusoy zgišer ― to drive away darkness

   հատանել զբոց հրոյ ― hatanel zbocʻ hroy ― to spark, to sparkle, to emit sparks

   դատ հատանել ― dat hatanel ― to sentence, to judge, to decide

2. to strike (about a plague)
3. to cross, to traverse, to pass

   հատանել զծով ― hatanel zcov ― to plough, cross or traverse the sea

   հատանել գծից զմիմեանս ― hatanel gcicʻ zmimeans ― to cross one another

   հատանել զծով եւ զցամաք ― hatanel zcov ew zcʻamakʻ ― to run over, to over-run or scour both sea and land

   հատանել ճանապարհ ― hatanel čanaparh ― to progress towards, to bend one's steps to, to traverse, to travel

   հատանել անցանել ― hatanel ancʻanel ― to cross, to traverse, to pass, to travel over or through, to go over

   հատանել զբանակն ― hatanel zbanakn ― to fray a way, to pass through, to cross

4. (mediopassive, intransitive) to be cut, separated, divided

   հատանել գունոյ ― hatanel gunoy ― to turn pale; to be discoloured, tarnished, to lose colour, to fade, to grow pale

   հատանել ի յուսոյ ― hatanel i yusoy ― to lose hope, to cease to hope, to despair

   իբրեւ զկարկուտ հատեալ յամպոց ― ibrew zkarkut hateal yampocʻ ― like hail fallen from the clouds

   փայլատակունք հատանէին ― pʻaylatakunkʻ hatanēin ― thunderbolts fell

   գունդ մի հատեալ ― gund mi hateal ― a detachment of troops

   հատեալ ի յուսոյ ― hateal i yusoy ― desperate

   բան հակիրճ հատեալ ― ban hakirč hateal ― brief, succinct discourse

5. (mediopassive, intransitive) to be exhausted, to decline, to fail, to desist; to abstain, to refrain
6. (mediopassive, intransitive) to give out a shine, to glitter, to sparkle

   հատանել բոցոյ ― hatanel bocʻoy ― to flame, to cast a glare, to shine

   ամենայն ուրեք ոսկւոյ եւ ականց նշոյլք հատանէին ― amenayn urekʻ oskwoy ew akancʻ nšoylkʻ hatanēin ― all was brilliant with gold and precious stones

7. (mediopassive, intransitive) to yield, to surrender to, to give way to, to fall into

   յանմտութիւն հատանել ― yanmtutʻiwn hatanel ― to be without even the shadow of common sense

   ի զեղխութիանս հատանել ― i zełxutʻians hatanel ― to plunge into debauchery

   ի չարութիւն հատանել ― i čʻarutʻiwn hatanel ― to abandon oneself to wickedness

   զհետ հատանել ― zhet hatanel ― to apply oneself to

   ի վաճառս հատանել ― i vačaṙs hatanel ― to deal, to traffic

   ի գինեվաճառս հատանել ― i ginevačaṙs hatanel ― to keep a wine-shop, a tavern

   յանգործութիւն հատանել ― yangorcutʻiwn hatanel ― to foment, to cherish idleness

• Armenian: հատնել (hatnel)

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “հատանեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy